Bronisław Lachowicz (oficer)
Bronisław Lachowicz (ur. 18 kwietnia?/1 maja 1907 pod Orszą, zm. 12 października 1943 pod Lenino) – major Wojska Polskiego.
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Był Polakiem, urodził się 1 maja 1907[1] pod Orszą[2], siedem kilometrów na zachód od Lenino[3][4][5][6]. Był synem Jakuba[7]. Miał brata Stanisława[8]. Był żonaty z Lubą[8].
W 1925 rozpoczął służbę w Armii Czerwonej[9]. Ukończył Leningradzką Szkołę Kawalerii, a następnie służył na Dalekim Wschodzie[9]. Podczas II wojny światowej służył nadal w Armii Czerwonej[2]. Wiosną 1943 został skierowany do 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, w której dowodził I batalionem 1 pułku piechoty[9]. Według powojennych relacji był lubiany przez Koścuszkowców za swój żarliwy stosunek do polskości[2]. 12 października 1943 dowodzony przez niego batalion został użyty do rozpoznania walką sił niemieckich, co zapoczątkowało bitwę pod Lenino[10]. Kierował wówczas natarciem na wieś Trigubowo[11] (potem przemianowana na Kościuszkowo[12]). Atak nie powiódł się wskutek nieprzyjacielskiego ognia z broni maszynowej[13]. Po zdobyciu pierwszej linii obrony Niemców mjr Lachowicz poległ śmiertelnie trafiony pociskiem przeciwpancernym w piersi[7][4][14] (według innej wersji wybuchła mu pod nogami mina moździerzowa)[2][15]. Wówczas dowodzenie batalionem przejął dotychczasowy oficer polityczno-wychowawczy ppor. Roman Paziński, poległy chwilę potem w ataku na drugą linię umocnień[4][2].
Upamiętnienie edytuj
W październiku 1943 Lucjan Szenwald ułożył słowa Ballady o Pierwszym Batalionie, którego ósma i dziewiąta zwrotka brzmią[16][17][18][19][2]:
|
Wstał major Lachowicz o krok przed szeregiem, |
I powiódł ich poprzez transzeje niemieckie, |
- Postać Bronisława Lachowicza została ukazana w książce Alojzego Srogi pt. Początek drogi Lenino z 1972[20], w opowieści Włodzimierza Sokorskiego pt. Bitwa z 1983[21].
- W 1973 imieniem mjr. Bronisława Lachowicza nazwano 41 pułk zmechanizowany[22][23].
- W 1974 został zbudowany statek drobnicowiec Bronisław Lachowicz[24].
- W 1977 ukazała się publikacja pt. Major Bronisław Lachowicz (1907-1943), autorstwa Adrianny Gozdeckiej[25].
- W filmie Do krwi ostatniej… z 1978 i jego telewizyjnej wersji rolę mjr. Bronisława Lachowicza zagrał Jerzy Braszka[26].
- W 1980 został wybity medal upamiętniający majora Bronisława Lachowicza, wydany przez Mennicę Państwową, a zaprojektowany przez Andrzeja Nowakowskiego[27].
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – pośmiertnie (Polska Ludowa)[8]
- Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia – pośmiertnie (ZSRR)[28]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Leszek Grot, Grigorij Łobariew: Pamięć wspólnej walki. Książka poświęcona bohaterskiej walce narodów Związku Radzieckiego i Polski w czasie II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989, s. 99.
- ↑ a b c d e f Zbigniew Siatkowski. Myślenie wierszem. Romantyk spod Lenino. Lucjan Szenwald. „Gazeta Krakowska”. Nr 248, s. 3, 17 października 1973.
- ↑ Marian Naszkowski: Lata próby. Warszawa: Książka i Wiedza, 1965, s. 362.
- ↑ a b c Słów kilka o Podporuczniku Pazińskim. „Trybuna Robotnicza”. Nr 230, s. 4, 13 października 1945.
