Związek Polskich Spadochroniarzy

Stowarzyszenie

Związek Polskich Spadochroniarzy (ZPS) – stowarzyszenie skupiające ludzi związanych ze spadochroniarstwem z siedzibą w Warszawie.

Związek
Polskich Spadochroniarzy
Ilustracja
Państwo

 Polska

Siedziba

Warszawa

Data założenia

7 września 1989

Rodzaj stowarzyszenia

Organizacja pożytku publicznego

Status

osobowość prawna

Profil działalności

patriotyczno-obronny

Zasięg

Polska

Prezes

Jan Kempara

Nr KRS

0000091847

Data rejestracji

14 marca 2002

Powiązania

Europejska Federacja Spadochroniarzy

brak współrzędnych
Strona internetowa
W pierwszym rzędzie od lewej: 1. nn, 2. Jan Wilk (oficer szyfrowy 1 SBS), 3. Tadeusz Cichoń (z 1 SBS), 4. nn, 5. gen. January Komański (Prezes ZPS), 6. gen. Tadeusz Wilecki, 7. nn – II Krajowy Zjazd Związku Polskich Spadochroniarzy (maj 1995)

Związek Polskich Spadochroniarzy jest organizacją zrzeszającą obywateli polskich oraz Polaków, obywateli innych Państw, którzy wykonywali lub wykonują skoki spadochronowe. Do Związku należą zarówno żołnierze zawodowi i rezerwiści różnych formacji wojskowych, a także miłośnicy spadochroniarstwa uprawiający ten sport wyczynowo lub rekreacyjnie wywodzący się ze środowiska cywilnego. ZPS jest organizacją skupiającą w swych szeregach różne pokolenia spadochroniarzy. Członkami ZPS są weterani i kombatanci walk na frontach II Wojny Światowej: 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej (1 SBS), 1. Polskiego Batalionu Specjalnego WP, kadra, żołnierze i rezerwiści służący w 6. Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej, 6. Brygadzie Powietrznodesantowej, 25. Brygadzie Kawalerii Powietrznej, 1. Pułku Specjalnym Komandosów i w wielu innych jednostkach rozpoznawczych oraz specjalnych Wojska Polskiego. Do Związku mogą należeć także oddziały i koła spadochroniarzy polskich stowarzyszonych poza granicami kraju[1].

Historia ZPS edytuj

Historię powstania ZPS podano za: Bogusław Brodecki (red. merytoryczny): Związek Polskich Spadochroniarzy 20 lat 1989–2009. Zespół redakcyjny: Józef Bębenek, Marian Brytan, Leszek Chyła, Wiesław Iwański, Zdzisław Kica, Józef Kostecki, Stanisław Kulczyński, Czesław Marcinkowski, Ryszard Olszowy. s. 18-21.

Inicjatywa powołania Związku Polskich Spadochroniarzy, zrodziła się wśród grupy byłych spadochroniarzy 6 PDPD, do których należeli: gen. bryg. Edward Dysko – ówczesny Szef WSzW w Warszawie, sierż. rez. inż. Bogdan Kukliński – ówczesny dyrektor naczelny Domu Słowa Polskiego i kpr. rez. Zbigniew Woźniak – ówczesny naczelnik Gminy Raszyn. Pierwsze spotkanie założycielskie, któremu przewodniczył gen. dyw. Edwin Rozłubirski, zorganizowano w dniu 15 maja 1989 w siedzibie gminy Raszyn, z okazji 180 rocznicy bitwy pod Raszynem. Uczestniczyło w nim 20 byłych spadochroniarzy.

Ustalono, iż celem Związku będzie integracja wszystkich spadochroniarzy do działań w jedności i ofiarności dla dobra kraju, przez poszanowanie wartości i tradycji polskiego spadochroniarstwa, kultywowanie zwyczajów i obyczajów, roztaczanie opieki nad miejscami pamięci narodowej oraz – co szczególnie podkreślano – moralne i materialne wspieranie potrzebujących spadochroniarzy.

