Wikipedia

Zofia Skołozdro

Zofia Aleksandra Maria Skołozdro, ps. „Orlińska” (ur. 15 maja 1896 w Chodorowie, zm. 9 sierpnia 1984 w Sanoku) – polska nauczycielka biologii z tytułem doktora nauk, pedagog, wieloletnia dyrektor Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego Żeńskiego w Sanoku (1936–1939 i 1946–1970), podczas okupacji niemieckiej 1939–1945 zaangażowana w ruchu oporu i konspiracji, organizatorka tajnego nauczania. Po wojnie radna Rad Narodowych, działaczka społeczna.

Zofia Skołozdro
Orlińska
Ilustracja
Zofia Skołozdro (lata 30.)
Data i miejsce urodzenia

15 maja 1896
Chodorów

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1984
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Miejsce zamieszkania

Sanok

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Alma Mater

Uniwersytet Jana Kazimierza

Stanowisko

dyrektor Gimnazjum Żeńskiego im. Emilii Plater (1936-1939) / Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego Żeńskiego w Sanoku (1946-1970)

Partia

Stronnictwo Demokratyczne

Rodzice

Jan, Zuzanna

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

 
Zofia Skołozdro (pierwsza z prawej) podczas obchodów jubileuszu Gimnazjum Męskiego w Sanoku (1938)
 
Grobowiec rodziny Skołozdro w Sanoku
 
Klasopracownia Biologiczna im. Zofii Skołozdro w II LO w Snoku
 
Ulica Zofii Skołozdro w Sanoku

Zofia Aleksandra Maria Skołozdro urodziła się 15 maja 1896 w Chodorowie[1][2]. Była córką Jana i Zuzanny z domu Strzeleckiej[3][4][2]. Jako eksternistka 15 czerwca 1921 zdała egzamin dojrzałości w XI Państwowym Gimnazjum im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie[1]. W 1933 ukończyła studia na kierunku biologii na Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, zdała egzamin nauczycielski z tego przedmiotu, a w grudniu w 1933 uzyskała tytuł doktora geologii w zakresie paleontologii. Pod wpływem książki Szara przędza postanowiła zostać nauczycielką. Zarówno po uzyskaniu doktoratu w 1933 jak i w 1946 nie zdecydowała się na podjęcie kariery naukowej oddając się pracy pedagogicznej. Po studiach pracowała w szkole w Końskiem, w szkołach średnich we Lwowie, w tym do 1936 w tamtejszym Prywatnym Gimnazjum Zofii Strzałkowskiej we Lwowie. 18 października 1936 została dyrektorem ówczesnego Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Emilii Plater w Sanoku[5]. W szkole była nauczycielką biologii i geografii[6]. Odznaczała się talentem organizacyjnym i pasją rozwijania zawodu nauczyciela[7]. Kierowała szkołą do wybuchu II wojny światowej 1 września 1939[8][9]. W okresie okupacji niemieckiej działała w kierunku kontynuacji nauczania w mieście. Dzięki jej staraniom władze okupacyjne pierwotnie zezwoliły na otwarcie szkoły średniej w 1939, po czym decyzją władz Generalnego Gubernatorstwa na przełomie 1939/1940 szkolnictwo zostało objęte restrykcjami[10]. W związku z tym Zofia Skołozdro podjęła inicjatywę prowadzenia nauki w konspiracji i organizowania tajnego nauczania[11][12]. Początkowo prowadziła Gimnazjum i Liceum w formie tajnej od października 1939 do kwietnia 1940, po czym ta działalność została zaprzestana wobec groźby śledztwa i ujawnienia. W wyniku kontaktu z przedstawicielami z Krakowa z 1941 (Jan Smoleń i Włodzimierz Gałecki, Karol Ziarno ps. „Sikora”[13][14]), latem 1942 w ramach Powiatowej Delegatury Rządu – Sanok została przewodniczącą Powiatowej Komisji Oświaty i Kultury w Sanoku[15][16] i kontynuowała misję tajnego nauczania w Sanoku i ziemi sanockiej (w tej działalności pracowali wówczas m.in. Józef Stachowicz, Jadwiga Zaleska, Władysław Szombara). W tym czasie Zofia Skołozdro działała pod pseudonimem „Orlińska”[17]. Działała w podziemnym ruchu oporu[18][19]: we własnym mieszkaniu zorganizowała punkt kontaktowy dla kurierów[20][21][22], współuczestniczyła w przerzucie transgranicznym przyjmując i odprawiając kurierów (w tym czasie jej zwierzchnikiem był Aleksander Rybicki), była organizatorką akcji przekazywania żywności więźniom, brała udział kolportażu prasy konspiracyjnej, w utrzymywaniu łączności, w tym pomiędzy Radą Główną Opiekuńczą a Związkiem Walki Zbrojnej, od 1942 Armią Krajową[12]. Od lipca 1941 stała na czele Polskiego Komitetu Opiekuńczego w Sanoku (zastępcą był Zygfryd Gölis)[23][24]. Sprawowała stanowisko prezesa oddziału sanockiego Polskiego Czerwonego Krzyża, działającego w budynku przy ul. Ignacego Daszyńskiego 17[25]. Podczas okupacji pełniła funkcję wiceprezesa sanockiego PCK[26]. Jednocześnie, wskutek utraty oficjalnego zatrudnienia stworzyła fabrykę cukierków, którą prowadziła wraz z siostrą Marią. Zaangażowała do niej przedstawicieli sanockiej inteligencji oraz nauczycieli, chroniąc ich tym samym przed przymusową wywózką do Niemiec[27].

