Port Lockroy (Base A) – historyczna stacja polarna położona na Goudier Island w Archipelagu Palmera, należąca do Wielkiej Brytanii. Obecnie pełni rolę muzeum.

Port Lockroy
Ilustracja
Współczesny wygląd stacji (2009)
Przynależność państwowa

 Wielka Brytania

Organizacja macierzysta

British Antarctic Survey

Data założenia

1944

Położenie na mapie Półwyspu Antarktycznego
Mapa konturowa Półwyspu Antarktycznego, u góry znajduje się punkt z opisem „Port Lockroy”
Położenie na mapie Antarktyki
Mapa konturowa Antarktyki, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Port Lockroy”
Ziemia64°49′S 63°30′W/-64,816667 -63,500000

Położenie i warunki edytuj

 
Goudier Island w 2000 roku

Brytyjska baza A została założona na wysepce Goudier Island, leżącej w zatoce Port Lockroy po zachodniej stronie wyspy Wiencke Island. Zatokę tę odkrył Jean-Baptiste Charcot podczas wyprawy w latach 1903–1905 i nazwał ku czci Édouarda Lockroya, francuskiego polityka, który pomógł w dofinansowaniu wyprawy[1]. W latach 1911–1931 ten naturalny port służył wielorybnikom[2]. Wyspę otacza górzyste wybrzeże zatoki; na wyspie gnieżdżą się pingwiny białobrewe[3].

Historia edytuj

 
Opuszczone budynki stacji w 1962 roku

Stacja funkcjonowała początkowo w okresie od 11 lutego 1944 do 8 kwietnia 1947 roku, w ramach Operacji Tabarin. Miała ona umocnić brytyjską obecność w Antarktyce, była związana z działaniami II wojny światowej; w jej ramach monitorowano aktywność Państw Osi w wodach wokół Półwyspu Antarktycznego. Port Lockroy jest jedyną zachowaną bazą z tego okresu. Główny budynek został nazwany Bransfield House, od okrętu, którym przybyli uczestnicy operacji, nazwanego z kolei na cześć Edwarda Bransfielda, jednego z odkrywców Antarktydy. Stacja po wojnie została przekazana pod zarząd British Antarctic Survey. Była czynna od 23 stycznia 1948 do 14 lutego 1949, od 24 stycznia 1950 do 11 lutego 1951 i od 15 grudnia 1951 do 16 stycznia 1962 roku, kiedy to została opuszczona. Już po opuszczeniu stacji, w 1985 roku wyspę zasiedliła kolonia pingwinów białobrewych. Budynek stacji został odnowiony w okresie od stycznia do marca 1996 roku i obecnie jest czynny co roku w antarktycznym lecie[2][4]. W 1995 roku stacja została wpisana na listę Historycznych Miejsc i Pomników Antarktyki (nr 61)[5].

Działalność edytuj

Stacja Port Lockroy początkowo służyła działaniom rozpoznawczym i pracom z zakresu geologii, meteorologii i botaniki. Od 1950 roku badania skupiały się na fizyce jonosfery[4]. Prowadzono w niej pierwsze badania tego typu w Antarktyce, m.in. rejestrując emisje radiowe[5]. Obecnie stacja jest otwarta jako muzeum dla turystów. Z działań naukowych prowadzone są w niej obserwacje wpływu ruchu turystycznego na lokalną kolonię pingwinów białobrewych; jak dotąd nie stwierdzono negatywnych skutków[3]. W przybudówce z 1958 roku, dawniej mieszczącej generator, obecnie funkcjonuje sklep z pamiątkami i urząd pocztowy[2]. Port Lockroy jest jednym z miejsc w Antarktyce najczęściej odwiedzanych przez turystów[4][6].

Przypisy edytuj

  1. Port Lockroy
  2. a b c Port Lockroy, Base A. [w:] Antarctic Heritage Trust Information Sheet [on-line]. UK Antarctic Heritage Trust. [dostęp 2016-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-24)]. (ang.).
  3. a b Location: Port Lockroy. [w:] Virtual trip to Antarctica [on-line]. British Antarctic Survey. [dostęp 2016-01-31].
  4. a b c Port Lockroy (A). [w:] History of British stations and refuges [on-line]. British Antarctic Survey. [dostęp 2016-01-31].
  5. a b HSM 61: Port Lockroy. Antarctic Treaty Secretariat. [dostęp 2016-01-31]. (ang. • hiszp. • niem. • ros.).
  6. Port Lockroy. UK Antarctic Heritage Trust, 2015. [dostęp 2016-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-04)].

Linki zewnętrzne edytuj