Anna Kramarczyk
Anna Kramarczyk (ur. 8 marca 1950 w Gryfowie Śląskim) – polska aktorka teatru lalek oraz pedagog, od roku 1976 związana z Wrocławskim Teatrem Lalek. Profesor na Wydziale Lalkarskim Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, filia we Wrocławiu.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Ukończyła studia na Wydziale Lalkarskim wrocławskiej filii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie (1976). Jeszcze przed rozpoczęciem studiów występowała w Teatrze Misterium, grając w adaptacji Bram raju J. Andrzejewskiego oraz w Studenckim Teatrze Kalambur[1].
Od roku 1976 pracuje we Wrocławskim Teatrze Lalek[2]. Zadebiutowała w przedstawieniu O krasnoludkach i sierotce Marysi M. Konopnickiej w reżyserii S. Stapfa. Grała następnie w wielu spektaklach dla dzieci, m.in. w Królowej Śniegu (1977), Iliadzie (1979), Baśni o pięknej Parysadzie (1981), Porwaniu w Tiutiurlistanie (1989), Historii o Ptaku Cis (1993), Prometeuszu (1998), Czarodziejskim krzesiwie (1999), Baśni o biednym Jasiu (2000). Spektakle te pokazywano na festiwalach w Polsce, a także w Japonii, Rosji, Niemczech, Belgii, Czechach i na Litwie[3]. Za rolę w przedstawieniu Dokąd pędzisz, koniku? otrzymała Nagrodę Aktorską na VI Biennale Sztuki dla Dziecka IX Przeglądu Teatrów dla Dzieci w Poznaniu w roku 1984[4]. W 1989 r. przyznano jej wrocławską nagrodę „Złota Pacynka”[5], a w roku 2005 zwyciężyła w plebiscycie popularności organizowanym przez Wrocławskie Centrum Twórczości Dziecka i „Gazetę Wyborczą”[6].
Brała również udział w spektaklach Sceny dla Dorosłych WTL: Gyubal Wahazar S.I. Witkiewicza (1987) oraz Faust J.W. Goethego (1989). Przedstawienia te, reżyserowane przez Wiesława Hejnę ze scenografią Jadwigi Mydlarskiej-Kowal[7] prezentowano i nagradzano na licznych polskich i zagranicznych festiwalach (m.in. w Niemczech, Szwajcarii, Danii, Włoszech, Chorwacji oraz Kanadzie)[3].
Przygotowała trzy monodramy, które spotkały się z uznaniem krytyki teatralnej[8]. W roku 2002 powstała Calineczka według H.Ch. Andersena w reż. W. Hejny, nagrodzona na II Festiwalu Teatrów Lalek „Katowice – Dzieciom” (2003) i na 43. Międzynarodowych Wrocławskich Spotkaniach Teatrów Jednego Aktora (2009)[2]. Następnie zagrała w 2006 r. sztukę E. Brylla Słowik w reżyserii A. Maksymiaka. Zdobyła za nią nagrody na 40. Międzynarodowych Wrocławskich Spotkaniach Teatrów Jednego Aktora (2006), XIX MFT „Walizka” (Łomża 2006), 23. Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu (2006) oraz na V Międzynarodowym Festiwalu Solistów Lalkarzy w Łodzi (2007)[4]. W roku 2014 odbyła się premiera opartego na wykorzystaniu technik multimedialnych monodramu Plama według scenariusza i w reżyserii M. Majewskiej[9], za który otrzymała nagrodę na 48. edycji Wrostja (2014)[10].
Wystąpiła w kilku rolach filmowych i telewizyjnych, m.in. w filmie Komornik (2005) w reż. F. Falka, serialach telewizyjnych: Biuro kryminalne, Tango z aniołem, Licencja na wychowanie, Pierwsza miłość[11]. Użyczyła swojego głosu w dubbingach filmów: Terra, Pana Magorium cudowne emporium, Sklep dla samobójców, seriali animowanych: Opowieści biblijne, Kropelka – przygody z wodą, Sekretny świat misia Beniamina, Łowcy smoków oraz gier komputerowych.
W latach 1992–2008 prowadziła wspólnie z Krzysztofem Grębskim prywatny lalkowy teatr edukacyjny „Kram”[1].
