Abraham Szymon Goldstein (ur. 1836 - zm. 1902, Wrocław[1]) − przedsiębiorca pochodzenia żydowskigo, aktywny w drugiej połowie XIX w. w Królestwie Polskim, na Górnym oraz Dolnym Śląsku.

Życiorys edytuj

Z Królestwa Polskiego (być może z Częstochowy) przybył na Górny Śląsk, gdzie osiadł w Katowicach w epoce gwałtownego rozwoju ówczesnej wsi, zakończonego nadaniem Katowicom praw miejskich w 1865. Wraz z bratem Józefem zajmowali się w Katowicach handlem drewnem: posiadali − prawdopodobnie w pobliżu torów kolejowych, przy dzisiejszej ul. Mikołowskiej - tartak parowy i składy drewna, z którego korzystały górnośląskie koncerny górnicze. Jednocześnie od 1878 r. w Częstochowie przy ul. Stradomskiej posiadali kolejny tartak parowy, zatrudniający 50 robotników. Od 1882 r. byli również - wraz z kupcami warszawskimi i śląskimi - akcjonariuszami doskonale prosperującej spółki „Stradom”, zajmującej się produkcją konopnego szpagatu[1].

Abraham Goldstein, oprócz handlu drewnem, masowo skupował w Katowicach nieruchomości i wznosił na nich kamienice, które później odsprzedawał z zyskiem. Jego rodzina w latach 1872-1875 na Wilhelmsplatz − obecny Plac Wolności wybudowała luksusową willę, powszechnie zwaną „Pałacem Goldsteinów”[2].

Koniec działalności Goldsteinów w Katowicach przypadł na lata 1892−1893. Po tajemniczym pożarze składu rodzina postanowiła przenieść się do Wrocławia. Powodem miały być wysokie straty, ale część badaczy dziejów Katowic twierdzi, że pożar był przez Goldsteinów ukartowany. Brak precyzyjnych źródeł nie pozwala stwierdzić, która z wersji jest prawdziwa. Po wyprowadzce Goldsteinów część nieruchomości wraz z pałacem sprzedano koncernowi Georg von Giesches Erben (Spadkobiercy Gieschego). We Wrocławiu bracia Goldsteinowie, na zakupionej już wcześniej posesji (przy obecnej alei gen. Hallera) w dalszym ciągu pod wspólnym szyldem prowadzili tartak parowy i skład drewna[1].

Abraham Goldstein był żonaty z Rozalią z domu Cassirer (ur. 1845, Katowice - zm. 1911, Berlin), córką Markusa Cassirera i Jeanette Cassirer z domu Steinitz. Mieli dziewięcioro dzieci, w tym pierworodnego Eugeniusza (ur. 1866), najstarszą córkę Gertrudę (ur. 1870) oraz siódmego z kolei Kurta (ur. 1878), późniejszego wybitnego psychiatrę i neurologa[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Henryk Szczepański. Dom na Załęskim Przedmieściu. „Śląsk”. 1/2023. s. 48–50. 
  2. Jadwiga Lipońska-Sajdak, Zofia Szota, Gruss aus Kattowitz. Pozdrowienia z Katowic, Muzeum Historii Katowic, Katowice, 2004, s. 70.

Bibliografia edytuj

  • Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 77. ISBN 83-85831-35-5.