Bezpłucnik srebrzysty

Bezpłucnik srebrzysty
	Plethodon glutinosus
	(Green, 1818)
	; Dwójka bezpłucników srebrzystych
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Podgromada	Lissamphibia
Rząd	płazy ogoniaste
Rodzina	bezpłucnikowate
Podrodzina	Plethodontinae
Rodzaj	Plethodon
Gatunek	bezpłucnik srebrzysty
Synonimy
	Plethodon glutinosus glutinosus (Green, 1818); Salamandra glutinosa Green, 1818; Cylindrosoma glutinosum (Green, 1818); Cylindrosoma albopunctata Duméril, Bibron & Duméril, 1854; Plethodon variolosum Duméril, Bibron & Duméril, 1854; Salamandra elongata Duméril, Bibron & Duméril, 1854; Salamandra melanoleuca Wied-Neuwied, 1865; Amblystoma melanoleuca (Wied-Neuwied, 1865);
	Plethodon glutinosus glutinosus (Green, 1818); Salamandra glutinosa Green, 1818; Cylindrosoma glutinosum (Green, 1818); Cylindrosoma albopunctata Duméril, Bibron & Duméril, 1854; Plethodon variolosum Duméril, Bibron & Duméril, 1854; Salamandra elongata Duméril, Bibron & Duméril, 1854; Salamandra melanoleuca Wied-Neuwied, 1865; Amblystoma melanoleuca (Wied-Neuwied, 1865);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bezpłucnik srebrzysty, plethodon srebrzysty^[3], salamandra srebrzysta^[3] (Plethodon glutinosus) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny bezpłucnikowatych (Plethodontidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Etymologia edytuj

Plethodon: gr. πληθω plēthō „być pełnym”; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”^[4]^[5].

Występowanie edytuj

Występuje szeroko we wschodnich Stanach Zjednoczonych: od stanów Connecticut, Illinois, Georgia, Alabama, Kentucky, Wirginia po Missisipi i Karolinę Południową^[6]^[3]^[7]. Bezpłucnik srebrzysty zamieszkuje bagna i rozlewiska, kryje się pod kamieniami, powalonymi pniami drzew i w norach^[6].

Morfologia edytuj

Szkielet bezpłucnika srebrzystego

Płaz średniej wielkości; długość ciała do 17 cm, samica zwykle większa od samca^[3]^[6]. Ciało jest granatowoczarne^[6]. Na ciele występuje żółto-biała pstrokacizna^[6]. Ogon jaśniejszy od tułowia i grzbietu, zwykle szarawy i walcowaty^[6]. Duże wyłupiaste oczy^[3]. Samiec w okresie godowym ma żółte podgardle i brodę^[6].

Ekologia i zachowanie edytuj

Bezpłucnik srebrzysty odżywia się tym co inne bezpłucnikowate, owadami i pająkami^[3].

Gdy jest zagrożony, wydziela duże ilości śluzu ze specjalnych gruczołów, mogącego spowodować zadławienie się drapieżnika^[3]^[6]. Szponiaste, koty lub lisy często więc omijają bezpłucnika srebrzystego^[3].

Płaz wśród podszycia

Mniejszy samiec w okresie godowym ma żółte podgardle, które ma uwodzić większą partnerkę^[6]. Po godach samica składa od 6 do 35 ziaren skrzeku w październiku^[3]^[6]^[7]. Następnie będzie go chronić przez najbliższe kilka miesięcy (co jest rzadkością wśród płazów), tzn. będzie go oczyszczać i ocieplać^[3]. Jeśli coś zagrozi jajom, samica pochyla głowę i macha ogonem^[3]. Naukowcy odkryli, że jaja pozostawione same sobie nie rozwijają się i zarodki powoli obumierają^[3]. Nie występuje stadium kijanki, młode dojrzewają po 3 latach^[3]^[6].

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje bezpłucnika srebrzystego za gatunek najmniejszej troski^[8]^[7]. Liczebność populacji nie jest znana, ale prawdopodobnie przekracza 100 tysięcy osobników; jej trend uznaje się za stabilny^[8]. Ponadto P. glutinosus krzyżuje się z P. teyahalee^[7].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Plethodon glutinosus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Plethodon glutinosus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Rozmnażanie się, [w:] AndrzejA. Trepka AndrzejA., Ilustrowana encyklopedia płazów, Arystoteles, 2007, s. 82, ISBN 978-83-60910-16-0 [dostęp 2021-08-07] .
↑ A source-book of biological names and terms. Hathi Trust (digital library). [dostęp 2021-10-06]. (ang.).
↑ A source-book of biological names and terms. Hathi Trust (digital library). [dostęp 2021-10-06]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Anna Tarter: Slimy salamander. Species Profile. [dostęp 2021-08-07]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Jean Raffaëlli: Plethodon glutinosus. AmphibiaWeb. [dostęp 2021-08-07]. (fr.).
↑ ^a ^b IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Plethodon glutinosus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-08-07] (ang.).

[itis-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Plethodon glutinosus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Plethodon glutinosus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[:0-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Rozmnażanie się, [w:] AndrzejA. Trepka AndrzejA., Ilustrowana encyklopedia płazów, Arystoteles, 2007, s. 82, ISBN 978-83-60910-16-0 [dostęp 2021-08-07] .

[4] A source-book of biological names and terms. Hathi Trust (digital library). [dostęp 2021-10-06]. (ang.).

[5] A source-book of biological names and terms. Hathi Trust (digital library). [dostęp 2021-10-06]. (ang.).

[:1-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Anna Tarter: Slimy salamander. Species Profile. [dostęp 2021-08-07]. (ang.).

[:2-7] Jean Raffaëlli: Plethodon glutinosus. AmphibiaWeb. [dostęp 2021-08-07]. (fr.).

[:3-8] IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Plethodon glutinosus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-08-07] (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]