Andrzej Poniatowski (1734–1773)
Andrzej Poniatowski herbu Ciołek (ur. 28 września 1734, zm. 3 marca[1] 1773 w Wiedniu) – książę, syn Stanisława Poniatowskiego i Konstancji Czartoryskiej. Brat króla polskiego – Stanisława Augusta.
| |
 Poniatowski I | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Po uzyskaniu tytułu książęcego używał herbu Poniatowski I.
Rodzina edytuj
3 maja 1761 poślubił Marię Teresę hr. Kinsky von Weichnitz und Tettau (1736-1806) z którą miał dwójkę dzieci:
- Maria Teresa zam. Tyszkiewiczowa (1760-1834)
- Józef Antoni Poniatowski, generał polski, marszałek Francji
Życiorys edytuj
Od młodości oficer armii austriackiej, zasłużył się podczas wojny siedmioletniej, był inspektorem piechoty. Podkomorzy (szambelan) dworu austriackiego od 1758 roku[2]. Był wolnomularzem[3].
W służbie wojskowej uzyskał stopień generała artylerii (niem. Feldzeugmeister). W 1764 wrócił do kraju; popierał kandydaturę Stanisława Augusta, którego usiłował po elekcji zbliżyć do Austrii.
W roku 1765 posłował do Wiednia; wówczas od cesarza uzyskał godność księcia czeskiego. Jako austriacki oficer nie mógł być formalnym reprezentantem RP w Wiedniu, lecz król Stanisław August uprosił kanclerza Kaunitza, by traktował jego brata jako nieformalnego posła. Książę Andrzej podszedł bardzo ofiarnie do tego nowego zadania, w wykonywaniu którego pomagali mu przychylni Polsce sardyński poseł w Wiedniu Lodovico Canale i brytyjski wysłannik David Murray, 2. hrabia Mansfield.
Jako zarządca dóbr królewskich pod koniec XVIII wieku wzniósł on w miejscowości Krasna leżącej w zagłębiu staropolskim wielki piec do wytapiania żelaza[4].
Odznaczenia edytuj
- Order Orła Białego (1766)[5]
- Order Świętego Stanisława (1765)[6][5]
- Order Świętego Michała (Francja)[5]
- Kawaler Orderu Marii Teresy (1757, Austria)
- Komandor Orderu Marii Teresy (1758, Austria)[7]
Przypisy edytuj
- ↑ Emanuel Rostworowski, „Poniatowski Andrzej”, w: Polski Słownik Biograficzny, XXVII, Wrocław 1983, s. 412.
- ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski, Polacy, dygnitarzami Austrii. T. I Podkomorzowie i paziowie (1750-1890), Lwów 1890, s. 12.
- ↑ Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 207.
- ↑ Praca zbiorowa 1864 ↓, s. 3.
- ↑ a b c Marta Męclewska (opr.): Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008. Zamek Królewski w Warszawie: 2008, s. 207
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 178.
- ↑ Kayserlicher Und Königlicher Wie auch Ertz-Hertzoglicher Und Dero Residentz-Stadt Wien Staats- und Stands- Calender. Wiedeń, 1767, s. 492 (niem.)
Bibliografia edytuj
- Praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna, t. XVI Krasiń.-Libelt, hasło "Krasna". Warszawa: Nakład, druk i własność S. Orgelbranda, 1864, s. 3.
- Emanuel Rostworowski, „Poniatowski Andrzej”, w: Polski Słownik Biograficzny, XXVII, Wrocław 1983, s. 412-420.
- Henryk P. Kosk, Polscy generałowie w służbie obcej, Polska Zbrojna.
- Andrzej ks. Poniatowski h. Ciołek, Potomkowie Sejmu Wielkiego, Serwis genealogiczny pod patronatem Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego.
- Historia Dyplomacji Polskiej – tom II 1572-1795, PWN Warszawa 1981, s. 548.