Po zakończeniu okupacji niemieckiej w 1944 była organizatorką wznowienia edukacji, angażowania nauczycieli, gromadzenia zachowanych pomocy dydaktycznych. W 1944 współtworzyła Komitet Odbudowy Gimnazjum (wraz z nią m.in. Jan Świerzowicz i Jadwiga Zaleska), w budynku, w którym stacjonowały wojska sowieckie. Powstałe gremium skierowało do Józefa Stalina telegram z prośbą o opuszczenie gmachu szkoły przez wojska Armii Czerwonej, zaś interwencja zakończyła się oddaniem budynku[28][29]. Pierwszym powojennym dyrektorem szkoły został wybrany demokratycznie przez grono pedagogiczne najstarszy wiekiem Jan Świerzowicz jesienią 1944 (Zofia Skołozdro została jego zastępcą oraz osobą odpowiedzialną za wychowawstwo dziewcząt)[30]. Ponadto została przewodniczącą powołanej 14 listopada 1945 Komisji Oświaty Powiatowej Rady Narodowej i kierowała nią przez wiele lat[31]. Została przewodniczącą Komisji Weryfikacyjnej, która przekazała do Kuratorium w Rzeszowie protokoły z egzaminów z okresu tajnego nauczania[32], na podstawie których zostały wydane uczniom świadectwa. Od 1944 do 1947 pełniła funkcję zastępcy dyrektora sanockiego gimnazjum[33]. W 1946 została dyrektorką powołanego Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego Żeńskiego i sprawowała tę funkcję aż do przejścia na emeryturę[34] 31 sierpnia 1970 jako jeden z najdłużej urzędujących kierowników szkół średnich w całej Polsce. Po przejściu na emeryturę nadal pracowała w zmniejszonej liczbie godzin pracowała jako nauczycielka w szkole i w internacie do przełomu lat 70./80.

Działała w organizacjach społecznych, kulturalnych, politycznych oraz zasiadała we władzach administracyjnych. Zasiadła w powołanym w 1947 Komitetu Bibliotecznego, wspierającego sanocką bibliotekę[35]. Należała do Towarzystwa Upiększania Miasta Sanoka. Była współzałożycielką utworzonego w 1944 koła Stronnictwa Demokratycznego w Sanoku[36][37][12]. 25 września 1944 z ramienia Koła Demokratycznego został wybrana delegatem do Tymczasowej Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku[38]. Podczas pierwszego posiedzenia PRN w Sanoku 2 października 1944 była członkiem tejże[39]. Przez wiele lat do 1971 sprawowała funkcję przewodniczącej Miejskiego oraz Powiatowego Komitetu SD[40][41][42][43][44]. Ponadto była przewodniczącą Komisji Kobiecej przy Wojewódzkim Komitecie SD w Rzeszowie[45]. Była autorką artykułu pt. Planowanie pracy w KP SD. Sanok, opublikowanego w wydaniu 40/1955 „Tygodnika Demokratycznego”[46]. Należała do Ligi Kobiet w Sanoku[47] i zasiadała w Powiatowym Zarządzie LK. Przez 25 lat była radną: Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku i do 1969 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie (m.in. wybrana w 1965[48])[49][50][51][52][53][54][55][56][57][58][59]. Bez powodzenia startowała z okręgu nr 77 w Rzeszowie w wyborach z 20 stycznia 1957 do Sejmu PRL II kadencji[60]. W marcu 1974 została zastępczynią przewodniczącej sekcji spraw kobiecych przy sekcji socjalno-bytowej oddziału miejskiego w Sanoku ZBoWiD[61]. Był prelegentką z ramienia ZBoWiD[12].

