Zielkowice

wieś w województwie łódzkim

Zielkowicewieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Łowicz.

Zielkowice
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

łowicki

Gmina

Łowicz

Liczba ludności (2011)

905[2]

Strefa numeracyjna

46

Kod pocztowy

99-400[3]

Tablice rejestracyjne

ELC

SIMC

0730595

Położenie na mapie gminy wiejskiej Łowicz
Mapa konturowa gminy wiejskiej Łowicz, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zielkowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zielkowice”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Zielkowice”
Położenie na mapie powiatu łowickiego
Mapa konturowa powiatu łowickiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zielkowice”
Ziemia52°05′25″N 19°58′15″E/52,090278 19,970833[1]
Integralne części wsi Zielkowice[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0730603 Czajki część wsi
0730610 Kępy część wsi
0730626 Stara Wieś część wsi
0730632 Za Koleją część wsi
0730649 Za Rzeką część wsi

Nazwa wsi powstała od nazwy osobowej "Żelek" lub "Zielek"[6]. Miejscowość została założona na starym szlaku handlowym prowadzącym z Łowicza do Rawy Mazowieckiej. W 1359 roku w dokumentach odnajdujemy pierwszą wzmiankę w dokumencie księcia Siemowita III, który potwierdzał dobra arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. W 1404 roku wieś została włączona na uposażenie parafii św. Ducha (Kolegiata Łowicka). Mieszkańcy mieli obowiązek utrzymywania okolicznych mostów i grobli pobliskiej rzeki Zielkówki.

Wieś duchowna Zelkowice położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sochaczewskim ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego[7]. Zielkowice były wsią klucza kompińskiego arcybiskupów gnieźnieńskich, od 1579 roku własność Łowicza[8].

Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego z r. 1880 tak opisuje wieś[9]:

Wieś nad rzeką Zielkówką, pow. Łowicki, gm. Kompina, par. Łowicz. Leży o 2 włóki na płd-wsch. od Łowicza, przy linii drogowo-żelaznej warszawsko-wiedeńskiej, ma 62 dm. 488 mk, 1420 mr (w tem 803 past. i 133 nieuż.) Szpital św. Tadeusza w Łowiczu posiada tu 60 mr. ziemi (dawne wójowstwo), z których pobiera tzw. kanon. Szkoła początkowa istniała tu pod opieką wikariuszów kolegiaty w r. 1835 i następnych. W 1827 było tu 55 dm. 352 mk. Dnia 2 maja 1532 r. arcyb. Drzewicki w porozumieniu się z kapitułą metropolitalną naznacza komisyję do rozgraniczenia wsi stołu swego Myślaków i Zielkowice do wsi kapituły łowickiej Łupia (dziś Arkadya). W 1601 r. prymas Karnkowski opatrzył większem uposażeniem bractwo miłosierdzia i szpital dla kalek w Łowiczu, nadawszy im włókę ziemi w Zielkowicach za własne pieniądze nabytą. W 1579 d. 5 sierpnia wieś ta została nadana miastu Łowiczowi przez Jakuba Uchańskiego, arcybiskupa w zamian za wieś Zagórze a postanowieniem królewskim w roku 1825 włączona została do księstwa łowickiego za opłatą rocznego czynszu do kasy miasta Łowicza zł 4924 gr. 21. Zielkowice wypuszczono w dzierżawę. Mieszkańcami wsi mogli być tylko katolicy. W 1745 r. zaprojektowano, a w 1761 r. arcybiskup Aleksander Łubieński postanowił, ażeby dochody z karczmy, z robocizny, za owies, siano i różne powinności obracano wyłącznie na utrzymanie bruków, dróg i mostów miejskich w Łowiczu. Włościanie z obowiązku oczyszczali ulice miasta. W 1579 r. było 14 włók roli, czynsz płacono od każdej włóki po 1 zł i 2 kapłony na św. Marcina; na święta wielkanocne po 2 kury, po 20 jaj i po 2 sery a płacili jeszcze w innych terminach podobnież daniny. Role są piaszczyste, po części sapowate, rudawe (żelaziste). W r. 1807 gromada zapłaciła pańszczyzny z tej wsi, na mocy kontraktu dzierżawy z r. 1806, zł 3210 i z propinacji zł 903, za kury i jaja zł 306. R.O.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

W Zielkowicach znajduje się cmentarz mariawicki z początku XX wieku.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 161196
  2. Zielkowice. [w:] Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-06-07].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1604 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  6. U. Wójcik, Nazwy miejscowe dawnego województwa rawskiego, Warszawa-Kraków 2001, s. 188.
  7. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  8. Jerzy Topolski, Rozwój latyfundium arcybiskupstwa gnieźnieńskiego od XVI do XVIII w., Poznań 1955, s. 41.
  9. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. XIV, Warszawa. nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880-1914, s. 595.