- ↑ Ignacy Żarczewski. Żołnierska śmierć. „Rzeczpospolita”. Nr 297, s. 1, 1 listopada 1945.
- ↑ Jerzy Putrament. Kościuszkowcy. „Nowiny”. Nr 345, s. 5, 14 października 1953.
- ↑ a b Henryk Hubert: Borem, lasem…. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961, s. 313.
- ↑ a b c „Wojskowy Przegląd Historyczny”, Tom XVI z 1971, s. 361 362.
- ↑ a b c Mała Encyklopedia Wojskowa 1970 ↓, s. 147.
- ↑ Andrzej Łydka: Lenino – jedna z zapomnianych bitew. polska-zbrojna.pl, 2014-10-12. [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Pod Lenino. „Widnokrąg”. Nr 41, s. 4-5, 9 października 1971.
- ↑ Ryszard Mazurkiewicz. Zwycięski szlak. „Gazeta Krakowska”. Nr 145, s. 3, 20 czerwca 1969.
- ↑ W.E.. Lenino. „Trybuna Robotnicza”. Nr 240, s. 3, 10 października 1958.
- ↑ Małgorzata Pantke: 70. rocznica bitwy pod Lenino - krwawego bojowego chrztu 1. Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki. wp.pl, 2013-10-13. [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Piotr Pospiełow: Historia Wielkiej Wojny Narodowej Związku Radzieckiego, 1941-1945: Zasadniczy zwrot w przebiegu Wielkiej Wojny Narodowej listopad 1942 r.-grudzień 1943 r. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965, s. 455.
- ↑ Lucjan Szenwald. W oczach poetów. Ballada o pierwszym batalionie. „Rzeczpospolita”. Nr 39, s. 4, 10 września 1944.
- ↑ Lucjan Szenwald. W oczach poetów. Ballada o pierwszym batalionie. „Rzeczpospolita”. Nr 277, s. 1, 12 października 1945.
- ↑ Lucjan Szenwald. W oczach poetów. Ballada o Pierwszym Batalionie. „Trybuna Robotnicza”. Nr 230, s. 4, 13 października 1945.
- ↑ Lucjan Szenwald. Ballada o pierwszym batalionie. „Echo Krakowa”. Nr 278, s. 1, 10 października 1948.
- ↑ Witold Szymczyk. Rzeszowiacy pod Lenino. Na marginesie książki A. Srogi. „Widnokrąg”. Nr 49, s. 4, 9 grudnia 1972.
- ↑ Włodzimierz Sokorski. Opowieść Włodzimierza Sokorskiego ogłoszona drukiem po raz pierwszy. „Gazeta Krakowska”. Nr 243, s. 3, 14 października 1983.
- ↑ Rozkazem nr 019/MON z 04.10.1973 w sprawie nadania jednostkom wojskowym historycznych nazw oraz imion zasłużonych działaczy partyjnych, żołnierzy oddziałów frontowych i partyzanckich a także ustanowienia dorocznych świąt – 41 pułkowi zmechanizowanemu nadano imię mjr. Bolesława Lachowicza.
- ↑ Leszkowicz 2022 ↓, s. 749.
- ↑ Bronisław Lachowicz. plo.com.pl. [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Major Bronisław Lachowicz (1907-1943). books.google.pl. [dostęp 2020-07-19].
- ↑ „Do krwi ostatniej” – reż. Jerzy Hoffmann – recenzja i ocena filmu | Portal historyczny Histmag.org - historia dla każdego! [online], histmag.org [dostęp 2020-10-25].
- ↑ Andrzej Romaniak: Medale, medaliony, plakiety. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2005, s. 81. ISBN 83-919305-8-0.
- ↑ Henryk Hubert: Borem, lasem…. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961, s. 108.
Bibliografia edytuj
- Mała Encyklopedia Wojskowa. Jerzy Bordziłowski (red.). T. II: K–P. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
- Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.