Z grona uczestników spotkania wybrano specjalne zespoły, których zadaniem było: inicjatywne reprezentowanie organu założycielskiego w kontaktach z administracją państwową, specjalną i sądowniczą: Edwin Rozłubirski, Józef Bębenek, Tadeusz Maśliński, Roman Orłowski, Krzysztof Smoczyński; statutowe opracowanie statutu: Edward Dysko, Roman Orłowski; odznaki związkowej: koledzy Józef Sanecki, Ryszard Dryl; regulaminowej niezbędnej dokumentacji rejestracyjnej: Tadeusz Maśliński i Bogdan Kukliński. Koordynację realizacji całości tych przedsięwzięć, powierzono Edwinowi Rozłubirskiemu.

W dniu 7 września 1989, Sąd Wojewódzki w Warszawie dokonał rejestracji stowarzyszenia pn. „Związek Polskich Spadochroniarzy” (Nr rejestru: RST 532) z siedzibą w Domu Słowa Polskiego w Warszawie przy ul. Miedzianej 11. W tym samym dniu wybrano Komitet Organizacyjny Związku, którego Prezesem został Edwin Rozłubirski, a Wiceprezesami: ds. ogólnych Edward Dysko, ds. organizacyjnych Mieczysław Kamiński, ds. propagandy Tadeusz Maśliński.

Dzięki pracy Komitetu Organizacyjnego, wydano drukiem pierwszy statut, deklaracje wstępujących do Związku, legitymacje członkowskie, opracowano projekt i wykonano odznakę Związku oraz rozesłano stosowne pisma – instrukcje związane z organizacją Oddziałów Terenowych. Zdecydowano, że Związek Polskich Spadochroniarzy będzie stowarzyszeniem patriotycznym, apartyjnym, a światopogląd członków, pozostanie ich osobistą sprawą.

14 czerwca 1990 roku powołano podmiot gospodarczy Związku Polskich Spadochroniarzy, który rozpoczął swoją działalność jako „Szkoleniowo Ochronna Agencja Komandos” w celu zapewnienia środków finansowych na działalność statutową Związku, umożliwienie byłym żołnierzom – spadochroniarzom dodatkowego zarobkowania, a także aktywnego uczestnictwa firmy w kształtowaniu bezpieczeństwa publicznego.

Od początku 1990 do 1994 zorganizowano na terenie Polski 27 Oddziałów Związku Polskich Spadochroniarzy, którym zgodnie z czasem powstawania, nadawano kolejne numery.

 
Znak Europejskiej Federacji Spadochroniarzy

Krajowy Zjazd Delegatów Związku Polskich Spadochroniarzy, odbył się w dniach od 25 do 26 maja 1991. Uczestniczyli w nim założyciele Związku i delegaci zorganizowanych już 12 Oddziałów Terenowych. Wybrano Pierwszy Zarząd Główny ZPS w składzie 34 kolegów, reprezentujących organ założycielski, Agencję Komandos i wszystkie 12 Oddziałów. Pierwszym prezesem ZPS wybrano Edwina Rozłubirskiego, a wiceprezesami zostali koledzy: Edward Dysko, Mieczysław Kamiński i Roman Orłowski, oraz skarbnikiem Aleksander Pawlikowski.

W maju 1995 roku w czasie II Krajowego Zjazdu Delegatów ZSP szef Sztabu Generalnego WP gen. Tadeusz Wilecki, dokonał uroczystego wręczenia sztandaru związkowi[2].

Związek Polskich Spadochroniarzy od 28 stycznia 1999 jest Założycielem i Członkiem Zwyczajnym Federacji Stowarzyszeń Rezerwistów i Weteranów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej[3].

27 października 1999 na IX Kongresie Europejskiej Federacji Spadochroniarzy (U.E.P.) w Nikozji (Cypr), ZPS został przyjęty w poczet[4].

Postanowieniem Sądu Rejonowego dla M. St. Warszawy w Warszawie, XIX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 12 stycznia 2005 – Sygnatura sprawy WA.XIX NS-REJ.KRS/358/5/131 Związek Polskich Spadochroniarzy otrzymał status Organizacji Pożytku Publicznego[5].

Święto ZPS edytuj

Świętem organizacyjnym Związku Polskich Spadochroniarzy jest Dzień Spadochroniarza obchodzony 23 września – w rocznicę powołania przez Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej w 1941 w Szkocji[1].