Od roku 1977 zajmuje się również pracą pedagogiczną w Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie (filia we Wrocławiu). Ukończyła dodatkowo Podyplomowe Studia Logopedyczne na Uniwersytecie Wrocławskim (1996), a także Polsko-Amerykańskie Studium Komunikacji Społecznej przy Politechnice Wrocławskiej (2000)[12]. W latach 2002–2008 przez dwie kadencje sprawowała funkcję prodziekana, a w latach 2008–2012 była dziekanem Wydziału Lalkarskiego PWST. W roku 2014 otrzymała tytuł profesora sztuk teatralnych[13].
Została wyróżniona odznaczeniem „Zasłużony Działacz Kultury” (1986). Przyznano jej także Brązowy (1989), Srebrny (2005)[14] oraz Złoty Krzyż Zasługi (2016)[15].
W roku 2022 została uhonorowana medalem „Merito de Wratislavia – Zasłużony dla Wrocławia” za osiągnięcia artystyczne[16].
Wybrane role teatralne edytuj
- M. Konopnicka, O krasnoludkach i sierotce Marysi, reż. S. Stapf, rola: Krasnoludek, Wrocławski Teatr Lalek, 1976
- J. Szwarc (wg H. Ch. Andersena), Królowa śniegu, rola: Królowa śniegu, reż. W. Wieczorkiewicz, rola: Królowa śniegu, Wrocławski Teatr Lalek, 1977
- Homer, Iliada, reż. K. Braun, Wrocławski Teatr Lalek, 1979
- B. Leśmian, Baśń o pięknej Parysadzie, reż. E. Dobraczyński, rola: Księżniczka Parysada, Wrocławski Teatr Lalek, 1981
- R. Moskova, Dokąd pędzisz, koniku?, reż. W. Wieczorkiewicz, rola: Jarmarczna Szkapa, Wrocławski Teatr Lalek, 1983
- O. Preussler, Malutka czarownica, reż. A. Proszkowska, rola: Czarownica, Wrocławski Teatr Lalek, 1985
- S.I. Witkiewicz, Gyubal Wahazar, reż. W. Hejno, role: Baba, Ojciec Pungenty, Wrocławski Teatr Lalek, 1986
- J.W. Goethe, Faust, reż. W. Hejno, role: Koczkodan, Bieda, Lemur, Wrocławski Teatr Lalek, 1989
- W. Żukrowski, Porwanie w Tiutiurlistanie, reż. B. Nauka, rola: Cyganka, Wrocławski Teatr Lalek, 1989
- B. Svanton, I. Borde-Klein, Księżniczka i klown, reż. A. Maksymiak, rola: Klown, Wrocławski Teatr Lalek, 1991
- J. Kulmowa, Historia o ptaku Cis, reż. A. Maksymiak, rola: Doremus, Wrocławski Teatr Lalek, 1993
- K. Makuszyński, Krawiec Niteczka, reż. W. Hejno, rola: Cyganka, Wrocławski Teatr Lalek, 1994
- R. Bloss, K. Kopka, Jadwiga ze Śląska, reż. W. Hejno, rola: Wisielec, Wrocławski Teatr Lalek, 1996
- D. Müller, Prometeusz, reż. W. Hejno, rola: Pandora, Wrocławski Teatr Lalek, 1998
- J. Bielunas (wg H. Ch. Andersena), Czarodziejskie krzesiwo, reż. J. Bielunas, rola: Karczmarka, Wrocławski Teatr Lalek, 1999
- K. Dworakowski, B. Pejcz, Baśń o biednym Jasiu, reż. B. Pejcz, rola: Lwica, Wrocławski Teatr Lalek, 2000
- A. Zaskórska (wg H. Ch. Andersena), Calineczka, reż. W. Hejno, monodram, Wrocławski Teatr Lalek, 2002
- E. Bryll, Słowik, reż. A. Maksymiak, monodram, Wrocławski Teatr Lalek, 2006
- M. Majewska, Plama, reż. M. Majewska, monodram, Wrocławski Teatr Lalek, 2014
- T. Man, Zostań moim przyjacielem, reż. K. Grębski, Wrocławski Teatr Lalek, 2017
Polski dubbing edytuj
Filmy edytuj
- Terra, 2007
- Pana Magorium cudowne emporium, 2007
- Sklep dla samobójców, 2013
Seriale edytuj
- Opowieści biblijne (pierwsza wersja), 1988-2005
- Kropelka – przygody z wodą, 2002
- Sekretny świat misia Beniamina, 2003-2006
- Łowcy smoków, 2004
Gry edytuj
- Gabi poznaje świat, 2002
- Komputerowa Gratka / Papatka z Tęczowej Polanki, 2003-2012
Przypisy edytuj
- ↑ a b Anna Kramarczyk. Moje pierwsze 40 lat. W: red. K. Krajewska: Nasze pierwsze 70 lat. Wrocław: WTL, 2016, s. 62–75. ISBN 978-83-902353-7-0.
