Śpiesznik rysień
Śpiesznik rysień[1] (Oxyopes ramosus) – gatunek pająka z rodziny śpiesznikowatych. Cechuje się rudobrązowym ubarwieniem z biało–czarnym wzorem. Zamieszkuje otwarte siedliska o niskiej roślinności. Występuje w większej części Europy, Turcji, Uzbekistanie i na Syberii.
| Oxyopes ramosus | |||
| (Martini et Goeze, 1778) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
śpiesznik rysień | ||
| Synonimy | |||
| |||
.jpg)
Taksonomia edytuj
Gatunek ten został opisany w 1778 przez F.W. Martiniego i J.A.E. Goeze jako Aranea ramosus. Do rodzaju Oxyopes przeniesiony został w 1876 przez E. Simona[2].
Opis edytuj
Pająk ten osiąga długość ciała od 6 do 10 mm[1]. Ubarwiony jest rudobrązowo z biało–czarnym wzorem. Przednia część karapaksu jest u niego uderzająco wysoka i zwężona ku tyłowi, wyposażona w ośmioro małych oczu, rozmieszczonych w czterech nierównej szerokości rzędach. Odnóża ma wyposażone w długie kolce. Epigyne samicy charakteryzuje się dużą szerokością, czarną częścią środkową i środkowym języczkiem węższym niż u O. heterophthalmus. Nogogłaszczki samca mają małe apofizy goleniowe i bardziej nabrzmiałe bulbusy niż u O. heterophthalmus i O. lineatus[3].
Zachowanie i ekologia edytuj
Śpiesznik rysień jest aktywnie polującym za dnia drapieżcą. Zdolny jest do bardzo szybkiego biegania po roślinności oraz do wykonywania skoków[3]. Do swojej ofiary podkrada się powoli, po czym wykonuje w jej kierunku błyskawiczny skok[1].
Pająk ten zamieszkuje siedliska otwarte, słoneczne, porośnięte wrzosem i niskimi krzewami. Spotykany jest na wrzosowiskach, torfowiskach wysokich[4], murawach kserotermicznych, skrajach lasów i innej niskiej roślinności[1][3].
Rozprzestrzenienie i zagrożenie edytuj
Gatunek palearktyczny. W Europie szeroko rozprzestrzeniony, ale nieczęsty[4], podawany z Austrii, Białorusi, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Holandii, Liechtensteinu, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Macedonii Północnej, Mołdawii, Niemiec, Norwegii, Polski, Rumunii, Rosji, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainy, Węgier i Włoch. Znany również z wysp Morza Śródziemnego (Dodekanezu i Sycylii)[5]. W Azji występuje w Turcji, Uzbekistanie i południowej Syberii[3][4]. W Polsce jest jedynym przedstawicielem śpiesznikowatych[1].
W Danii wpisany jest na czerwoną listę jako krytycznie zagrożony. W Norwegii ma status narażonego na wyginięcie – odkryty został w 1871, a potem znaleziony dopiero w 2006. Umieszczony został również na czerwonej liście Niemiec[4]. W Europie Środkowej miejscami bywa liczny[1]. Zagraża temu pająkowi utrata siedlisk, w tym wskutek zmian w ich szacie roślinnej, wywołanych np. wydeptywaniem czy osuszaniem[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Heiko Bellmann: Przewodnik kieszonkowy: Pająki. Warszawa: Multico O. W., 1998, s. 43.
- ↑ Norman I. Platnick: Oxyopes ramosus. [w:] World Spider Catalog Version 16.5 [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ a b c d Aydın Topçu, Tuncay Türkeş, Osman Seyyar, Kadir Boğaç Kunt, Hakan Demir. A New Species for the Araneofauna of Turkey, Oxyopes ramosus (Martini & Goeze, 1778), [Araneae, Oxyopidae]. „Turkish Journal of Zoology”. 30, s. 117-119, 2006.
- ↑ a b c d e Kejtil Aakra, Kai Berggren. Oxyopes ramosus (Martini & Goeze, 1778) (Araneae, Oxyopidae) rediscovered in Norway. „Norw. J. Entomol.”. 54, s. 111-112, 2007.
- ↑ Oxyopes ramosus (Martini & Goeze 1778). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2016-10-28].