Wyróżnienia nadawane przez ZPS edytuj

Brązowy Medal Za Zasługi dla Związku Polskich Spadochroniarzy
 
Brązowy Medal dla Włodzimierza Karszni, rewers (maj 2019)
 
Brązowy Medal dla Włodzimierza Karszni, awers (maj 2019)
 
Potwierdzenie nadania Brązowego Medalu dla Włodzimierza Karszni, rewers (maj 2019)
 
Potwierdzenie nadania Brązowego Medalu dla Włodzimierza Karszni, awers (maj 2019)
 
Dyplom uznania dla mjr. Włodzimierza Karszni za wybitne zasługi dla polskiego spadochroniarstwa i ZPS (listopad 2017)

Najwyższym wyróżnieniem w Związku jest uhonorowanie przez Zjazd Delegatów:

  • MedalZa Zasługi dla Związku Polskich Spadochroniarzy[a]
  • Nadanie godności Członka Honorowego ZPS.

Udział ZPS w organizacjach edytuj

Związek Polskich Spadochroniarz jest członkiem następujących organizacji[6]:

  • 1988 – wiosna, Federacja Stowarzyszeń Weteranów i Rezerwistów Sił Zbrojnych RP.
  • 1999 – 27 październik, Europejska Federacja Spadochroniarzy (U.E.P.).

Oddziały ZPS edytuj

Źródło:[14]

Organ prasowy ZPS „Spadochroniarz” edytuj

Pod koniec 1995 rozpoczęto w Zarządzie Głównym prace związane z organizacją i wydawaniem organu prasowego Związku o nazwie „Spadochroniarz”. Głównym celem czasopisma, jest popularyzacja i reklama całokształtu działalności spadochroniarzy polskich zrzeszonych w Związku Polskich Spadochroniarzy. Pierwszy numer kwartalnika ukazał się na początku 1996. Od samego początku istnienia pisma redaktorem naczelnym był Józef Kostecki. Redakcja najbardziej aktywnych redaktorów pisma wyróżnia statuetką „Pióra Orła”[15].

Odznaka Skoczka Spadochronowego ZPS edytuj

Regulamin Odznaki Skoczka Spadochronowego Związku Polskich Spadochroniarzy[16]:

  • Odznaka Skoczka Związku Polskich Spadochroniarzy przysługuje członkom Związku, którzy samodzielnie wykonali (wykonują) skoki ze spadochronem.
  • Dla członków Związku, którzy nie spełniają tego warunku (są członkami zwyczajnymi, bo wykonali skok w tandemie albo są członkami honorowymi lub wspierającymi) oraz dla osób, które deklarują chęć wstąpienia do Związku – odznakę przydziela się po odbyciu przez nich przeszkolenia oraz wykonania skoku (skoków) ze spadochronem w Ośrodku Szkolenia Spadochronowego ZPS w Pile, lub innym wskazanym przez zainteresowany Oddział Ośrodku.
  • Odznaka jest stylizowana na Znaku Związku Polskich Spadochroniarzy (wielkość odznaki skoczka spadochronowego WPD) i występuje w czterech klasach:
  1. Klasa podstawowa po wykonaniu 1 skoku – wieniec i napis zielone
  2. Klasa III po wykonaniu 3 skoków – wieniec i napis brązowe
  3. Klasa II po wykonaniu 50 skoków – wieniec i napis srebrne
  4. Klasa I po wykonaniu 100 skoków – wieniec i napis złote.
  • Noszenia odznaki na strojach organizacyjnych ZPS mają prawo członkowie Związku którzy posiadają tytuł skoczka bądź instruktora spadochronowego WPD lub ich odpowiedników uzyskanych w innych służbach mundurowych.
  • Odznaka noszona jest powyżej lewej górnej kieszeni (zgodnie z przepisami mundurowymi – haftowana na ubiorze polowym, a metalowa na wyjściowym stroju organizacyjnym).
  • Przyznanie odznaki powinno był ujęte w Uchwale Oddziału, a jej nadanie powinno się odbywać w sposób uroczysty.

Prezesi Związku Polskich Spadochroniarzy edytuj

Źródło:[18]

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Pierwsze nadanie medalu odbyło się 20 maja 2009 na uroczystym posiedzeniu Zarządu Głównego. Nadano go 31 członkom i 4 zasłużonym dla Związku instytucjom i związkom taktycznym (Brodecki (red. merytoryczny) 2009 ↓, s. 75).
  2. XIII Oddział S3 WAT ZPS powstał 29.06.2021 w Wojskowej Akademii Technicznej, w oparciu o Sekcję Skoków Spadochronowych S3 WAT.

