Wikipedia

Buszkowice (województwo dolnośląskie)

wieś w województwie dolnośląskim

Buszkowice (niem. Hochbauschwitz[4]) – wieś w Polsce w województwie dolnośląskim, w powiecie lubińskim, w gminie Ścinawa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Buszkowice
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

lubiński

Gmina

Ścinawa

Wysokość

99 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

156[2]

Strefa numeracyjna

76

Kod pocztowy

59-330[3]

Tablice rejestracyjne

DLU

SIMC

0367580

Położenie na mapie gminy Ścinawa
Mapa konturowa gminy Ścinawa, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Buszkowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Buszkowice”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Buszkowice”
Położenie na mapie powiatu lubińskiego
Mapa konturowa powiatu lubińskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Buszkowice”
Ziemia51°28′23″N 16°26′32″E/51,473056 16,442222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Nazwa wsi edytuj

Nazwa wsi jest nazwą patronimiczną i pochodzi od nazwy osobowej Buszek[5][6][7]. Najstarsza zachowana w dokumentach nazwa wsi pochodzi z roku 1253 i brzmi Gut Buscowo[7]. W innych średniowiecznych dokumentach pojawiają się różne wersje nazwy wsi np. Buskewicz, Puschkowicz[6][8]. Nazwa Hochbauschwitz, pisana niekiedy rozdzielnie Hoch Bauschwitz, która obowiązywała do roku 1945, po raz pierwszy pojawia się już w XIV w. (pierwsza wzmianka datowana jest na 1371 r.)[6][8], choć w niemieckojęzycznym dokumencie z roku 1743 użyto nazwy Buskowa[6][7]. W roku 1945 wprowadzono polską nazwę wsi Buszowice[9]. Obecna nazwa została zatwierdzona w 1947 roku[4].

Geografia edytuj

Buszkowice są ulicówką leżącą na lewym brzegu Odry w poprzek drogi łączącej Ścinawę z Nowym Żabnem, do 2009 r. była to droga wojewódzka nr 111 (jednak wtedy łączyła Ścinawę z Chobienią), obecnie jest to droga wojewódzka nr 292[10]. Kształt wsi nie jest typowy dla ulicówek, gdyż we wschodniej części wsi linie zabudowy oddzielone są szerokim placem z dwoma stawami, które wcześniej były wyrobiskami gliny, co nadaje tej części wsi bardziej charakteru owalnicy.

Wieś ma bezpośrednie połączenie z Olszanami, znajdującymi się już w sąsiedniej gminie Rudna. Dojechać można tam drogą polną o długości około 6 km, która znajduje się naprzeciwko drogi prowadzącej w głąb Buszkowic.

Teren na którym znajduje się wieś zbudowany jest z osadów wodnolodowcowych zlodowacenia Odry są to w większości gliny zwałowe, piaski i żwiry kemów oraz piaski i żwiry rzeczne. Na terasie zalewowej Odry znajdują się holoceńskie osady fluwialne. W przeszłości gliny były eksploatowane przez mieszkańców wsi do wyrobu cegieł i dachówek w miejscowej cegielni, pozostałością tej eksploatacji są zalane wyrobiska, a obecnie stawy, we wsi i jej najbliższym otoczeniu. Gleby pól uprawnych Buszkowic w większej części należą do kompleksów: pszennych dobrych, żytnich bardzo dobrych i dobrych. Większość użytków rolnych wsi to pola uprawne, w dalszej kolejności łąki i pastwiska oraz lasy.

