Ziemia pod jej stopami
Ziemia pod jej stopami (tytuł oryginału The Ground Beneath Her Feet) – szósta powieść Salmana Rushdiego[1][2][3][4][5]. Wydana w 2000 roku stanowi wariację mitu o Orfeuszu i Eurydyce, gdzie orfeuszową lirę pisarz zastępuje muzyką rockową. Autor nie trzyma się kurczowo tematyki mitu, czasami od niej odbiega, lecz w treści powieści tworzy do niego nieskończoną liczbę odniesień.
| Autor |
Salman Rushdie |
|---|---|
| Typ utworu |
powieść |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
kwiecień 1999 |
| Wydawca |
Jonathan Cape |
| Pierwsze wydanie polskie | |
| Wydawca |
Dom Wydawniczy Rebis |
| Przekład | |
Książka, z kolei w swej istocie porusza problematykę miłości dwóch mężczyzn, Ormusa Cama i Umeed "Rai" Merchanta (narratora opowieści), żywionej do jednej kobiety, Viny Apsary, prowadząc do tła i wątku pobocznego związanego z rozwojem muzyki rockowej w latach 1950-1990. Pomniejsi bohaterowie powieści są również interesujący, albowiem stanowią portrety kultury i historii okresu rozgrywania się powieści. W opinii Toni Morrison książka stanowi powieść globalną, wpasowuje się w przedstawienie szerokiej kultury Zachodu i postkolonializmu, poprzez wielojęzyczność jej bohaterów, mieszankę Wschodu i Zachodu i ogromną liczbę nawiązań m.in. do mitologii greckiej, zachodniej filozofii, czy też myślicieli jak Milan Kundera oraz gwiazd rock'n'rolla.
Tytuł zaczerpnięty został z tytułu piosenki, którą skomponował w powieści jeden z głównych bohaterów Ormus Cama po śmierci ukochanej Viny. Tekst tej pieśni po kilku zmianach został zaadaptowany i nagrany przez grupę U2 pod tym samym tytułem. Piosenka Ziemia pod jej stopami została wykorzystana w filmie The Million Dollar Hotel oraz klipie promującym utwór, w którym wystąpił sam Salman Rushdie.
- Postać Ormusa Cama wydaje się być zainspirowana postaciami Johna Lennona i Elvisa Presleya. Podczas gdy John Lennon pojawia się w książce jako osobny bohater, kilka cech Ormusa (zwłaszcza jego miłość do pieczenia chleba w domu) zdaje się być tożsama z cechami Lennona. Z kolei śmierć Ormusa - bezpośrednio przed jego apartamentem, poprzez strzał z bliskiej odległości - jest także bardzo podobna do śmierci Lennona. Ostatnie wypowiedziane przez Lennona słowa brzmiały "tak", w odpowiedzi na pytanie policjanta, czy wie kim jest w drodze do szpitala. Ostatnimi słowami Ormusa były "Tak. Tak matko, wiem", kiedy zadano mu to samo pytanie. Ormus posiada z kolei podobną datę urodzenia co Elvis, który miał brata bliźniaka zmarłego podczas porodu. Możliwe także że austriacki tekściarz i piosenkarz Falco, który był jedynym z ocalałych trojaczków, także zainspirował pisarza do kreacji Ormusa, ponieważ tak jak Falco zaczął przejawiać niezwykły muzyczny talent już jako dziecko. Rushdie opisuje Ormusa w kategoriach fizycznych odpowiadających Elvisowi, np. erotyczna siła jego wirujących bioder. Stwierdza również, iż postać Ormusa Camy oparta była luźno na Freddiem Mercurym, który także był znanym Parsem, gwiazdą rocka.
Przypisy edytuj
- ↑ Rachel Falconer, Bouncing Down to the Underworld: Classical Katabasis in "The Ground Beneath Her Feet", „Twentieth Century Literature”, 47 (4), 2001, s. 467–509, DOI: 10.2307/3175991, ISSN 0041-462X, JSTOR: 3175991 [dostęp 2023-04-06].
- ↑ Sara Upstone, The Fulcrum of Instability, „Wasafiri”, 21 (1), 2006, s. 34–38, DOI: 10.1080/02690050500475807, ISSN 0269-0055 [dostęp 2023-04-06].
- ↑ Geetha Ganapathy‐Dore, An orphic journey to the disorient: Salman Rushdie's The ground beneath her feet, „World Literature Written in English”, 38 (2), 2000, s. 17–27, DOI: 10.1080/17449850008589325, ISSN 0093-1705 [dostęp 2023-04-06].
- ↑ Hermione Lee, By Hermione Lee, The Ground Beneath Her Feet, „The Observer”, 28 marca 1999, ISSN 0029-7712 [dostęp 2023-04-06] (ang.).
- ↑ Books of The Times: 'The Ground Beneath Her Feet': Turning Rock 'N' Roll Into Quakes [online], archive.nytimes.com [dostęp 2023-04-06].