Wikipedia

Zofia (księżna Edynburga)

Zofia, księżna Edynburga z domu Rhys-Jones (Sophie Helen Rhys-Jones, ur. 20 stycznia 1965 w Oksfordzie) – od 1999 członkini brytyjskiej rodziny królewskiej jako żona Edwarda, księcia Edynburga.

Zofia
Sophie Helen
Jej Królewska Wysokość
Księżna Edynburga
Ilustracja
Wizerunek herbu
Księżna Edynburga
Okres

od 10 marca 2023

Jako żona

Edwarda, księcia Edynburga

Poprzedniczka

Kamila

Dane biograficzne
Dynastia

Windsorowie (Wettynowie – Saksonia-Koburg-Gotha)

Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1965
Oksford

Ojciec

Christopher Rhys-Jones

Matka

Mary Rhys-Jones

Mąż

Edward, książę Edynburga
(śl. 1999)

Dzieci

lady Ludwika
(ur. 2003)
hrabia Jakub
(ur. 2007)

Odznaczenia
UK Royal Victorian Order ribbon.svg Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Order Świętego Jana Jerozolimskiego (Wielka Brytania) Order Domu Panującego królowej Elżbiety II (Wielka Brytania) Medal Złotego Jubileuszu Królowej Elżbiety II Medal Diamentowego Jubileuszu Królowej Elżbiety II (wer. brytyjska) Medal Pamiątkowy 100-lecia Saskatchewanu (Kanada)
Multimedia w Wikimedia Commons

Powiązania rodzinne i edukacjaEdytuj

Herby Sophie
 
Herb Zofii Rhys-Jones (do 1999)
 
Herb Zofii, hrabiny Wesseksu (od 1999, po ślubie z księciem Edwardem)

Zofia Helena Rhys-Jones urodziła się 20 stycznia 1965 w szpitalu Radcliffe Infirmary w Oksfordzie.

Jej rodzicami są Christopher Bournes Rhys-Jones, sprzedawca samochodów i jego żona, Mary Rhys-Jones z domu O'Sullivan, sekretarka, zmarła w sierpniu 2005 po krótkiej chorobie[1].

Jej dziadkami byli ze strony ojca Theophilus Rhys-Jones (ur. 1902, zm. 29 grudnia 1959) i jego żona, Margaret Patricia Newall Bettany (ur. 17 marca 1904, zm. 20 marca 1985), natomiast ze strony matki Cornelius Thomas O'Sullivan (ur. 1897, zm. 1939) i jego żona, Doris Emma Stokes (ur. 1901).

Ma starszego brata, Davida Rhys-Jones.

ReligiaEdytuj

Została ochrzczona w kościele anglikańskim. Jednym z jej ojców chrzestnych był aktor Thane Bettany, przybrany brat jej ojca[2].

EdukacjaEdytuj

Rodzina Rhys-Jones przeprowadziła się z Oksfordu do hrabstwa Kent, gdzie Zofia rozpoczęła naukę w Dulwich College Preparatory School w Cranbrook. Następnie uczęszczała do żeńskiej szkoły Kent College School for Girls w Pembury. Edukację zakończyła w West Kent College w Tonbridge.

W trakcie nauki Zofia brała udział w zawodach sportowych, reprezentując szkołę w takich dyscyplinach jak siatkówka, hokej na trawie, gimnastyka czy pływanie. Wśród jej zainteresowań były również balet i aktorstwo.

Kariera zawodowaEdytuj

Po ukończeniu szkoły Zofia rozpoczęła pracę w branży public relations. Przez pięć lat pracowała w londyńskim Capital Radio w dziale promocji, a także w The Quentin Bell Organisation oraz MacLaurin Communications & Media. W 1996 Zofia założyła własną firmę – RJH Public Relations, którą prowadziła wspólnie z partnerem biznesowym przez ponad pięć lat. W marcu 2002 zrezygnowała ze stanowiska prezesa agencji, by poświęcić się obowiązkom królewskim. Firma przestała istnieć w 2006.