- ↑ a b Anna Kramarczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2016-11-23].
- ↑ a b H. Jurkowski: Wrocławski Teatr Lalek. W: red. M. Lubieniecka: Lalki i my. Wrocław: WTL, 2002, s. 68–82, 88–95. ISBN 83-902353-3-1.
- ↑ a b Anna Kramarczyk. Wrocławski Teatr Lalek. [dostęp 2018-02-14].
- ↑ (mak). „Złota Pacynka” dla pracowników artystycznych teatrów lalek (1989). „Gazeta Robotnicza”. nr 77, s. 1–2, 1989.
- ↑ (mis). Anna Kramarczyk. „Gazeta Wyborcza – Wrocław”. nr 75, s. 7, 2005-03-31.
- ↑ red. W. Hejno: Fenomen władzy. Wrocław: WTL, 1994. ISBN 83-902353-0-7.
- ↑ Program Wrostja 2014. Wrostja, 2014. s. 17. [dostęp 2018-11-29].
- ↑ M. Kocur: Nowy teatr dla dzieci. teatralny.pl, 2014-06-06. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ 49.Wrocławskie Spotkania Teatrów Jednego Aktora 2015. Wrostja, 2015. s. 26. [dostęp 2018-11-29].
- ↑ Anna Kramarczyk. filmpolski.pl. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ Prof. Anna Kramarczyk. AST Wrocław. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 czerwca 2014 r. nr 115-11-14 w sprawie nadania tytułu profesora. M.P. 2014 poz. 715. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 września 2005 r. o nadaniu odznaczeń.. M.P. 2005 nr 77, poz. 1073. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 lutego 2016 r. o nadaniu odznaczeń. M.P. 2016 poz. 363. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ M. Wieliczko: Wrocław honoruje ludzi teatru w dniu ich święta. 46. Wrocławska Księga Pamięci. Kulturalny Wrocław, 28.03.2022. [dostęp 2022-06-09].
Bibliografia edytuj
- Fenomen władzy, red. W. Hejno, WTL, Wrocław 1994. ISBN 83-902353-0-7.
- H. Jurkowski, Wrocławski Teatr Lalek, [w:] red. M. Lubieniecka, Lalki i my, WTL, Wrocław 2002, s. 68–82, 88–95. ISBN 83-902353-3-1.
- T. Wysocki, Przypowieść dla cesarzy, „Gazeta Wyborcza – Wrocław”, 17.01.2006.
- M. Aliszewska, Solo, czyli najpełniej wypowiadając siebie, „Teatr Lalek” nr 2-3/73-74, 2003, s. 32–33.
- A. Kramarczyk, Zabawy ortofoniczne z elementami logopedii, „Zeszyty naukowe PWST w Krakowie” nr 3/2011, s. 50–59.
- M. Waszkiel, Dzieje teatru lalek w Polsce 1944-2000, AT, Warszawa 2012, s. 212–218. ISBN 978-83-927763-4-5.
- M. Piekarska, We Wrocławskim Teatrze Lalek dali niezłą „Plamę”, „Gazeta Wyborcza – Wrocław”, 2.06.2014. [dostęp 2016-11-23]
- M. Kocur, Nowy teatr dla dzieci, teatralny.pl, 6.06.2014. [dostęp 2016-11-23]
- Anna Kramarczyk, 48.Wrocławskie Spotkania Teatrów Jednego Aktora 2014, program, Wrocław 2014, s. 17.
- A. Lis, O królewnie, która chciała wrócić do siebie, e-teatr, 13.01.2015. [dostęp 2016-11-23]
- Anna Kramarczyk. Moje pierwsze 40 lat, [w:] Nasze pierwsze 70 lat, red. K. Krajewska, WTL, Wrocław 2016, s. 62–75, 194. ISBN 978-83-902353-7-0.
Linki zewnętrzne edytuj
- Anna Kramarczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-10].
- Anna Kramarczyk w bazie portalu filmpolski.pl
- Anna Kramarczyk – filmweb
- Prof. Anna Kramarczyk – AST Wrocław [dostęp 2021-05-04]