Bitwa w zatoce Hjorungavagr
Bitwa w zatoce Hjörungavágr (nor. Slaget ved Hjørungavåg) – półlegendarna bitwa morska, jaka miała zostać stoczona u schyłku X wieku[4] pomiędzy flotą Jarlów z Lade i inwazyjną flotą duńską, której trzon główny stanowiły drakkary Jomswikingów, cieszących się złą sławą rozbójników morskich z Jomsborga.
| walki Norwegów z Duńczykami | |||
 Eryk z Lade darujący życie jeńcowi (Sigurdowi Buessonowi) po bitwie[1][2][3] | |||
| Czas |
986? | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
Fiordy norweskie k. Sunnmøre | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Norwegów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Morza Północnego  | |||
| 62°21′30″N 6°06′00″E/62,358333 6,100000 | |||
Poganin Haakon Sigurdsson władał Norwegią jako wasal duńskiego króla Haralda Sinozębego, ale w rzeczywistości był władcą zupełnie niezależnym. Gdy Sinozęby postanowił, około 975 roku, wprowadzić w Norwegii chrześcijaństwo, Haakon zerwał stosunki z Danią. W tej sytuacji król wysłał na północ ekspedycję karną, która doprowadziła do starcia pod Hjörungavágr.
Bitwa została opisana w norweskich sagach królewskich, jak na przykład w „Heimskringla”, a także w „Jómsvíkinga saga” oraz w spisanych przez Saxo Grammaticusa „Gesta Danorum”. Te stosunkowo późne zapiski kronikarskie mają dość wątpliwą wartość, ale większość historyków uważa, że zawierają ziarno prawdy. Niektóre utwory średniowiecznych skandynawskich skaldów także wspominają o bitwie, m.in. pieśni Tora Kolbeinssona i Tindra Hallkelssona[5].
Jómsvíkinga saga prezentuje dwa przeciwstawne opisy zatoki, w której bitwa miała zostać stoczona. Zgodnie z pierwszym zatoka Hjorungavágr znajduje się na przeciwległym do lądu stałego wybrzeżu wyspy Hoð (obecnie Hareidlandet, w regionie Møre og Romsdal). Według opisu drugiego zatoka znajduje się na południowym krańcu wyspy Primsigð/Primsignd, na północ od wyspy Horund. Żadna z tych nazw nie jest dziś znana[6], ale chodzi zapewne o miejsce położone na południe od Ålesund[7].
Ostatecznie bitwa, w czasie której doszło do silnej burzy i gradobicia, została wygrana przez Norwegów, którzy rozgromili flotę duńsko-jomsborską, wzięli do niewoli i uśmiercili wielu przeciwników. Po bitwie ścięto kilkudziesięciu jeńców. Życie ocalił jedynie młody Wagn Akeson, którego waleczność ujęła zwycięzców.
Przypisy edytuj
- ↑ Norsk bokmål: Sigurðr Búason está a salvo del jarl Eiríkr tras la batalla de Hjörungavágr [online], Alamy Limited [dostęp 2022-09-05] (hiszp.).
- ↑ Eirik jarl [online], www.nordicimage.com [dostęp 2022-09-05].
- ↑ Heimskringla : Olav Tryggvasons saga [online], www.olhov.net [dostęp 2022-09-05].
- ↑ Dokładna data roczna nie jest znana: Jones 1997 ↓, s. 125
- ↑ Leszek Słupecki: Facts and Fancy in Jómsvíkinga saga
- ↑ John Megaard, "Hvor sto 'Slaget i Hjörungavágr'?: Jomsvikingeberetningens stedsnavn og Sæmundr fróði" Alvíssmál 9 (1999): 29–54 (English summary, p. 54)
- ↑ Jones 1997 ↓, s. 126.
Bibliografia edytuj
- Snorri Sturluson: Heimskringla : History of the Kings of Norway, University of Texas Press 1991, ISBN 0-292-73061-6.
- Gwyn Jones: The Vikings. London: Folio Society, 1997. OCLC 38194148. (ang.).