Życie prywatneEdytuj

 
Hrabina Zofia z mężem (2010)

W 1993 roku w czasie turnieju tenisowego Real Tennis Challenge Zofia poznała księcia Edwarda, najmłodszego syna Filipa, księcia Edynburga i Elżbiety II, królowej Zjednoczonego Królestwa. Pałac Buckingham ogłosił ich zaręczyny 6 stycznia 1999[3].

19 czerwca królowa nadała swojemu synowi tytuł hrabiego Wesseksu (w przeciwieństwie do jego starszych braci, którzy z okazji ślubu otrzymali tytuły książęce). Ceremonia zaślubin miała miejsce tego samego dnia w Kaplicy Świętego Jerzego na Zamku Windsor. Rodzina królewska zdecydowała się na prywatną uroczystość, biorąc pod uwagę niedawną śmierć księżnej Walii oraz rozwody całej trójki rodzeństwa księcia Edwarda po hucznych ślubach i weselach. Zofia otrzymała tytuł Jej Królewskiej Wysokości Hrabiny Wesseksu. Małżonkowie spędzili swój miesiąc miodowy w Balmoral[4].

Para książęca zamieszkała w Bagshot Park w Surrey.

6 grudnia 2001 hrabina zasłabła w swoim domu w Surrey i została przetransportowana helikopterem do Szpitala Króla Edwarda VII w Londynie, gdzie przeszła zabieg usunięcia ciąży pozamacicznej[5]. Zofia była w szóstym tygodniu ciąży, a o tym fakcie nie wiedział nikt spośród członków rodziny królewskiej[6][7]. 10 grudnia została wypisana ze szpitala[8].

6 maja 2003 rodzina królewska ogłosiła oficjalnie ciążę hrabiny[9]. Narodziny dziecka zaplanowane były na grudzień tego roku, ale 8 listopada doszło do przedwczesnego odklejenia łożyska i Zofia została przewieziona karetką pogotowia do Frimley Park NHS Hospital w Surrey. Tam wykonano w trybie pilnym cesarskie cięcie, w wyniku którego na świat przyszła córka pary książęcej. Dziewczynka została przewieziona do oddziału neonatologicznego Szpitala Świętego Jerzego. Książę Edward był w tym czasie z oficjalną wizytą na Mauritiusie i nie zdążył na poród żony[10]. Zofia opuściła szpital 19 listopada, natomiast dziecko zostało wypisane 23 listopada[11]. 26 listopada ogłoszono imiona dziecka: Ludwika Alicja Elżbieta Maria.

2 lipca 2007 podano informację o kolejnej ciąży 42-letniej Zofii[12]. 17 grudnia 2007 we Frimely Park NHS Hospital drogą cesarskiego cięcia urodził się syn pary książęcej, Jakub Aleksander Filip Teodor, wicehrabia Severn[13]. Jego imiona ogłoszono 21 grudnia[14].

Ludwika i Jakub są wnukami brytyjskiego monarchy w linii męskiej i w związku z tym przysługuje im używanie predykatu Ich Królewskich Wysokości oraz tytułów książąt Zjednoczonego Królestwa. Jednak zgodnie z życzeniem ich rodziców, tytułowane są jak dzieci hrabiego (odpowiednio lady Windsor i wicehrabia Severn - drugi z tytułów księcia Edwarda), a nie jak dzieci księcia. To powoduje również, że nie są formalnie członkami brytyjskiej rodziny królewskiej, a prywatnymi osobami. Decyzja podyktowana była głównie nikłymi szansami na objęcie przez nich w przyszłości tronu[15].

5 lipca 2017 helikopter z hrabiną na pokładzie w ostatniej chwili uniknął zderzenia z szybowcem[16]. Pasażerowie nie odnieśli obrażeń.

W czerwcu 2018 rodzina Wesseksów przeprowadziła się z Pałacu Buckingham do Pałacu Świętego Jakuba w Londynie[17].

Członkini rodziny królewskiejEdytuj

Brytyjska rodzina królewska
 

JKM król Wielkiej Brytanii i JKM królowa Wielkiej Brytanii

Hrabina zaangażowana jest w działalność publiczną w imieniu królowej i charytatywną.

