Archipelag Palmera
Archipelag Palmera[1] (ang. Palmer Archipelago[a], hiszp. Archipiélago de Palmer)[1] – grupa wysp znajdująca się u północno-zachodnich wybrzeży Półwyspu Antarktycznego, oddzielona od niego przez Orléans Strait i Cieśninę Gerlache’a.
| |
| Kontynent |
Antarktyda |
|---|---|
| Akwen | |
Mapa
| |
Położenie na mapie Półwyspu Antarktycznego  | |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
 64°15′S 62°50′W/-64,250000 -62,833333
| |
Nazwa edytuj
Archipelag początkowo był uznawany za część Ziemi Palmera, po ustaleniu, że nie jest stałym lądem a grupą wysp, od 1873 roku stosowana jest nazwa „Archipelag Palmera”[2].
Geografia edytuj
Grupa wysp leżąca u północno-zachodnich wybrzeży Półwyspu Antarktycznego[3], oddzielona od Ziemi Grahama przez Orléans Strait i Cieśninę Gerlache’a, a od Wilhelm Archipelago przez Cieśninę Bismarcka[2]. Archipelag rozciąga się od Tower Island na północnym wschodzie do wyspy Antwerpia na południowym zachodzie[2], a jego największe wyspy (z północy na zachód) to[4]:
- Tower Island
- Trinity Island
- Hoseason Island
- Liège Island
- Brabant Island – znajdująca się na północ od Dallmann Bay pomiędzy Antwerpią a Liège Island
- Antwerpia – największa wyspa archipelagu
- Wiencke Island – znajdująca się pomiędzy Antwerpią a wybrzeżem Półwyspu Antarktycznego; w zatoce po jej zachodniej stronie na wysepce Goudier Island leży Port Lockroy – nieczynna brytyjska stacja badawcza przekształcona w muzeum oraz poczta.
Pomiędzy Brabant Island a Antwerpią leżą Wyspy Melchiora z Gamma Island, na której w latach 1947–1969 funkcjonowała argentyńska stacja Melchior, od 1997 roku użytkowana w sezonie letnim[4].
Historia edytuj
Północna część archipelagu wraz z północnym wybrzeżem Trinity Peninsula została dostrzeżona 17 listopada 1820 roku przez amerykańskiego kapitana Nathaniela Palmera (1799–1877)[2][b]. Palmer mógł zbadać wyspy podczas kolejnych wypraw w styczniu i listopadzie 1821 roku[4]. Formalnie archipelag został odkryty w 1898 roku przez Belgijską Wyprawę Antarktyczną (1897–1899) pod kierownictwem Adriena de Gerlache (1866–1934)[3].
Polityka edytuj
Do archipelagu roszczą sobie prawa trzy państwa, Argentyna, Chile i Wielka Brytania[3].
Uwagi edytuj
- ↑ Encyklopedia Britannica podaje, że stosowana jest również nazwa Antarctic Archipelago, zob. Encyclopædia Britannica ↓.
- ↑ Mills (2003) podaje, że Palmer dostrzegł Trinity Island 16 listopada 1820 roku, zob. Mills 2003 ↓, s. 499.
Przypisy edytuj
- ↑ a b KSNG 2006 ↓, s. 25.
- ↑ a b c d SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and Gazetteer of the British Antarctic Territory ↓.
- ↑ a b c Encyclopædia Britannica ↓.
- ↑ a b c Mills 2003 ↓, s. 499.
Bibliografia edytuj
- Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2023-04-15].
- Mills, William James: Exploring Polar Frontiers. ABC-CLIO, 2003, s. 373–375. ISBN 978-1-57607-422-0. [dostęp 2023-04-15]. (ang.).
- Palmer Archipelago (Gazetteer of the British Antarctic Territory). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
- Palmer Archipelago, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-04-15] (ang.).