Arsen Karadziordziewić
Arsen Karadziordziewić, serb. Арсеније Карађорђевић, serb.-chorw. Arsenije Karađorđević, ros. Арсе́ний Алекса́ндрович Карагео́ргиевич (ur. 16 kwietnia 1859 w Timișoarze, zm. 19 października 1938 w Paryżu) – tytularny książę Serbii, następnie Jugosławii, z rodu Karadziordziewiciów, generał major w służbie rosyjskiej i serbskiej w stopniu generała dywizji.
| Арсеније Карађорђевић Arsenije Karađorđević | |
| |
| |
| książę Jugosławii | |
| Dynastia | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci | |
| Rodzeństwo |
Poleksja, Kleopatra, Aleksy, Swetozar, Piotr, Helena, Andrzej, Elżbieta, Jerzy |
 Monogram książęcy | |
| Odznaczenia | |
         
| |
Życiorys edytuj
Urodził się jako najmłodsze dziecko Aleksandra (1806–1885), byłego księcia Serbii, i jego żony Persydy Nenadović (1813–1873). Miał liczne rodzeństwo: siostry Poleksję (1833–1914), Kleopatrę (1835–1855), Helenę (1846–1867) i Elżbietę (1850), oraz braci Aleksego (1836–1841), Swetozara (1841–1847), Piotra (1844–1921), Andrzeja (1848–1868) i Jerzego (1856–1889). Urodził się na Węgrzech, gdzie jego ojciec przebywał na emigracji politycznej[1].
W 1869–1876 kształcił się w Lycée Girard w Paryżu, po czym wstąpił do Legii Cudzoziemskiej. W 1884–1885 wziął udział w wojnie chińsko-francuskiej, służąc w armii drugiej ze stron. 12 grudnia 1886 zaciągnął się do szwadronu kawalerii Armii Imperium Rosyjskiego, służąc w stopniu ułana[2]. 1 lipca 1887 został awansowany na podoficera. 1 października tego samego roku złożył przysięgę na wierność carowi. Następnie odbył studia w Konstantynowskiej Szkole Artyleryjskiej w Petersburgu, gdzie 9 sierpnia 1888 złożył egzamin oficerski z promocją na korneta. W 1892 awansował na pułkownika. 27 marca 1895 został zwolniony ze służby w stopniu sierżanta sztabowego. Wraz z rozpoczęciem wojny rosyjsko-japońskiej, 19 lutego 1904 został mianowany esaułem z przydziałem do 1 czytańskiego pułku kawalerii. 7 marca tego samego roku został dowódcą tego oddziału. Za wybitne zasługi w walce z Japończykami 22 sierpnia 1904 zaliczono go do Starszyzny Kozackiej z awansem do stopnia lejtnanta. 13 maja 1906 zwolniono go ze służby, pozostawiając formalnie na stanowisku dowódcy.
Na wieść o kryzysie bośniackim w 1908 wyjechał do Serbii i osiadł w Belgradzie[3]. W 1911 przystąpił do organizacji „Czarna Ręka”. Jako generał dywizji armii serbskiej wziął udział w pierwszej i drugiej wojnie bałkańskiej. Zwycięsko dowodził w bitwach pod Kumanowem, Bitolą i Bregalnicą. Wzrost popularności księcia Arsena skłonił jego brata, króla Piotra I Wyzwoliciela, aby nakazać mu emigrację[3].
Powrócił więc do Rosji. Wraz z wybuchem I wojny światowej, 28 października 1914 mianowano go dowódcą 2 bryg. w 2 dyw. kawalerii[4]. 6 grudnia tego samego roku został awansowany na generała majora. 6 października 1915 dostał przydział do korpusu urzędniczego Kijowskiego Okręgu Wojskowego. 8 kwietnia 1916 przeniesiony do rezerwy z promocją zatrudnienia w Petersburskim Okręgu Wojskowym. W 1917, w wyniku rewolucji bolszewickiej, został osądzony i skazany na banicję[3]. Osiadł w Paryżu, gdzie zmarł w 1938[5]. Został pochowany w cerkwi św. Jerzego w Topoli 28 października tego roku[6].