Cieszyła się autorytetem zarówno wśród uczniów, jak i mieszkańców miasta[62]. Przekazała blat kamienny stołu pochodzący z jej okupacyjnego zakładu wytwarzania cukierków, który posłużył do wykonania pomnika Kamień 1000-lecia, odsłoniętego 24 kwietnia 1960 w Sanoku. W 1980 została laureatką konkursu Postawy 79, organizowanego przez dziennik „Nowiny”[63].

Zofia Skołozdro zamieszkiwała w Sanoku przy ulicy Bartosza Głowackiego 4, wraz ze swoją siostrą Marią Mizgalską[64][65][66][67][2]. Do końca życia była stanu wolnego[2]. Zmarła 9 sierpnia 1984 w Sanoku[2][68][69]. 11 sierpnia 1984 została pochowana w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku[2][70][71][72][73][74]. Wraz z nią zostały pochowane jej siostry: Janina Wanda[4] wzgl. Wanda Janina Skołozdro (1897–1978)[4][75] i Maria Roberta Mizgalska (1900-1994)[76][77][3].

Podczas obchodów 50-lecia sanockiego II LO 2 kwietnia 1996 imieniem Zofii Skołozdro salę nr 28 szkoły[78]. Na terenie Sanoka w dzielnicy Dąbrówka została nazwana ulica imieniem Zofii Skołozdro[79].

Jej krewnym był Jan Skołozdro, podporucznik Wojska Polskiego II RP, podczas II wojny światowej osadzony w oflagu II E w Neubrandenburg[80].