Przypisy edytuj

  1. a b Brodecki (red. merytoryczny) 2009 ↓, s. 21.
  2. Brodecki (red. merytoryczny) 2009 ↓, s. 70–71.
  3. Członkowie zwyczajni – Założyciele Federacji. fsriw.pl. [dostęp 2017-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-23)]. (pol.).
  4. Brodecki (red. merytoryczny) 2009 ↓, s. 92.
  5. ZPS Organizacja Pożytku Publicznego. Związek Polskich Spadochroniarzy. [dostęp 2017-10-23]. (pol.).}
  6. Brodecki (red. merytoryczny) 2009 ↓, s. 72–73.
  7. II Oddział Kraków ZPS. zpskrakow.pl. [dostęp 2016-01-28]. (pol.).}
  8. III Oddział Dziwnów ZPS. zpsdziwnow.dz.pl. [dostęp 2016-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-14)]. (pol.).}
  9. V Oddział Wrocław ZPS. zpswroclaw.pl. [dostęp 2020-02-16]. (pol.).
  10. Związek Polskich Spadochroniarzy VIII Oddział w Poznaniu. krs-pobierz.pl. [dostęp 2019-11-16]. (pol.).
  11. Szczęsna 2017 ↓, s. 18.
  12. XIII Oddział S3 WAT. [w:] Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego [on-line]. wojsko-polskie.pl, 2021-06-29. [dostęp 2023-03-27]. (pol.).}
  13. XXXIX Oddział Związku Polskich Spadochroniarzy w Przemyślu. ZŻWP Zarząd Rejonowy w Przemyślu. [dostęp 2016-01-28]. (pol.).
  14. Oddziały ZPS. Związek Polskich Spadochroniarzy. [dostęp 2017-08-08]. (pol.).
  15. Brodecki (red. merytoryczny) 2009 ↓, s. 130–133.
  16. Chrobot i in. 2020 ↓, s. 6.
  17. Korolewski 2011 ↓, s. 4.
  18. Brodecki (red. merytoryczny) 2009 ↓, s. 146.

Bibliografia edytuj

  • Bogusław Brodecki (red. merytoryczny): Związek Polskich Spadochroniarzy 20 lat 1989–2009. Zespół redakcyjny: Józef Bębenek, Marian Brytan, Leszek Chyła, Wiesław Iwański, Zdzisław Kica, Józef Kostecki, Stanisław Kulczyński, Czesław Marcinkowski, Ryszard Olszowy. Warszawa: Bellona S.A., 2009. ISBN 978-83-11-11613-9. (pol.).
  • Piotr Korolewski. VI Krajowy Zjazd Delegatów Związku Polskich Spadochroniarzy. „Spadochroniarz – Magazyn Spadochroniarzy Polskich”. 62–63 (2–3/2011), s. 1–5, 2011. Wiesław lwański (Redaktor Naczelny). Warszawa: Związek Polskich Spadochroniarzy, 6 Brygada Powietrznodesantowa. ISSN 1426-5168. [dostęp 2015-03-26]. [zarchiwizowane z adresu 2017-06-27]. (pol.). 
  • Paulina Szczęsna. Zebranie założycielskie IX Oddziału ZPS w Płocku. „Spadochroniarz – Magazyn Spadochroniarzy Polskich”. 88 (4/2017), s. 19, 2017. Wiesław lwański (Redaktor Naczelny). Warszawa: Związek Polskich Spadochroniarzy, 6 Brygada Powietrznodesantowa. ISSN 1426-5168. (pol.). 
  • Jarosław Chrobot, Zbigniew Tatara, Piotr Dziergas, Michał Żmuda. Odznaka Skoczka Spadochronowego ZPS. „Spadochroniarz – Magazyn Spadochroniarzy Polskich”. 97(1/2020), s. 1–76, 2020. Tomasz Czechowski (p.o. Redaktor Naczelny). Warszawa: Związek Polskich Spadochroniarzy 6. Brygada Powietrznodesantowa. ISSN 1426-5168. 

Linki zewnętrzne edytuj