Benson Bubbler

poidełka/fontanny w Portland

Benson Bubbler – charakterystyczne fontanny/poidełka dostarczające wodę pitną dla przechodniów, zainstalowane w centrum miasta Portland.

W 1912 roku przemysłowiec i filantrop Simon Benson przekazał miastu 10 000 dolarów na budowę i umieszczenie 20 poideł na ulicach. Brązowe fontanny z czterema wylotami zaprojektował architekt Albert Ernest Doyle. Pierwszą z nich umieszczono na rogu ulic SW 5th i Washington, drugą przed domem Bensona. Do 1917 roku rozmieszczono wszystkie 20 fontann[1]. W późniejszych latach zwiększano ich liczbę, lecz w latach 70. XX wieku rodzina Bensona zwróciła się z wnioskiem o nierozprzestrzenianie tego wzoru poideł poza centrum Portland, co ma zachować ich unikatowość[2]. Wniosek ten został zaakceptowany przez władze miejskie i w 2017 w Portland znajdowała się 52 poidełka o 4 miseczkach, zgodne z pierwotnym projektem, oraz 74 podobne fontanny, utrzymane w pierwotnym stylu lecz mające tylko jedną miseczkę[a].

Dwie fontanny zostały podarowane miastom partnerskim Portland: w 1965 jedną otrzymało Sapporo, zaś w 2016 Suzhou. Na prośbę Sama Hilla, jednego z przyjaciół Bensona, jedno z poidełek zostało zainstalowane w Maryhill Museum of Art w Maryhill[2]. W 2012 jedno poidełko zostało podarowane do Pendleton[3].

Większość fontann została wykonana w lokalnych odlewniach, ale w 1975, z uwagi na wielkie koszty, miasto zwróciło się do Benson Polytechnic High School z propozycją wykonania fontann. Studenci wykonali dwie sztuki, które zostały zainstalowane[1].

Początkowo fontanny były czynne bez przerwy (z wyjątkiem wyjątkowo silnych mrozów). W końcu XX wieku stwierdzono, że zużywają za dużo wody. W 1992 zainstalowano zawory uruchamiane przyciskiem. Próba ta nie powiodła się, gdyż zawory padały łupem złodziei i wandali, trudno też było instalować zawory nie naruszając stylowego wyglądu fontann. W 2000 roku zainstalowano wyłączniki czasowe, zamykające wodę, w większości poideł woda płynie między godziną 6 a 23. W 1995 i 2005 roku zmniejszono średnicę rur zasilających oraz dysz poideł, co znacznie zmniejszyło zużycie wody. W 2017 roku Benson bubblers zużywały około 380 m³ dziennie (poniżej 1 promila całej wody w Portland)[1][b]

W trosce o higienę, fontanny są czyszczone dwa razy w miesiącu, lecz na powierzchniach zewnętrznych zachowuje się patynę[1].


Uwagi edytuj

  1. Niektórzy nie wliczają tych poideł do Benson bubblers[2].
  2. Średnie dzienne zużycie wody w Portland w 2010 to 100 milionów galonów (380 tysięcy m³)[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Benson Bubblers | Community Programs | The City of Portland, Oregon [online], www.portlandoregon.gov [dostęp 2018-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-08] (ang.).
  2. a b c Eric Grundhuser, Portland Has Their Own Unique Water Fountains and They Won't Share, „Atlas Obscura”, 24 marca 2017 [dostęp 2018-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-06] (ang.).
  3. Portland's Benson Bubblers [zarchiwizowane 2016-04-08] (ang.).
  4. Water Management and Conservation Plan for the City of Portland, Oregon [online], lipiec 2010 [dostęp 2018-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-01] (ang.).