Analcym
 |
Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Analcym – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów (oraz ze względu na wiele cech wspólnych także do grupy skaleniowców). Jest minerałem bardzo pospolitym, jego prawidłowe kryształy należą jednak do rzadkości.
 Analcym | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
uwodniony glinokrzemian sodu (Na[AlSi2O6] x H2O) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
5,5 |
| Przełam |
muszlowy |
| Łupliwość |
brak |
| Układ krystalograficzny |
trójskośny[1][2], a także regularny, rombowy lub tetragonalny[2] |
| Gęstość minerału |
2,2–2,3 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
bezbarwny, biały, szary, żółtawy, czerwonawy, zielonawy |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty |
Nazwa pochodzi od gr. analkis = słaby, bezsilny; nawiązuje do słabych możliwości naelektryzowania się tego minerału podczas pocierania.
Charakterystyka edytuj
Właściwości edytuj
Zazwyczaj tworzy kryształy izomertyczne o postaci dwudziestoczterościanów deltoidowych. Tworzy kryształy wrosłe i narosłe. Występuje w skupieniach zbitych i ziemistych. Jest kruchy i przezroczysty.
Występowanie edytuj
Jest produktem niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych. Spotykany też w skałach powstałych w późnych procesach krystalizacji magmy – w bazaltach (razem z prehnitem, kalcytem, i innymi zeolitami); cieszynitach i syenitach oraz w skałach metamorficznych – (amfibolitach).
Czasem jest spotykany jako minerał wtórny powstały w procesie analcymizacji, czyli przeobrażania skaleni w ów minerał. W odpowiednich warunkach jest zdolny do tworzenia skał monomineralnych zwanych analcymitami[3].
Miejsca występowania:
- W Polsce: występuje w okolicach Żywca i Bielska-Białej, spotykany na Dolnym Śląsku (okolice Strzegomia, Jeleniej Góry i w Górach Izerskich) i w okolicach Opola.
Zastosowanie edytuj
- ma znaczenie naukowe,
- wyjątkowo cenny okaz dla kolekcjonerów i na ich potrzeby bywa szlifowany.
Przypisy edytuj
- ↑ Analcime Mineral Data [online], Webmineral.com [dostęp 2020-04-28] (ang.).
- ↑ a b Analcime [online], Mindat.org [dostęp 2020-04-28] (ang.).
- ↑ Andrzej Bolewski, Mineralogia szczegółowa, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982, ISBN 83-220-0151-7, OCLC 68657059.
Bibliografia edytuj
- Leksykon Przyrodniczy. Minerały i kamienie szlachetne. Horyzont, 2002.
- O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały. Świat Książki, 1996.
- R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
- W. Schumann: Minerały świata. Alma-Press, 2003.
- J. Bauer: Przewodnik Skały i minerały. Multico, 1997.