Publikacje edytuj

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Sprawozdanie Dyrekcji Państwowej Szkoły Realnej im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie za rok szkolny 1920-21. Lwów: 1921, s. 21.
  2. ↑ a b c d e f Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 97 (poz. 75).
  3. ↑ a b Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 580 (poz. 992).
  4. ↑ a b c Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 34 (poz. 118).
  5. ↑ Tomasz Przystasz: Szkoła w spódnicy. W: Księga pamiątkowa 1928-2008 II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły. Sanok: 2008, s. 17.
  6. ↑ Księga pamiątkowa 1928-2008 II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły. Sanok: 2008, s. 161.
  7. ↑ Matura wojenna i ostatnie spotkanie z moją szkołą. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele.... s. 17.
  8. ↑ Edward Zając, Prywatne Gimnazjum Żeńskie im. Emilii Plater w Sanoku, Szkolnictwo podstawowe i średnie, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 579.
  9. ↑ Dyrekcja. 2losanok.interq.pl. [dostęp 2014-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 lutego 2014)].
  10. ↑ Jacek Chrobaczyński, Szkolnictwo powszechne, W latach II wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 678-679.
  11. ↑ Jacek Chrobaczyński, Tajne nauczanie, W latach II wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 687.
  12. ↑ a b c d ZBoWiD 1986 ↓, s. 263.
  13. ↑ Józef Stachowicz: Tajne nauczanie. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 83-84.
  14. ↑ Józef Stachowicz: Miniony czas. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994, s. 175. ISBN 83-901827-1-8.
  15. ↑ Jacek Chrobaczyński, Tajne nauczanie, W latach II wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 691.
  16. ↑ Terenowe organa Okręgowej Delegatury Rządu – Kraków. Powiatowa Delegatura Rządu – Sanok. dws-xip.pl. [dostęp 2014-05-22].
  17. ↑ Szkolnictwo średnie ogólnokształcące w powiecie sanockim podczas okupacji - tajne nauczanie sposobem realizacji aspiracji edukacyjnych młodzieży. interia.pl. [dostęp 2014-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 stycznia 2015)].
  18. ↑ Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 288.
  19. ↑ Kryptonim „San”. stankiewicze.com. [dostęp 2014-05-22].
  20. ↑ Jacek Chrobaczyński, Tajne nauczanie, W latach II wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 693.
  21. ↑ Matura wojenna i ostatnie spotkanie z moją szkołą. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele.... s. 19.
  22. ↑ Wojenna konspiracja. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele.... s. 28.
  23. ↑ Jacek Chrobaczyński, Okupacji dzień powszedni, W latach II wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 667.
  24. ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 37-38.
  25. ↑ Roman Daszyk. 90 lat Polskiego Czerwonego Krzyża. „Rocznik Sanocki”. 2011, s. 211, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  26. ↑ Jacek Chrobaczyński, Okupacji dzień powszedni, W latach II wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 668.
  27. ↑ Edward Osika: Relacja. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 192. ISBN 978-83-903080-5-0.
  28. ↑ Krystyna Chowaniec, Oświata i szkolnictwo. Trudne lata powojenne, W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 856.
  29. ↑ Jolanta Mazur-Fedak. Szkoła w spódnicy. Historia II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku 1927/1928 – 2007/2008. Odcinek trzeci: Okres wojny i pierwsze lata powojenne. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 18 (860) z 2 maja 2008. 
  30. ↑ Odrodzenie do życia gimnazjum po wojnie. W: Zofia Skołozdro: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 81.
  31. ↑ Krystyna Chowaniec, Inspektorzy szkolni, Oświata i szkolnictwo, W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 857.
  32. ↑ Krystyna Chowaniec, Szkoły ponadpodstawowe. I Liceum Ogólnokształcące, Szkoły ponadpodstawowe, W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 874.
  33. ↑ Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 15.
  34. ↑ Krystyna Chowaniec, II Liceum Ogólnokształcące, Szkoły ponadpodstawowe, W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 876-877.
  35. ↑ Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 43-44. ISBN 83-909787-3-3.
  36. ↑ Z okazji 50-lecia SD. Uroczysta wieczornica w Krośnie. „Nowiny”, s. 2, Nr 276 z 25 listopada 1987. 
  37. ↑ Według ks. Adama Sudoła wstąpiła do SD celem utrzymania posady dyrektorki szkoły, zob. Adam Sudoł: Polska Ojczyzna moja. Część II. Sanok: 1999, s. 260.
  38. ↑ Janina Zborowska (oprac.): Z dziejów kształtowania się władzy ludowej i życia społeczno-politycznego na Podkarpaciu w latach 1944-1947. Wybór źródeł. Rzeszów – Krosno: 1984, s. 30. ISBN 83-03-00732-7.
  39. ↑ Janina Zborowska (oprac.): Z dziejów kształtowania się władzy ludowej i życia społeczno-politycznego na Podkarpaciu w latach 1944-1947. Wybór źródeł. Rzeszów – Krosno: 1984, s. 32. ISBN 83-03-00732-7.
  40. ↑ W Rzeszowie odbyła się wojewódzka konferencja Stronnictwa Demokratycznego. „Nowiny”, s. 1, Nr 12 z 16 stycznia 1961. 
  41. ↑ Józef Ząbkiewicz. 3 Maja – hołd polskiej demokratycznej idei. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 15 (414) z 20-31 maja 1987. 
  42. ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 24-25.
  43. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 161, 203, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  44. ↑ Andrzej Brygidyn, W latach powojennych. Życie polityczne. W przełomie październikowym w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 791.
