Modroborowik gładkotrzonowy
Modroborowik gładkotrzonowy, borowik Quéleta (Suillellus queletii (Schulzer) Vizzini, Simonini & Gelardi) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
modroborowik gładkotrzonowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Suillellus queletii (Schulzer) Vizzini, Simonini & Gelardi Index Fungorum 188: 1 (2014) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1885 Stephan Schulzer von Müggenburg nadając mu nazwę Boletus queletii. W wyniku nowych badań filogenetycznych w obrębie rodzaju Boletus zmieniła się jego pozycja w klasyfikacji. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 2014 Simonini i Gelardi, przenosząc go do rodzaju Suillellus[1].
Niektóre synonimy nazwy naukowej:
- Boletus lateritius Bres. & Schulzer
- Boletus queletii Schulzer 1885
- Boletus queletii var. lateritius (Bres. & Schulzer) E.-J. Gilbert 1931
- Boletus queletii var. rubicundus Maire 1910
- Dictyopus queletii (Schulzer) Quél.
- Dictyopus queletii (Schulzer) Quél. var. queletii
- Tubiporus queletii (Schulzer) Maire 1937
- Tubiporus queletii (Schulzer) Imler ex S. Ahmad 1962[2].
Nazwę borowik Quéleta nadała Alina Skirgiełło w 1960, nazwę b. gładkotrzonowy Rymkiewicz i Demek w 1988[3]. W 2021 Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała używanie nazwy modroborowik gładkotrzonowy[4].
Morfologia edytuj
5–15 cm średnicy, wypukły, stopniowo spłaszczony, matowy, delikatnie omszony, początkowo ochrowożółty do brązowego, potem z czerwonawym odcieniem od pomarańczowego do ceglastoczerwonego lub krwistoczerwonego. Uszkodzony błękitnieje.
15–30 mm długie, przyrośnięte lub wycięte, początkowo złotożółte, potem oliwkowożółte. Uszkodzone błękitnieją. Pory okrągławe lub lekko kanciaste, za młodu oliwkowożółte, potem pomarańczowo żółte, w końcu brudnooliwkowe.
4–15 cm długi i 1–3,5 cm gruby, za młodu zgrubiały, potem cylindryczny lub zwężony wrzecionowato. Pod kapeluszem oliwkowo-cytrynowo-żółty lub żółtozłoty, niżej brudnoczerwony lub karminowy, u podstawy czerwony do brązowoczerwonego, gładki lub delikatnie punktowany, zawsze bez siateczki.
Żółty, u podstawy trzonu czerwony lub purpurowy, po przełamaniu błękitnieje. Zapach nieznaczny, smak łagodny.
Oliwkowy, zarodniki 8–15 × 5–7 mikrometra, wrzecionowate, gładkie, brązowawe do oliwkowobrązowawych.
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje tylko w Europie[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[6]. Jest na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Czechach, Danii, Norwegii, Holandii, Szwecji, Finlandii, Słowacji[3].
Owocniki wytwarza od maja do października w świetlistych lasach liściastych, w ciepłych okolicach, pod dębami i bukami[3].
Znaczenie edytuj
Naziemny grzyb mykoryzowy[3]. W niektórych źródłach opisywany jest jako niejadalny, w innych jako jadalny[7], z powodu bardzo rzadkiego w Polsce występowania nie należy go zbierać.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2015-10-25] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-10-25] (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 1/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 20 lutego 2021.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-08].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Grzybland. Borowik gładkotrzonowy [online] [dostęp 2018-07-25].