Oficjalne wizyty zagraniczneEdytuj

W czerwcu 2005, czerwcu 2009, wrześniu 2014 i czerwcu 2016[18] Zofia i Edward przebywali na dyplomatycznych wyjazdach w Kanadzie.

W marcu 2012 para książęca złożyła wizytę na Wyspach Kanaryjskich, a w czerwcu w Gibraltarze[19].

We wrześniu 2013[20] i w kwietniu 2019[21] hrabina odwiedzała Indie.

Wiosną 2013 pojechała do Czech; w czerwcu odwiedziła Bułgarię, Rumunię i Słowenię; natomiast w październiku Republikę Południowej Afryki.

W marcu 2014 hrabina złożyła wizyty dyplomatyczne na Barbadosie i Jamajce[22].

W lutym 2015 hrabia i hrabina Wesseksu przebywali w Finlandii, natomiast w listopadzie Zofia odwiedziła w Nowym Jorku miejsce upamiętniające ofiary zamachów terrorystycznych na World Trade Center z 11 września 2001[23].

W marcu 2017 promowała w Malawi równość płci i dostęp dziewcząt do edukacji[24]; w maju udała się do Estonii[25]; w październiku do Brunei[26], a w listopadzie w czasie wyprawy do Bangladeszu promowała profilaktykę ślepoty[27].

W lutym 2018 hrabia i hrabina Wesseksu wzięli udział w obchodach 70. rocznicy odzyskania niepodległości przez Sri Lankę[28].

20 września 2018 złożyła oficjalną wizytę na wyspie Wight[29].

W październiku 2018 razem z mężem pojechała na Litwę, Łotwę i Estonię, by celebrować setną rocznicę odzyskania niepodległości przez te państwa[30].

19 czerwca 2019 po raz pierwszy odwiedziła Liban. Spotkała się z syryjskimi rodzinami, korzystającymi z pomocy Wielkiej Brytanii i odwiedziła ambasadę brytyjską w Bejrucie[31].

19 września udała się z dwudniową wizytą do Nairobi, a jej tematem było zapobieganie przemocy wobec dziewcząt, edukacja kobiet i równość płci[32].

Związki z innymi rodzinami królewskimiEdytuj

Reprezentowała królową podczas ceremonii zaślubin: księcia Konstantyna z Holandii z Laurentien Brinkhorst (Haga, 2001[33]), Haakona, księcia koronnego Norwegii z Mette-Marit Tjessem Høiby (Oslo, 2001[34]), Willema-Aleksandra, księcia Oranii z Maksymą Zorreguiettą (Amsterdam, 2002[35]), Ariego Behna z księżniczką Marią Ludwiką z Norwegii (Trondheim, 2002[36]), Fryderyka, księcia koronnego Danii z Marią Donaldson (Kopenhaga, 2004[37]), Daniela Westlinga z Wiktorią, księżną koronną Szwecji (Sztokholm, 2010[38]), Alberta II, księcia Monako z Charlene Wittstock (Monako, 2011[39]), Wilhelma, dziedzicznego wielkiego księcia Luksemburga z hrabianką Stefanią de Lannoy (Luksemburg, 2012[40]), Krzysztofa O'Neill z Magdaleną, księżną Hälsinglandu i Gästriklandu (Sztokholm, 2013[41]) i Karola Filipa, księcia Värmlandu z Zofią Hellqvist (Sztokholm, 2015[42]).