Rodzina edytuj
1 maja 1892 w Petersburgu poślubił Aurorę Pawłownę Demidową (1873–1904), córkę Pawła Pawłowicza (1839–1885), księcia San Donato, i Jeleny Pietrownej Trubeckiej (1853–1917)[2]. Małżeństwo rozwiodło się 26 grudnia 1896[7]. Ze związku pochodzi jedyny syn Arsena:
- Paweł (1893–1976) ⚭ Olga Glücksburg (1903–1997), córka Mikołaja (1872–1938), księcia greckiego i duńskiego, oraz Heleny Władimirownej Romanowej (1882–1957), wielkiej księżnej rosyjskiej[5].
Odznaczenia edytuj
Kawaler Orderu św. Włodzimierza, IV kl. (7 marca 1904),- Kawaler Orderu św. Stanisława, II kl. (22 sierpnia 1904),
- Broń Złota (22 sierpnia 1904),
- Medal „Pamięci wojny rosyjsko-japońskiej” (13 maja 1906),
Kawaler Orderu Gwiazdy Jerzego Czarnego (1 listopada 1912), Kawaler Krzyża Wielkiego,
Kawaler Krzyża Orderu św. Jerzego, IV kl. (6 grudnia 1914),
Kawaler Orderu Ducha Świętego (1920)[8],
Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Korony Jugosłowiańskiej (1930),
Komandor Orderu Karola I.
Genealogia edytuj
| Prapradziadkowie | N. Jovanović (?–?)
∞? ? (?–?) |
N. Živković (?–?)
∞? ? (?–?) |
N. Jovanović (?–?)
∞? ? (?–?) |
? (?–?)
∞? ? (?–?) |
N. Nenandović (?–?)
∞? ? (?–?) |
? (?–?)
∞? ? (?–?) |
N. Milovanović (?–?)
∞? ? (?–?) |
? (?–?)
∞? ? (?–?) |
| Pradziadkowie | Petar Jovanović (?–?)
∞? Marica Živković (ok. 1740–?) |
Nikola Jovanović (?–?)
∞? ? (?–?) |
Jakov Nenandović (1765–1836)
∞? ? (?–?) |
Mladen Milovanović (1760–1823)
∞? ? (?–?) | ||||
| Dziadkowie | Jerzy Czarny (1768–1818)
∞1706 Jelena Jovanović (1771–1842) |
Jevrem Nenandović (1793–1864)
∞ok. 1812 Jovanka Milovanović (1797–ok. 1840) | ||||||
| Rodzice | ks. Serbii, Aleksander (1806–1885)
∞1830 Persyda Nenandović (1813–1873) | |||||||
| Arsen Karadziordziewić (1859–1938) | ||||||||
Przypisy edytuj
- ↑ Balfour i Mackay 1980 ↓, s. 17–18.
- ↑ a b Balfour i Mackay 1980 ↓, s. 17.
- ↑ a b c Balfour i Mackay 1980 ↓, s. 20.
- ↑ Balfour i Mackay 1980 ↓, s. 20–21.
- ↑ a b Balfour i Mackay 1980 ↓, s. 153.
- ↑ Balfour i Mackay 1980 ↓, s. 154.
- ↑ Balfour i Mackay 1980 ↓, s. 17–20.
- ↑ Hervé Pinoteau, État de l’ordre du Saint-Esprit en 1830 et la survivance des ordres du roi, Paris: „Nouvelles Éditions Latines”, 1983, s. 165, ISBN 978-2-7233-0213-5 (fr.).
Bibliografia edytuj
- Neil Balfour, Sally Mackay: Paul of Yugoslavia: Britain's maligned friend. London: „Hamish Hamilton”, 1980. ISBN 978-0-241-10392-0. (ang.).