Wasilis Gulandris

(Przekierowano z Basil Goulandris)

Wasilis Gulandris, także Basil Goulandris (ur. 6 września 1913 w Andros, zm. 27 kwietnia 1994 w Atenach) – grecki biznesmen, armator, filantrop, kolekcjoner sztuki.

Wasilis Gulandris
Βασίλης Γουλανδρής
Data i miejsce urodzenia

6 września 1913
Andros (Cyklady)

Data i miejsce śmierci

27 kwietnia 1994
Ateny

Zawód, zajęcie

biznesmen, armator, filantrop, kolekcjoner sztuki

Narodowość

grecka

Małżeństwo

Elisa Karadontis

Życiorys edytuj

Wasilis Gulandris urodził się na wyspie Andros, na Cykladach. Studia ukończył w Grecji, a następnie w 1930 roku kształcił się na studiach podyplomowych w zakresie prawa w Szwajcarii. W 1950 roku przejął zarządzanie rodzinnej firmy, przedsiębiorstwa żeglugowego z siedzibą w Nowym Jorku. Przez wiele lat pełnił funkcję honorowego prezesa Association of Greek Ship Owners oraz członka Board of Directors of the American Bureau of Shipping.

Jego pasją była sztuka, a dzięki posiadanemu majątkowi był wielkim jej kolekcjonerem i propagatorem. Czynnie wspierał liczne muzea i fundacje w Stanach Zjednoczonych i w Europie, głównie we Francji, gdzie wspierał rozwój wymiany kulturalnej pomiędzy Grecją a Francją. W uznaniu jego wkładu otrzymał liczne francuskie wyróżnienia m.in. w 1981 roku tytuł Kawalera Legii Honorowej, a w 1986 tytuł Oficera Legii Honorowej. W 1983 roku został po raz kolejny uhonorowany przez Ministra Kultury Francji Orderem Sztuki i Literatury. W Grecji przyznano mu w 1956 roku Krzyż Dowódców Batalionu Jerzego I, Srebrny Medal Akademii w Atenach w 1981 roku oraz wyróżnienie High Dignitary of the Ecumenical Patriarchate w 1992 roku[1].

W jego działalności na polu kultury i sztuki pomagała mu Elise Karadontis, z którą w 1950 roku wziął ślub. Elise za swoją działalność również otrzymała najwyższe francuskie wyróżnienie Order Sztuki i Literatury[2].

Fundacja Wasilisa i Elise Goulandris[3] edytuj

W 1979 roku Wasilis i Elise Gulandris założyli własną fundację non-profit zajmująca się propagowaniem i wspieraniem sztuki wizualnej. Funkcje prezesa w niej sprawowali do 1992 roku. W tym samym roku fundacja powołała do życia Muzeum Sztuki Współczesnej w Hora (Museum of Contemporary Art in Hora), stolicy wyspy Andros, w której mieści się część kolekcji Fundacji obejmującej ponad 300 dzieł greckich i zagranicznych artystów[4]. W 1986 roku do budynku muzeum dodano dodatkowe nowoczesne skrzydło, zaprojektowane zgodnie z najnowszymi standardami muzealnymi – pomieszczeniami mogącymi pomieścić stałą wystawę i wystawy okresowe znaczących artystów XX wieku (Braque, Mirό, Toulouse-Lautrec, Moore, Klee, Giacometti, Chagall, Rodin, De Chirico)[5]. Prócz organizowania wystaw, fundacja od 1986 roku prowadzi programy stypendialne związane ze sztuką oraz wspiera finansowo Muzeum Archeologiczne na Andros[3] W okresie dwudziestu lat, Fundacja wybudowała trzy nowoczesne muzea w Andros: Muzeum Sztuki Współczesnej (1979), Muzeum Archeologiczne Andros (1981) oraz nowe galerie Muzeum Sztuki Współczesnej (1986).

Kolekcja Fundacji Basila i Elise Goulandris posiada bogate zbiory wybitnych dzieł artystów greckich: Andreou, Bouzianis, Caras, Christoforou, Fassianos, Gaitis, Gounaropoulos, Hatzikyriakos- Ghikas, Kouledianos, Kounellis, Makris, Moralis, Nikolaidisa, Pappas, Parmakelis, Parthenis, Psychopedis, Sklavos, Takis, Tetsis, Tsarouchis, Tsoclis, Vari, Vassiliou, Zongolopoulos, jak również wielu innych artystów młodego pokolenia[6].

W prywatnych zbiorach Wasilisa Gulandrisa znajdował się obraz El Greca Chusta Weroniki[7].

Przypisy edytuj

  1. Obituary: Basil Goulandris | The Independent [online], www.independent.co.uk [dostęp 2017-11-17] (ang.).
  2. Basil & Elise Goulandris Foundation – Founders [online], www.goulandris.gr [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-05].
  3. a b Basil & Elise Goulandris Foundation [online], www.goulandris.gr [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-26].
  4. Greek Shipping Hall Of Fame [online], greekshippinghalloffame.org [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-19].
  5. Basil & Elise Goulandris Foundation – Museums – Moca Andros [online], www.goulandris.gr [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-10].
  6. Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή [online], www.moca-andros.gr [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (gr.).
  7. http://www.bne.es/es/Micrositios/Exposiciones/MiradasMuseos/resources/img/folleto_toledo.pdf.