PatronatyEdytuj

Jest patronką ponad 70 instytucji i organizacji, między innymi:

  • 100 Women in Finance - organizacja wspierająca rozwój karier zawodowych kobiet; Zofia pełni funkcję globalnego ambasadora[43];
  • Awareness Foundation - organizacja walcząca z nietolerancją religijną[44];
  • Blind Veterans - wspomaga wojskowych, którzy utracili wzrok[45];
  • Brainwave - fundacja pomagająca dzieciom z zaburzeniami rozwoju[46];
  • Breast Cancer Haven - fundacja wspierająca osoby cierpiące na raka piersi; Zofia pełni funkcję prezydenta, a królewskim patronem organizacji jest książę Walii[47];
  • Brendoncare Foundation - organizacja wspierająca osoby starsze i wspomagająca rozbudowę domów opieki[48];
  • British Bobsleigh & Skeleton Association[49];
  • British Cycling Federation[50];
  • British Wheelchair Basketball[51];
  • Caring For Life - organizacja wspierająca osoby bezdomne[52];
  • Central School of Ballet[53];
  • Chartered Management Institute - przejęła ten patronat w maju 2019 od księcia Edynburga; organizacja skupia się na równości w zatrudnieniu niezależnie od płci i na poprawie warunków pracy[54];
  • Childline - linia telefoniczna dla dzieci i młodych osób potrzebujących pomocy[55];
  • David Lewis Centre - brytyjskie centrum leczenia padaczki[56];
  • Disability Initiative - fundacja wspierająca osoby niepełnosprawne[57];
  • England Hockey[58];
  • Friends of the Royal London Hospital[59];
  • International Agency for the Prevention of Blindness (IAPB) – globalny ambasador;
  • Leeds Children's Hospital[60];
  • London College of Fashion - hrabina została pierwszym królewskim patronem tej szkoły w marcu 2013[61];
  • Meningitis Now - organizacja promująca wiedzę na temat chorób wywoływanych przez meningkokoki[62];
  • National Society for the Prevention of Cruelty to Children - narodowa organizacja zapobiegania okrucieństwu wobec dzieci[63];
  • Remus Memorial Horse Sanctuary - miejsce zajmujące się leczeniem chorych zwierząt[64];
  • Royal College of Obstetricians and Gynaecologists - ośrodek szkolący położników i ginekologów; współpatronami szkoły są księżna Gloucester, księżniczka królewska i księżniczka Aleksandra[65];
  • Royal College of Speech and Language Therapists - ośrodek szkolący logopedów i terapeutów mowy[66];
  • Royal Mencap Society - organizacja wspierająca osoby, mające trudności w nauce[67];
  • Shooting Star Chase - organizacja wspierająca rodziców śmiertelnie chorych dzieci[68];
  • Thames Vallery Air Ambulance - objęła patronatem w styczniu 2019; Zofia wspierała organizację od wielu lat w związku z pomocą, jaką otrzymała od pogotowia lotniczego w czasie komplikacji zdrowotnych, jakich doznała w 2001[69];
  • The Duke of Edinburgh's International Award Foundation - międzynarodowa nagroda imienia księcia Edynburga; Zofia pełni funkcję globalnego ambasadora, natomiast jej mąż jest prezesem[70];
  • The Earl and Countess of Wessex Charitable Trust - fundacja hrabiego i hrabiny Wesseksu, wspierająca młodych ludzi;
  • The National Autistic Society - narodowa fundacja pomagająca osobom z autyzmem;
  • The Queen Elizabeth Diamond Jubilee Trust - fundacja powstała z okazji diamentowanego jubileuszu panowania królowej Elżbiety II; Zofia pełni funkcję wicepatrona[71];
  • The Royal Agricultural Society of England - organizacja wspierająca brytyjskie rolnictwo; hrabina Wesseksu pełni funkcję członka zarządu, razem z księciem Edynburga i księciem Walii; natomiast patronem pozostaje królowa[72];
  • The Scar Free Foundation - fundacja wspomagająca osoby oszpecone[73];
  • The Wallace Collection Foundation - londyńskie muzeum, posiadające w swojej kolekcji obrazy, porcelanę i meble[74];
  • Toronto General & Western Hospital - kanadyjski szpital, specjalizujący się w opiece kardiologicznej i transplantologii[75];
  • Transform Housing & Support - organizacja wspierająca słabsze osoby w rozpoczynaniu samodzielnego życia[76];
  • Treloar Trust - organizacja wspierająca osoby niepełnosprawne[77];
  • Ubunye Foundation - fundacja wspomagająca kraje afrykańskie[78];
  • Women's Network Forum - hrabina pełni funkcję prezesa[79].

