Łuskwiak tłustawy
Łuskwiak tłustawy (Pholiota adiposa (Batsch) P. Kumm) – gatunek grzybów należący do rodziny pierścieniakowatych (Strophariaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łuskwiak tłustawy |
| Nazwa systematyczna | |
| Pholiota adiposa (Batsch) P. Kumm Führ. Pilzk. (Zerbst): 84 (1871) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji: Pholiota, Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1786 r. August Johann Batsch nadając mu nazwę Agaricus adiposus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer[1].
- Agaricus adiposus Batsch 1786
- Dryophila adiposa (Batsch) Quél. 1886
- Hypodendrum adiposum (Batsch) Overh. 1932
- Pholiota adiposa (Batsch) P. Kumm. 1871, var. adiposa
- Pholiota adiposa var. africana Beeli 1928
- Pholiota adiposa var. ampla P. Karst.
Polską nazwę podał Henryk Orłoś w 1951 r., Feliks Berdau opisywał ten gatunek pod nazwą opieńki sosnowe[3].
Morfologia edytuj
Średnica 5–13 cm. U młodych osobników jest dzwonkowato-łukowaty, później płaskołukowaty, a w końcu płaski. U młodych owocników, oraz u starszych podczas wilgotnej pogody powierzchnia jest błyszcząca i bardzo śliska, a nawet mazista i ma barwę od siarkowożółtej do cytrynowożółtej. Pokryta jest włóknistymi, przylegającymi i dużymi łuskami o ciemniejszej, rdzawobrązowej barwie. Podczas deszczów ulegają one zmyciu[4].
Gęste, szerokie i zbiegające, o barwie początkowo bladożółtej, później rdzawej[5].
Wysokość 5–12 cm, grubość do 1,5 cm. Jest walcowaty, bardzo śliski, początkowo pełny, później pusty w środku. Powierzchnia gładka, z nielicznymi tylko łuskami o barwie siarkowożółtej i tylko dołem brązowawej. Posiada zanikający płatkowaty pierścień[4].
Żółty. Smak łagodny, zapach nieokreślony[4].
Brązowy. Zarodniki owalne, gładkie, o rozmiarach 5 6,5 × 3 3,5 μm[6]
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje w Ameryce Północnej i w Europie[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny i pasożytniczy. Można go znaleźć w lasach, parkach. Rośnie na drzewach liściastych i iglastych, zarówno na żywych, jak i na martwych. Owocniki wytwarza od sierpnia do października[3]. Zasiedla głównie buki, klony, jodły, kasztanowce i wierzby. Zazwyczaj owocniki wzrastaj kępkami na większej wysokości, szczególnie w pobliżu dziupli po obumarłych gałęziach[5].
Znaczenie edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2012-12-02] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 519, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 259, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 143, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ a b Pholiota adiposa [online], RogersMushrooms [dostęp 2014-02-28] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-21].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 68, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Łuskwiak tłustawy [online], Atlas grzybów [dostęp 2020-02-01].