Ziemskie gałęzie – chiński system używany do pomiaru czasu. Powstał w oparciu o astronomiczne obserwacje ruchu Jowisza. Ponieważ cykl obiegu tej planety wokół Słońca wynosi w przybliżeniu 12 lat (dokładnie 11,86 roku), Chińczycy podzielili ekliptykę na 12 odcinków, a samego Jowisza nazywali Suìxīng (歳星) czyli Gwiazdą Roczną. Każdemu z 12 lat cyklu odpowiadał jeden symbol w systemie Ziemskich Gałęzi.

Ziemskie gałęzie
ilustracja
Nazwa chińska
Pismo uproszczone

地支 / 十二支

Pismo tradycyjne

地支 / 十二支

Hanyu pinyin

dìzhī / shí’èrzhī

Wade-Giles

ti-chih / shih-erh-chih

W podobny sposób dzielono rok – na 12 miesięcy. Wyróżniano również 12 kierunków oraz 12 godzin, odpowiadających dwu godzinom w systemie zachodnim. Dla ułatwienia zapamiętywania 12 Ziemskim Gałęziom przypisano 12 zwierząt chińskiego zodiaku. W przypadku godzin, każdy z symboli miał dwa znaczenia, np. 午 (Koń) może oznaczać cały okres od godz. 11 rano do 13, lub środek tego okresu, a więc samo południe.

Ziemskie Gałęzie są używane obecnie z systemem Niebiańskich Pni. Razem z nim składają się na tradycyjny kalendarz chiński oraz tzw. cykl sześćdziesięcioletni.

  Ziemska
Gałąź
Chińska
nazwa
Japońska
nazwa (On i Kun)
Koreańska
nazwa
Wietnamska
nazwa
Chiński
zodiak
Kierunek Pora
roku
Miesiąc
księżycowy
Dwugodzina
1 shi
ne
자 (ja) tý (Tí) Szczur
(północ)
zima 11. miesiąc
(Przesilenie zimowe)
23 -1
(północ)
2 chǒu chū
ushi
축 (chuk) sửu Wół 30° 12. miesiąc 1 -3
3 yín in
tora
인 (in) dần Tygrys 60° wiosna 1. miesiąc 3 – 5
4 mǎo
u
묘 (myo) mão (mẹo) Królik 90°
(wschód)
2. miesiąc
(równonoc wiosenna)
5 – 7
5 chén shin
tatsu
진 (jin) thìn Smok 120° 3. miesiąc 7 – 9
6 shi
mi
사 (sa) tỵ Wąż 150° lato 4. miesiąc 9 – 11
7 go
uma
오 (o) ngọ Koń 180°
(południe)
5. miesiąc
(Przesilenie letnie)
11 – 13
(południe)
8 wèi bi
hitsuji
미 (mi) mùi Owca 210° 6. miesiąc 13 – 15
9 shēn shin
saru
신 (shin) thân Małpa 240° jesień 7. miesiąc 15 – 17
10 yǒu
tori
유 (yu) dậu Kogut 270°
(zachód)
8. miesiąc
(Równonoc jesienna)
17 – 19
11 jutsu
inu
술 (sul) tuất Pies 300° 9. miesiąc 19 – 21
12 hài gai
i
해 (hae) hợi Świnia 330° zima 10. miesiąc 21 -23

W niektórych kulturach przyjęto inne zwierzęta. W Wietnamie drugie zwierzę to bawół wodny, czwarte – kot (podobnie w Tajlandii), a ósme to koza. W Japonii 12. zwierzę to dzik.