TytułyEdytuj

Po ślubie z księciem Edwardem otrzymała tytuł Jej Królewskiej Wysokości Hrabiny Wesseksu, Wicehrabiny Severn. Królowa Elżbieta II ogłosiła również, że Edward przejmie tytuł księcia Edynburga po śmierci swoich rodziców[80]. 13 marca 2019, z okazji 55. urodzin księcia, królowa nadała mu dodatkowy tytuł hrabiego Forfar, którego może używać w czasie pobytu w Szkocji[81].

10 marca 2023 król Karol III nadał Edwardowi tytuł księcia Edynburga[82], w związku z czym Zofia została Jej Królewską Wysokością Księżną Edynburga.

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Countess of Wessex's mother dies. BBC, 29 sierpnia 2005. [dostęp 2011-05-27]. (ang.).
  2. ↑ Before they were royal: The life of the Countess of Wessex – Royal Central, royalcentral.co.uk [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  3. ↑ Low-key wedding likely after royal engagement announced, www.irishtimes.com [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  4. ↑ | PEOPLE.com, people.com [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  5. ↑ Sophie loses baby after helicopter lift to hospital - Telegraph, www.telegraph.co.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  6. ↑ Sophie loses secret baby | Daily Mail Online, www.dailymail.co.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  7. ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/1696277.stm
  8. ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/1698477.stm
  9. ↑ Announcement of the pregnancy of The Countess of Wessex | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  10. ↑ BBC ON THIS DAY | 8 | 2003: Royal baby born prematurely, news.bbc.co.uk [dostęp 2019-09-29].
  11. ↑ Birth of Lady Louise Windsor – HRH The Countess of Wessex, hrhthecountessofwessex.wordpress.com [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  12. ↑ Announcement of the pregnancy of The Countess of Wessex | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  13. ↑ The Countess of Wessex has given birth to a baby boy | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  14. ↑ Sophie and Edward name royal baby James - Telegraph, www.telegraph.co.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  15. ↑ Who is Prince Edward, what are his children's names and why is he not a Duke? | Metro News, metro.co.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  16. ↑ Sophie Wessex almost involved in helicopter crash with glider – details | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  17. ↑ Prince Edward and wife Sophie moving out of Buckingham Palace | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  18. ↑ The Earl and Countess of Wessex visit Canada | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  19. ↑ Gibraltar: Interview with Vice Admiral Sir Adrian Johns, the governor of the Rock - Telegraph, www.telegraph.co.uk [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  20. ↑ Sophie, Countess of Wessex continues with her tour of India | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  21. ↑ Sophie Wessex rocks an amazing rainbow wardrobe on her royal visit to India | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  22. ↑ http://hrhcountessofwessex.blogspot.com/2014/02/barbados-jamaica-visit-on-behalf-of.html
  23. ↑ Sophie Wessex marks Veterans Day at 9/11 memorial in New York City | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  24. ↑ The Countess of Wessex meets Queen's Young Leaders in Malawi | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  25. ↑ The Countess of Wessex visits 5th Battalion The Rifles | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  26. ↑ Sophie Wessex treks in camouflage gear in Brunei | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  27. ↑ The Countess of Wessex visits Bangladesh to help combat avoidable blindness | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  28. ↑ The Earl and Countess of Wessex commemorate Sri Lanka's 70th Anniversary of Independence | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  29. ↑ The Countess of Wessex on the Isle of Wight | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  30. ↑ The Earl and Countess of Wessex visit the Baltic States | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  31. ↑ The Countess of Wessex visits Lebanon | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  32. ↑ The Countess of Wessex visits Nairobi, Kenya | The Royal Family, www.royal.uk [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  33. ↑ The Earl & Countess Of Wessex Attend The Wedding Of Prince... News Photo - Getty Images, www.gettyimages.