Wikipedia

Zielony Nowy Ład

Zielony Nowy Ład – inspirowany przez New Deal prezydenta Franklina D. Roosevelta program reform globalnego systemu finansowego, podatkowego i energetycznego oraz masowych inwestycji, których celem ma być pobudzenie gospodarki światowej i uniezależnienie jej od nieodnawialnych surowców oraz przeciwdziałanie zmianom klimatu i stworzenie milionów nowych miejsc pracy[1].

Raport Fundacji Nowej Ekonomii (NEF) edytuj

Pierwszy raport zatytułowany Green New Deal ogłoszony został 21 lipca 2008 przez Grupę „Zielony Nowy Ład” i wydany przez Fundację Nowej Ekonomii. Przedstawia on propozycje strategii mających na celu przeciwdziałanie zmianom klimatu, obecnemu kryzysowi finansowemu i szczytowi wydobycia ropy naftowej[2]. Raport wzywa do ponownej regulacji finansów i podatków oraz znacznych inwestycji rządowych w odnawialne źródła energii. Jego pełny tytuł brzmi: „Zielony Nowy Ład: polityka ścisłej współpracy przeciw potrójnemu kryzysowi: finansowemu, klimatycznemu i naftowemu”[3].

Do głównych zaleceń raportu należą:

  • rządowe inwestycje w wydajność energetyczną i mikrogenerację (rozproszone wytwarzanie energii elektrycznej), która przekształciłaby każdy budynek w elektrownię
  • tworzenie tysięcy zielonych miejsc pracy w celu rekonstrukcji infrastruktury gospodarki niskowęglowej
  • wprowadzenie podatku od zysków niespodziewanych na zyski zakładów naftowych i gazowych – za przykładem Norwegii – w celu zapewnienia rządowi środków na energię odnawialną i wydajność energetyczną
  • opracowanie finansowych bodźców dla zielonych inwestycji i redukcji zużycia energii
  • zmiany systemu finansowego Wielkiej Brytanii, jak również redukcja stóp procentowych Banku Anglii w celu wsparcia zielonych inwestycji
  • rozbicie dużych instytucji finansowych, „megabanków”, na mniejsze jednostki i tworzenie banków socjalnych (etycznych), zob. green banking
  • ponowna regulacja finansów międzynarodowych gwarantująca, że sektor finansowy nie dominuje nad resztą gospodarki. Ponadto ponowne wprowadzenie instrumentów kontroli kapitału
  • wzmożona, oficjalna kontrola nad produktami finansowymi takimi jak derywaty
  • zapobieganie praktykom spółek uchylających się od płacenia podatków poprzez żądanie raportów finansowych i podjęcie zdecydowanych kroków przeciw rajom podatkowym[4][5][6].

Autorami raportu NEF nt. Zielonego Nowego Ładu są:

Pochodzenie i użycie nazwy edytuj

Tytuł raportu NEF ma w zamierzeniu przypominać Nowy Ład, program reform społecznych i gospodarczych wprowadzonych przez prezydenta Roosevelta w następstwie Czarnego Czwartku i nadchodzącego Wielkiego Kryzysu[7]. Nazwa nie została jednak utworzona przez Grupę „Zielony Nowy Ład”. Wcześniej używali jej Thomas Friedman[8][9] i Elsa Wenzel[10]. Od czasu publikacji Zielonego Nowego Ładu fraza ta pojawia się coraz częściej. Ponadto występuje ona często w książce Van Jonesa „The Green Collar Economy”[11].

„Globalny Zielony Nowy Ład” edytuj

Najbardziej znane zastosowanie nazwy dotyczy Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP). Achim Steiner, dyrektor wykonawczy UNEP, ogłosił 22 października 2008 w Londynie Inicjatywę Zielonej Gospodarki, znaną jako „Globalny Zielony Nowy Ład”. Podobnie jak Grupa „Zielony Nowy Ład”, inicjatywa UNEP nawołuje do gwałtownego wzrostu w sektorze zielonych miejsc pracy, a także restrukturyzacji globalnego systemu gospodarczego w taki sposób, by zmniejszyć zależność od paliw kopalnych[12].

Australijskie oświadczenie edytuj

Organizacje ekologiczne Australian Conservation Foundation, Australian Council of Trade Union, Australian Green Infrastructure Council [1], Australian Council of Social Service, Climate Institute of Australia, Australian Institute of Superannuation Trustees [2] oraz Proper Council of Australia wydały 9 stycznia 2009 wspólne oświadczenie “W stronę Zielonego Nowego Ładu: bodźce ekonomiczne i akcja polityczna dla uniknięcia podwójnego kryzysu” („Towards a Green New Deal: Economic stimulus and policy action for the double crunch”)[13]. W następstwie tego oświadczenia zorganizowano w październiku 2009, przy pomocy The Green Institute, Australijskich Zielonych i innych organizacji, konferencję w Melbourne. Jej celem było sformułowanie Zielonego Nowego Ładu dla Australii oraz omówienie jego kontekstu, zarysu, treści i wdrożenia.