  45. ↑ Aktywistki SD radzą. „Nowiny”, s. 6, Nr 65 z 17 marca 1961. 
  46. ↑ Bibliografia Rzeszowszczyzny. Artykuły z czasopism. Za lata 1944-1963. Cz.2. Rzeszów: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, 1968, s. 155.
  47. ↑ Bogumiła Koszeła. Jubileusz 40-lecia Ligi Kobiet Polskich. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 1 (364) z 1-10 stycznia 1986. 
  48. ↑ Obwieszczenie o wynikach wyborów do rad narodowych w województwie rzeszowskim. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie”. Nr 7, s. 44, 30 czerwca 1965. 
  49. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 195, 207, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  50. ↑ Lista kandydatów Frontu Jedności Narodu na radnych Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”, s. 4, Nr 1 z 2 stycznia 1958. 
  51. ↑ Kobiety kandydują z listy Frontu Jedności Narodu. Zofia Skołozdro. „Nowiny”, s. 3, Nr 15 z 18 i 19 stycznia 1958. 
  52. ↑ Wyniki wyborów Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”, s. 1, Nr 31 z 6 lutego 1958. 
  53. ↑ Przedstawiamy kandydatów na radnych do WRN. „Nowiny”, s. 1, Nr 68 z 21 marca 1961. 
  54. ↑ Radni Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”, s. 2, Nr 95 z 22 i 23 kwietnia 1961. 
  55. ↑ Z Plenum WK SD w Sanoku. „Nowiny”, s. 2, Nr 93 z 21 kwietnia 1965. 
  56. ↑ Kandydaci na radnych do Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”, s. 2, Nr 105 z 5 maja 1965. 
  57. ↑ Kandydaci do Wojewódzkiej Rady Narodowej. Zofia Skołozdro. „Nowiny”, s. 5, Nr 123 z 26 maja 1965. 
  58. ↑ Radni Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”, s. 2, Nr 131 z 4 czerwca 1965. 
  59. ↑ Kandydaci FJN na radnych do Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”, s. 3, Nr 107 z 3 maja 1969. 
  60. ↑ M.P. z 1957 r. nr 5, poz. 30.
  61. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 197.
  62. ↑ Andrzej Brygidyn, W latach powojennych . Życie polityczne. W przełomie październikowym w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 791.
  63. ↑ Spotkanie z laureatami konkursu »Postawy-79«. „Nowiny”, s. 1, Nr 53 z 6 marca 1980. 
  64. ↑ Adam Sudoł: Polska Ojczyzna moja. Część II. Sanok: 1999, s. 258, 260, 294.
  65. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 144.
  66. ↑ Danuta Przystasz: Wspomnienia osób świeckich. Przyjaciel, który potrafi słuchać. W: Kapłan wielkiej odwagi. Jubileusz 60-lecia kapłaństwa księdza prałata Adama Sudoła. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 190. ISBN 83-919305-6-4.
  67. ↑ Borys Łapiszczak: Sanok w Królestwie Galicji i Lodomerii na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VIII. Sanok: Poligrafia, 2005, s. 31. ISBN 83-918650-2-9.
  68. ↑ Zofia Skołozdro. Nekrolog. „Nowiny”, s. 5, Nr 195 z 16 sierpnia 1984. 
  69. ↑ Franciszek Oberc, Kalendarium sanockie 1974-1994 w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 956.
  70. ↑ Andrzej Tarnawski. Nasza dyrektorka. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 25 (316) z 1-10 września 1984. 
  71. ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: 1991, s. 24-25.
  72. ↑ Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 27. ISBN 83-919470-9-2.
  73. ↑ Spacer po cmentarzu przy ul. Rymanowskiej. zymon.com.pl. [dostęp 2014-05-22].
  74. ↑ Zofia Aleksandra Skołozdro. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2020-05-20].
  75. ↑ Wanda Janina Skołozdro. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2020-05-20].
  76. ↑ Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 187 (poz. 17).
  77. ↑ Maria Roberta Mizgalska. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2020-05-20].
  78. ↑ Marek Pomykała. Jubileusz II LO. Skromnie, lecz sympatycznie. „Tygodnik Sanocki”. 14 (230), s. 3, 5 kwietnia 1996. 
  79. ↑ Wykaz nazw ulic miasta Sanoka. sanok.pl, 13 stycznia 2012. [dostęp 2014-05-10].
  80. ↑ Borys Łapiszczak: Sanok w dawnej Galicji i Lodomerii na starej pocztówce i fotografii. Cz. X. Sanok: Poligrafia, 2007, s. 70. ISBN 83-918650-4-5.
  81. ↑ Bibliografia Rzeszowszczyzny. Artykuły z czasopism. Za lata 1944-1963. Cz.2. Rzeszów: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, 1968, s. 189.
  82. ↑ Sanok – bibliografia. Zagadnienia ogólne oświaty, szkolnictwa i wychowania. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 2016-10-18].
  83. ↑ Edward Wisz. Zakończenie uroczystości związanych z 25-leciem Stronnictwa Demokratycznego. „Nowiny”, s. 1, Nr 107 z 7 maja 1964. 
  84. ↑ W dniu ich święta. Dr Zofia Skołozdro. „Nowiny”, s. 2, Nr 281 z 21 i 22 listopada 1959. 
  85. ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1559.
  86. ↑ M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1295.
  87. ↑ Odznaczenia i nagrody dla zasłużonych pedagogów. „Nowiny”, s. 2, Nr 285 z 16 października 1973. 
  88. ↑ Wysokie odznaczenia dla mieszkańców Sanoka i pracowników SFA na 30-lecie PRL. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, 2, Nr 21 (150) z 20-31 lipca 1979. 
  89. ↑ Sławomir Bałda. W dniach lipcowego święta. Pierwszy wpis do „Księga Zasłużonych dla woj. krośnieńskiego” / Wpisani do „Księgi ludzi zasłużonych dla woj. krośnieńskiego”. „Nowiny”. Nr 165, s. 1, 3, 21-22 lipca 1977. 
  90. ↑ Sanoczanie w „Księdze zasłużonych dla woj. krośnieńskiego”. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 15 (60), s. 1, 1-15 sierpnia 1976. 

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zofia_Skołozdro&oldid=71907559”