Zofia Majewska (neurolog)
Zofia Majewska, właściwe Aniela Gelbard (ur. 13 stycznia 1907 w Warszawie, zm. 19 listopada 1997 w Gdańsku) – polska lekarka, neurolog, twórczyni polskiej szkoły neurologii rozwojowej, wykładowca Akademii Medycznej w Gdańsku, pierwsza w historii tej uczelni kobieta, która uzyskała habilitację i tytuł profesora oraz doktorat honoris causa.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: neurologia, rehabilitacja | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1930 |
| Habilitacja |
1948 |
| Profesura |
1960 |
| Doktor honoris causa Akademia Medyczna w Gdańsku – 1988 | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys edytuj
Urodziła się 13 stycznia 1907 roku w Warszawie jako Aniela Gelbard[1], w rodzinie o żydowskich korzeniach, deklarującej wyznanie ewangelicko-reformowane. Jej ojciec, Henryk, był chirurgiem, matka, Helena z Lichtenfeldów, dentystką[2]. W 1915 roku wyjechała w głąb Rosji wraz ze Szpitalem Czerwonego Krzyża, którego lekarzem naczelnym był jej ojciec. Do Warszawy powróciła wraz z rodziną po rewolucji październikowej[3]. Od 1918 roku była uczennicą Szkoły Średniej Związku Zawodowego Nauczycieli w Warszawie, w 1924 roku rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego[2]. Sześć lat później uzyskała dyplom doktora wszechnauk lekarskich[3]. Po okresie pracy jako wolontariusz na oddziale wewnętrznym oraz neurologicznym (kierowanym przez doktora Stefana Mozołowskiego) Szpitala Ujazdowskiego, w 1932 roku została zatrudniona w Klinice Neurologii Uniwersytetu Warszawskiego, kierowanej przez profesora Kazimierza Orzechowskiego[1].
Pracowała w Klinice Neurologii do wybuchu II wojny światowej, gdy ze względu na żydowskie pochodzenie została zmuszona do odejścia[1]. W tym czasie zmieniła nazwisko[2]. Do 1943 roku pracowała na oddziale zakaźnym szpitala na Czystem, uczestnicząc jednocześnie w tajnym nauczaniu studentów medycyny, po likwidacji getta musiała się ukrywać[3]. Jej matka i siostra zostały zamordowane przez hitlerowców w 1944 roku (ojciec zmarł przed wybuchem wojny)[2]. Po upadku powstania warszawskiego została wywieziona w głąb Rzeszy, do Polski powróciła w maju 1945 roku[3]. Podjęła pracę w Klinice Neurologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, kierowanej przez profesora Zygmunta Kuligowskiego[1]. Od września 1946 roku była starszym asystentem Kliniki Neurologicznej Akademii Lekarskiej w Gdańsku, pod kierownictwem profesora Władysława Jakimowicza[3].
W 1947 roku uzyskała specjalizację w zakresie neurologii[2], w 1948 habilitację (jako pierwsza kobieta w dziejach gdańskiej uczelni[1]), na podstawie pracy O rozwoju układu ruchowego dziecka między 1 a 10 dniem życia[3]. Rok później wyjechała na staż specjalizacyjny do Państwowego Instytutu Pediatrii w Leningradzie, gdzie otrzymała stopień kandydata nauk[1]. Po powrocie, w 1950 roku uzyskała specjalizację w zakresie neurologii dziecięcej[2]. W tym samym roku została kierownikiem pierwszego w Polsce Oddziału Neurologii Dziecięcej im. Janusza Korczaka Kliniki Neurologicznej w Gdańsku, na stanowisku docenta[1][3]. W 1951 roku zastąpiła profesora Jakimowicza na stanowisku kierownika Katedry i Kliniki Neurologii Akademii Medycznej w Gdańsku, w 1954 roku została profesorem nadzwyczajnym a w 1960 profesorem zwyczajnym[2] (także jako pierwsza kobieta w historii Akademii Medycznej w Gdańsku[1]). W 1970 roku, po podziale Kliniki Neurologicznej, została kierownikiem Kliniki Neurologii Rozwojowej, którą prowadziła do przejścia na emeryturę w 1977 roku[3].
Uczestniczyła w licznych stażach, zjazdach i konferencjach naukowych, także zagranicznych[2]. Była przewodniczącą Komisji Neurologii Rozwojowej Komitetu Nauk Neurologicznych Polskiej Akademii Nauk, członkiem Komisji Rehabilitacji oraz Komisji Wad Rozwojowych PAN, Polskiego Towarzystwa Neurologicznego i innych towarzystw naukowych[3]. Jej dorobek obejmuje 177 publikacji, głównie z zakresu neuropediatrii. Była promotorką 18 doktoratów i opiekunem ośmiu habilitacji[1]. Została odznaczona między innymi Krzyżami Kawalerskim (1954) i Oficerskim (1956) Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi (1953), Medalami 10-lecia i 40-lecia Polski Ludowej, wyróżniona tytułem „Zasłużony Nauczyciel PRL” i dyplomem „Przyjaciel Dziecka” oraz honorowym obywatelstwem miasta Gdańska[2]. W 1988 roku (ponownie jako pierwszej kobiecie[1]) nadano jej doktorat honorowy Akademii Medycznej w Gdańsku[3].
Od 1948 roku należała do Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Była zastępcą posła na Sejm PRL w latach 1952–1953[2].
Zmarła w Gdańsku 19 listopada 1997 roku[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Seweryna Konieczna: Profesor Zofia Majewska – twórczyni polskiej szkoły neurologii rozwojowej. „Neurologia i Neurochirurgia Polska”. 2008. Vol. 42, nr 3. ISSN 0028-3843.
- ↑ a b c d e f g h i j k Katarzyna Rückemann, Majewska Zofia (1907–1997), [w:] Ludzie Akademii Medycznej w Gdańsku. Tom I, Zbigniew Machaliński (red.), Gdańsk: AM, 2003, s. 74–80, ISBN 83-87047-70-8, OCLC 749433900.
- ↑ a b c d e f g h i j Ewa Dilling-Ostrowska, Leokadia Dobrzyńska: Wspomnienie o prof. Zofii Majewskiej. „Gazeta AMG”. 2/1998. ISSN 1506-9745.