Zielone Nowe Łady i zielone bodźce gospodarcze edytuj

Wiele z narodowych gospodarczych programów stymulacyjnych zaproponowanych lub przyjętych pod koniec 2008 i w 2009 posiadało „zielone aspekty”, np. w Stanach Zjednoczonych[14], Japonii czy Korei Południowej[15]. W 2009 zielone partie i organizacje z Nowej Zelandii zorganizowały konferencje i dyskusje prezentujące Zielony Nowy Ład. Australijscy Zieloni stanowiący języczek u wagi w rządzie, zaproponowali zmiany w planach rządzącej Australijskiej Partii Pracy w kwestii bodźców ekonomicznych, co niektórzy upatrywali jako Zielony Nowy Ład dla Australii. Europejska Partia Zielonych podczas kampanii do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku przyjęła manifest wyborczy „Zielony Nowy Ład dla Europy”, na rzecz którego działa obecnie Grupa Zielonych w Parlamencie Europejskim[16]. Także związana z Europejską Partią Zielonych, Zielona Fundacja Europejska wydała serię raportów na temat Zielonego Nowego Ładu z perspektywy globalnej, Unii Europejskiej oraz poszczególnych krajów członkowskich[17].

Zielony Nowy Ład w Polsce edytuj

Sekretarz generalny ONZ Ban Ki-moon oraz prezydent Lech Kaczyński podczas ceremonii otwarcia międzynarodowej konferencji COP 14 w Poznaniu w grudniu 2009 dyskutowali na temat potrzeby przeprowadzenia „rewolucji kopernikańskiej” i rozwoju „zielonej gospodarki”. Projekt „Zielony Nowy Ład w Polsce” promujący zieloną gospodarkę, zielone miejsca pracy realizuje think&do tank Zielony Instytut. W ramach kampanii Instytut wydaje także publikacje, m.in.: „Zielony Nowy Ład w Polsce” (red. Dariusz Szwed)[18].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Maciej Kuźmicz: Kryzys finansowy szansą na walkę z globalnym ociepleniem, Rozmowa z Ban Ki-moonem, Sekretarzem Generalnym ONZ, http://wyborcza.pl/1,76842,6002976,Kryzys_finansowy_szansa_na_walke_z_globalnym_ociepleniem.html.
  2. ↑ Mark Lynas (July 17, 2008) „A Green New Deal” New Statesman.
  3. ↑ New Economics Foundation (July 21, 2008) https://web.archive.org/web/20080912041752/http://www.neweconomics.org/gen/greennewdealneededforuk210708.aspx.
  4. ↑ David Teather (July 21, 2008) „Green New Deal group calls for break-up of banks”, The Guardian.
  5. ↑ Jeremy Lovell (July 21, 2008) report calls for green 'New Deal'”, Reuters.
  6. ↑ Riley Smith (July 31, 2008) „Group Suggests a Green New Deal in the UK to Fight Climate Change”, Celsias.com.
  7. ↑ Jeremy Lovell (July 21, 2008) „Climate report calls for green 'New Deal'”, Reuters.
  8. ↑ Thomas L. Friedman (April 15, 2007) „The Power of Green” The New York Times.
  9. ↑ Thomas L. Friedman (January 19, 2007) „A Warning From The Garden The New York Times”.
  10. ↑ Elsa Wenzel (November 19, 2007) „Green jobs will clean up the economy, communities” cnet news.
  11. ↑ Van Jones (October 7, 2008) The Green Collar Economy: How One Solution Can Fix Our Two Biggest Problems, HarperCollins. ISBN 0-06-165075-7.
  12. ↑ Paul Eccleston (October 22, 2008) UN announces green ‘New Deal’ plan to rescue world economies The Daily Telegraph.
  13. ↑ „Towards a Green New Deal: Economic stimulus and policy action for the double crunch”.
  14. ↑ „Obama’s green energy plans build hopes, skepticism”.
  15. ↑ „Japan, South Korea to Create New Pro-Environment Jobs”. voanews.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-09)]..
  16. ↑ Europejska Partia Zielonych: „Zielony Nowy Ład dla Europy”, https://web.archive.org/web/20100209041714/http://www.zieloni2004.pl/art-3439.htm.
  17. ↑ Zielona Fundacja Europejska: publikacje nt. Zielonego Nowego Ładu.
  18. ↑ Strona kampanii Zielony Nowy Ład w Polsce.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zielony_Nowy_Ład&oldid=71122291”