Zwój trójdzielny
Zwój trójdzielny, zwój troisty, zwój nerwu trójdzielnego, zwój półksiężycowaty, zwój Gassera (łac. ganglion trigeminale, ganglion semilunare, ganglion Gasseri) – w anatomii człowieka zwój czuciowy utworzony przez część włókien pnia nerwu trójdzielnego[1][2][3][4].
Zwój trójdzielny znajduje się na wewnętrznej powierzchni podstawy czaszki. Leży w zagłębieniu kostnym na przedniej powierzchni szczytu piramidy kości skroniowej zwanym wyciskiem nerwu trójdzielnego (łac. impressio nervi trigemini). Zwój leży w przestrzeni między dwiema blaszkami opony twardej, w tzw. jamie Meckela. Zwój jest zgrubieniem na przebiegu korzenia czuciowego nerwu trójdzielnego. Korzeń ruchowy tego nerwu omija zwój leżąc przyśrodkowo i ku dołowi od niego. Biegnie on dalej ku przodowi i dołowi i dążąc do otworu owalnego w tej okolicy zespala się z zasadniczym pniem nerwu żuchwowego (V3). Przyśrodkowo od zwoju znajduje się boczna ściana zatoki jamistej, bocznie natomiast sąsiaduje on z płatem skroniowym. Ku przodowi i poniżej zwoju znajduje się otwór poszarpany, a co za tym idzie także tętnica szyjna wewnętrzna. Od strony przyśrodkowej zwój otrzymuje włókna współczulne od oplatającego ją splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego. Do zwoju trójdzielnego dochodzą także drobne gałązki tętnicze z odcinka jamistego tętnicy szyjnej wewnętrznej oraz gałązki odchodzące od tętnicy oponowej środkowej. Poniżej zwoju biegnie nerw skalisty większy (biegnąc w bruździe kanału nerwu skalistego większego) i dochodzi on do szczytu piramidy kości skroniowej, w którego pobliżu przechodzi przez otwór poszarpany i przechodzi na zewnętrzną powierzchnię podstawy czaszki, gdzie wchodzi otworem tylnym do kanału skrzydłowego. W jego obrębie zespala się z nerwem skalistym głębokim (od splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego) tworząc nerw kanału skrzydłowego.
Od zwoju odchodzą trzy główne gałęzie tworzące nerw trójdzielny: nerw oczny, nerw szczękowy i nerw żuchwowy[3].
Nazwa eponimiczna upamiętnia austriackiego anatoma Johanna Laurentiusa Gassera[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Jan Henryk Spodnik, Mianownictwo anatomiczne polsko-angielsko-łacińskie, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2022, s. 313, ISBN 978-83-66960-76-3.
- ↑ Zygmunt Urbanowicz, Współczesne mianownictwo anatomiczne, Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2002, s. 346, ISBN 83-88063-91-X.
- ↑ a b Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom V. Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 181–183, ISBN 978-83-200-3258-1.
- ↑ a b Bogusław Gołąb, Słownik eponimów morfologicznych, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1974, s. 38.
Bibliografia
edytuj- Ryszard Aleksandrowicz: Anatomia kliniczna głowy i szyi. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 978-83-200-3243-7.