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  34. ↑ The Earl & Countess Of Wessex Attend The Wedding Of Crown Prince... News Photo - Getty Images, www.gettyimages.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  35. ↑ The Earl and Countess of Wessex are followed by Princess Madeleine... News Photo - Getty Images, www.gettyimages.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  36. ↑ Sophie and Edward Wessex arrive for the wedding ceremony of Princess... News Photo - Getty Images, www.gettyimages.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  37. ↑ The Earl & Countess Of Wessex Attend The Wedding Of Crown Prince... News Photo - Getty Images, www.gettyimages.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  38. ↑ Prince Edward, the Earl of Wessex and Sophie, Countess of Wessex... News Photo - Getty Images, www.gettyimages.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  39. ↑ Prince Edward And Sophie Wessex Arriving At The Royal Palace In... News Photo - Getty Images, www.gettyimages.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  40. ↑ Countess Sophie of Wessex in The Wedding Of Prince Guillaume Of Luxembourg & Stephanie de Lannoy - Official Ceremony | Royals and Royal Adjacent in 2019 | Prince edw..., pl.pinterest.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  41. ↑ Sophie, Countess of Wessex and Prince Edward arrive at Princess Madeleine's royal wedding, royalweddings.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  42. ↑ Prince Edward and Sophie Wessex to attend Swedish royal wedding | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  43. ↑ Home - 100 Women In Finance, 100women.org [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  44. ↑ Faith and Peace Education | Awareness Foundation, www.awareness-foundation.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  45. ↑ Blind Veterans UK - Rebuilding Lives After Sight Loss, www.blindveterans.org.uk [dostęp 2019-10-01].
  46. ↑ The Brainwave Centre, www.brainwave.org.uk [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  47. ↑ Bereitschaftspraxen ► Schnell die offene Arztpraxis finden!, www.thehaven.org.uk [dostęp 2019-10-31] (niem.).
  48. ↑ Index of /, www.brendoncare.co.uk [dostęp 2019-10-01].
  49. ↑ http://www.thebbsa.co.uk
  50. ↑ http://www.britishcycling.org.uk
  51. ↑ http://www.britishwheelchairbasketball.co.uk
  52. ↑ http://www.caringforlife.co.uk
  53. ↑ http://www.centralschoolofballet.co.uk
  54. ↑ Sophie Wessex given special gift from royal father-in-law Prince Philip | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  55. ↑ http://www.childline.org.uk
  56. ↑ http://www.davidlewis.org.uk
  57. ↑ http://www.disabilityinitiative.org.uk
  58. ↑ http://www.englandhockey.co.uk
  59. ↑ http://www.bartsandthelondon.org.uk
  60. ↑ http://www.leedsth.nhs.uk
  61. ↑ Sophie, Countess of Wessex is first ever patron of London College of Fashion | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  62. ↑ http://www.meningitis-trust.org
  63. ↑ http://www.nspcc.org.uk
  64. ↑ remussanctuary.org
  65. ↑ http://www.rcog.org.uk
  66. ↑ http://www.rcslt.org
  67. ↑ http://www.mencap.org.uk
  68. ↑ http://www.shootingstarchase.org.uk
  69. ↑ Why the Countess of Wessex's new patronage is close to her heart | HELLO!, www.hellomagazine.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  70. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2022-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-14)].
  71. ↑ http://www.jubileetribute.org
  72. ↑ http://www.rase.org.uk
  73. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2022-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-11)].
  74. ↑ http://www.wallacecollection.org
  75. ↑ http://www.uhn.ca
  76. ↑ http://www.transformhousing.org.uk
  77. ↑ http://www.treloar.org.uk
  78. ↑ http://www.ubunyefoundation.co.za
  79. ↑ http://www.royal.uk
  80. ↑ https://web.archive.org/web/20140904051612/http://www.royal.gov.uk/ThecurrentRoyalFamily/TheEarlofWessex/Stylesandtitles.aspx
  81. ↑ Prince Edward Was Gifted a New Title for His Birthday, www.cheatsheet.com [dostęp 2019-10-01] (ang.).
  82. ↑ https://www.bbc.com/news/uk-64913224
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zofia_(księżna_Edynburga)&oldid=70102623”