Zima w małym miasteczku (obraz Maksymiliana Gierymskiego)

obraz Maksymiliana Gierymskiego

Zima w małym miasteczku (z topniejącym śniegiem) – powstały w 1872 obraz, autorstwa polskiego malarza pejzażysty Maksymiliana Gierymskiego, odzyskany przez Muzeum Narodowe w Krakowie w 2018 roku.

Zima w małym miasteczku
ilustracja
Autor

Maksymilian Gierymski

Data powstania

1872

Medium

Olej na płótnie

Wymiary

76 × 128 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Narodowe w Krakowie

Historia edytuj

Obraz powstał na dwa lata przed śmiercią artysty, na zamówienie Rudolfa Lepke z Berlina[1]. Tego roku malarz przebywał w Polsce. Na międzynarodowej wystawie w Berlinie w 1872 nagrodzono jego obraz Wiosna w małym miasteczku. W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajdują się dwa olejne szkice Zima w małym miasteczku o wymiarach 29 x 45,5 cm oraz 27,5 x 36,5 cm[2]. Zima w małym miasteczku jest obrazem sygnowanym i datowanym: M.Gierymski 1872. Na odwrocie widnieje znak, świadczący o przynależności do przedwojennej kolekcji krakowskiego muzeum[3].

Pejzaż autorstwa Gierymskiego zakupiło w 1938 Muzeum Narodowe w Krakowie w antykwariacie Franciszka Studzińskiego. Po zajęciu Krakowa przez Niemców w czasie II wojny światowej zarekwirowano go i przeniesiono do siedziby władz Generalnego Gubernatorstwa, która znajdowała się w gmachu Akademii Górniczej przy ul. Mickiewicza. Podczas okupacji obraz wisiał najpierw w gabinecie oficera Kajetana Muehlmanna odpowiedzialnego za zabezpieczanie przejmowanych dzieł sztuki, a następnie wyższego dowódcy SS i policji Friedricha-Wilhelma Krügera. W 1945 Niemcy podpalili część budynku, w której znajdowało się archiwum. Los obrazu Gierymskiego pozostawał nieznany. Przypuszczano, iż Zima w małym miasteczku spłonęła[4][5].

W listopadzie 2017 policjanci zabezpieczyli obraz na terenie jednej z krakowskich galerii handlowych. Przez siedemdziesiąt lat ukrywany był zwinięty w rulon na terenie Krakowa[6]. Pozbawiony ram i noszący ślady uszkodzeń obraz Muzeum Narodowe w Krakowie przejęło 24 listopada w depozyt[7]. Dzieło Gierymskiego zaprezentował 8 stycznia 2018 podczas specjalnej konferencji, zorganizowanej w Sukiennicach, minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński. Przy okazji prezentacji przypomniano, iż zdaniem sporządzającego spis strat wojennych Muzeum Narodowego w Krakowie dyrektora Feliksa Kopery, Zima w małym miasteczku była jednym z najważniejszych dzieł polskiego malarstwa zrabowanych z krakowskiej kolekcji[8][9].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Policjanci odznaczeni za odnalezienie arcydzieła Maksymiliana Gierymskiego MKiDN - 2018 [online], mkidn.gov.pl, 8 stycznia 2018 [dostęp 2018-01-08] (pol.).
  2. Witold Raczunas: Maksymilian Gierymski. www.pinakoteka.zascianek.pl. [dostęp 2018-01-08]. (pol.).
  3. Zima w małym miasteczku (z topniejącym śniegiem). dzielautracone.gov.pl. [dostęp 2018-01-08]. (pol.).
  4. Odzyskano obraz Gierymskiego "Zima w małym miasteczku". Prokuratura wszczęła śledztwo. kultura.dziennik.pl, 2017-11-28. [dostęp 2018-01-08]. (pol.).
  5. „Zima w małym miasteczku” Gierymskiego odzyskana po latach. tvp.info. [dostęp 2018-01-08]. (pol.).
  6. Angelika Pitoń: Utracony podczas wojny obraz Gierymskiego wróci do Krakowa. krakow.wyborcza.pl, 2017-11-29. [dostęp 2018-01-08]. (pol.).
  7. Niemcy podpalili budynek, obraz Gierymskiego przepadł. Właśnie go odzyskano, „TVN24.pl”, 29 listopada 2017 [dostęp 2018-01-08] (pol.).
  8. Premier Gliński zaprezentował odzyskany obraz Gierymskiego "Zima w małym miasteczku". wpolityce.pl, 2018-01-08. [dostęp 2018-01-08]. (pol.).
  9. Aleksandra Krypczyk, Nieznane losy zaginionych dzieł Maksymiliana Gierymskiego, "Spotkania z Zabytkami", 2014, nr 7-8, s. 16-23, 6 kwietnia 2018.