Zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej

Zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, SIRS (akronim od ang. systemic inflammatory response syndrome) – niespecyficzny, czyli mający różne przyczyny, uogólniony (obejmujący wiele układów organizmu) proces zapalny.

Kryteria diagnostyczne

edytuj

Rozpoznaje się go, gdy u chorego występują co najmniej dwa z następujących objawów:

  • czynność serca powyżej 90 uderzeń na minutę
  • temperatura ciała poniżej 36 °C lub powyżej 38 °C
  • częstość oddechów spontanicznych powyżej 20 na minutę; w badaniu gazometrycznym krwi tętniczej PaCO2 poniżej 4,3 kPa (32 mmHg)
  • liczba leukocytów we krwi poniżej 4000 komórek w mm³ lub powyżej 12000 komórek w mm³, lub obecność ponad 10% niedojrzałych granulocytów obojętnochłonnych.

Powyższe objawy wywołane są uwalnianiem cytokin i ich wpływem na poszczególne narządy i tkanki.

Poszerzone kryteria SIRS

edytuj
  • temperatura ciała poniżej 36 °C lub powyżej 38 °C
  • czynność serca powyżej 90 uderzeń na minutę
  • częstość oddechów spontanicznych powyżej 20 na minutę (lub wentylacja mechaniczna)
  • nagłe zmiany świadomości
  • masywne obrzęki lub dodatni bilans rzędu >20 ml/kg m.c./dobę
  • hiperglikemia przy braku współistnienia cukrzycy
  • liczba leukocytów we krwi poniżej 4000 komórek w mm³ lub powyżej 12000 komórek w mm³
  • obecność ponad 10% niedojrzałych granulocytów obojętnochłonnych
  • CRP i prokalcytonina > 2 odchylenia standardowe powyżej normy
  • wysycenie hemoglobiny tlenem <70% w badaniu mieszanej krwi żylnej
  • wskaźnik sercowy >3,5 l/min/m²
  • narastające objawy upośledzenia czynności narządów

Przyczyny

edytuj

Najczęstszymi sytuacjami, w których dochodzi do rozwoju SIRS, są[1]:

  • zakażenia, najczęściej bakteryjne, rzadziej grzybicze, wirusowe lub pasożytnicze
  • rozległe urazy
  • oparzenia
  • ostre zapalenie trzustki
  • rozległe zabiegi operacyjne i ich powikłania
  • wpływ substancji chemicznych
  • niedobory odporności, na przykład AIDS.

Jeśli zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej jest wynikiem udokumentowanego lub podejrzewanego zakażenia, nazywa się go sepsą[1][2][3]. W skrajnych przypadkach SIRS może doprowadzić do wstrząsu septycznego i niewydolności wielonarządowej[1].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c American College of Chest Physicians/Society of Critical Care Medicine Consensus Conference: definitions for sepsis and organ failure and guidelines for the use of innovative therapies in sepsis.. „Crit Care Med”. 20 (6), s. 864-74, Jun 1992. PMID: 1597042. 
  2. Richard S. Irwin, Frank B Cerra, James M. Rippe: Irwin and Rippe's intensive care medicine. Philadelphia: Lippincott-Raven, 1999. ISBN 0-7817-1425-7.
  3. Paul L. Marino: The ICU book. Baltimore: Williams Wilkins, 1998. ISBN 0-683-05565-8.