Zond 1 (ros. Зонд 1) – radziecka sonda kosmiczna (typu 3MW-1) wysłana w kierunku planety Wenus. Seria (trzech) radzieckich sond kosmicznych wysyłanych od 1964 roku w celu badania przestrzeni kosmicznej i wypróbowania techniki dalekich lotów kosmicznych[1]. Charakterystyczną cechą tych obiektów była dwuczęściowa budowa. Składały się z dwóch zasadniczych, próżnioszczelnych członów: orbitalnego i planetarnego[2].

Zond 1
ilustracja
Inne nazwy

3MW-1 4, S00785

Zaangażowani

OKB-1 (ZSRR)

Indeks COSPAR

1964-016D

Rakieta nośna

Mołnia 8K78M

Miejsce startu

Bajkonur, Kazachska SRR

Cel misji

Wenus

Orbita (docelowa, początkowa)
Okrążane ciało niebieskie

Słońce

Perycentrum

0,652 au

Apocentrum

1,001 au

Okres obiegu

274 d

Nachylenie

3,7°

Czas trwania
Początek misji

2 kwietnia 1964 (02:42 UTC)

Koniec misji

14 maja 1964

Wymiary
Masa całkowita

890 kg

Zond 1 została wystrzelona 2 kwietnia 1964 roku z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. Masa sondy wynosiła około 890 kg. Była wyposażona w system astronawigacji (według Słońca, Ziemi i gwiazdy Canopus) i korekcyjne silniki rakietowe. Zasilanie aparatury naukowej z baterii słonecznych. Układ termoregulacji cieplnej był obliczony na pracę w różnych odległościach od Słońca[3]. Przeznaczona do badania międzyplanetarnej przestrzeni kosmicznej została wprowadzona na orbitę parkingową, z której 3 kwietnia 1964 roku została skierowana w kierunku Wenus. Sonda została obrócona w przestrzeni i przyjęła określone położenie względem gwiazd. Na sygnał z Ziemi uruchomione zostały silniki „Sondy-1” umożliwiające zwiększenie prędkości. Manewr ten nastąpił w odległości około 560 tys. km od Ziemi[4]. W trakcie lotu przeprowadzono dwie korekty trajektorii, przy czym drugą dokonano w odległości 13 mln km od Ziemi[1]. Minęła planetę 14 lipca 1964 roku w odległości 99 779 km[5], lecz wskutek awarii nadajnika radiowego nie przekazała żadnych danych, pozostając na orbicie heliocentrycznej. Komunikacja ze statkiem urwała się po 14 maja 1964 roku.

Jednym z przyrządów naukowych na pokładzie sondy był detektor energetycznych cząstek elementarnych przygotowany przez wydział teoretycznej i stosowanej fizyki kosmicznej Instytutu Fizyki Jądrowej imienia Skobielcyna, na Uniwersytecie Moskiewskim. Przyrządy tego typu wyniesiono również na innych radzieckich sondach typu Łuna, Mars, Wenera, Wega czy Fobos. Detektor rejestrował protony o energiach powyżej 30 MeV.

  • badania przestrzeni kosmicznej
  • testy urządzeń pokładowych i łączności dalekosiężnej
  • zbliżenie do Wenus

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Edmund Staniewski, Ryszard Pawlikowski: 15 lat podboju kosmosu 1957– 1972. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1974, s. 120.
  2. Olgierd Wołczek: Loty międzyplanetarne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 235, seria: Biblioteka Problemów.
  3. Praca zbiorowa: Kosmonautyka. Ilustrowana Encyklopedia dla wszystkich. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1971, s. 410, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki dla Wszystkich.
  4. Andrzej Marks. Nowy radziecki próbnik -Sonda-1. „Astronautyka”. 3(23), s. 11, 1964. Polskie Towarzystwo Astronautyczne. (pol.). 
  5. James Harford: Siergiej Korolow. O krok od zwycięstwa w wyścigu na Księżyc. Warszawa: Prószyński i S-ka SA, s. 167. ISBN 83-7469-165-4.

Bibliografia

edytuj