Historia edytuj

Dzieje Buszkowic nie są dobrze udokumentowane, prawdopodobnie wieś powstała na przełomie XII i XIII wieku. Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1253, w dokumencie wystawionym przez księcia głogowskiego Konrada I wśród dóbr które przekazał on biskupowi wrocławskiemu Tomaszowi w dniu 13 grudnia znajduje się Gut Boscovo, sąsiadujące z Gut Pritovia - Przychową, należącą już wcześniej do biskupów wrocławskich. Kolejny zapis historyczny w Lagerbuchu Księstwa Nyskiego mówi że w dniu 15 października roku 1371 Niczco (Mikołaj) de Dyplow sprzedał Piotrowi Falkenhain właścicielowi Chełmka 3 łany gruntu we wsi Puschkowicz Stynaviensis. Buszkowice były wraz z Przychową i Ciechłowicami własnością biskupów wrocławskich nieprzerwanie do roku 1810, do czasu sekularyzacji dóbr kościelnych. Wśród ludności większość stanowili zawsze katolicy, kościołem parafialnym była kościół pw. św. Wawrzyńca w Przychowej, ewangelicy natomiast korzystali z kościoła w Ścinawie. W roku 1787 wieś zamieszkiwało 226 osób, w tym 26 kmieci, 1 chałupnik i 1 komornik[11]. W roku 1800 w Buszkowicach mieszkało 27 kmieci i 8 chałupników[12]. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w roku 1810 Buszkowice wraz z pozostałą częścią dawnego majątku biskupiego stały się własnością prywatną. Wieś w XIX często zmieniała właścicieli. W roku 1830 we wsi było 35 domów zamieszkiwanych przez 255 mieszkańców, z czego dziesięciu było wyznawcami kościoła ewangelickiego a reszta katolikami[13]. W roku 1845 we wsi były 43 gospodarstwa, zamieszkiwały ja 302 osoby, w tym 23 ewangelików. Wśród mieszkańców było 9 rzemieślników różnych fachów, znajdowały się tu także dwa wiatraki oraz cegielnia należąca do mieszkańca o nazwisku Gramsch, produkująca rocznie 30 000 cegieł i dachówek. W Buszkowicach w tym czasie znajdowała się także filia katolickiej szkoły w Przychowej[8]. W roku 1887 wieś zamieszkiwało 297 katolików i 40 protestantów[14]. W roku 1939 wieś zamieszkiwało 267 mieszkańców. Pod koniec stycznia 1945 w okolicach Buszkowic trwały przygotowania do sforsowanie Odry. 25 stycznia 1945, na południe od Buszkowic, toczyły się walki o zdobycie przyczółka na lewym brzegu Odry. W ofensywie brała udział 13 armia 1 Frontu Ukraińskiego pod dowództwem generała Puchowa. Po wysiedleniu ludności niemieckiej Buszkowice zostały zasiedlone repatriantami przybyłymi w znacznej części ze wsi Młyniska w dawnym powiecie trembowelskim.

Demografia edytuj

Liczba ludności Buszkowic

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[15]:

Wiatrak edytuj

 
Wiatrak-koźlak w Buszkowicach
  • drewniany wiatrak-koźlak, wybudowany w roku 1812 (1. połowa XIX w.), znajdujący się na południowo-wschodnim krańcu wsi; jak informuje data wykuta na belce wewnątrz. Był to jeden z dwóch wiatraków w Buszkowicach, drugi z nich znajdował się około 200 m dalej na zachód, zaznaczony był jeszcze na mapach topograficznych z lat 30. XX wieku. Wiatrak był użytkowany do lat 60. XX wieku, skrzydła wiatraka nie zachowały się. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w roku 1981.
Osobny artykuł: Wiatrak w Buszkowicach.

Inne zabytki i obiekty w Buszkowicach:

Krzyż przydrożny edytuj

 
Krzyż przed domem nr 12 w Buszkowicach
  • kamienny krzyż przydrożny, pochodzący z końca XIX wieku; znajdujący się przed domem nr 12; na jego cokole wykuty szwabachą fragment Listu do Galatów - Christus hat mich geliebet und sich selbst für mich dahin gegeben, Gal., 2.20. - Chrystus umiłował mnie i samego siebie wydał za mnie.

Bunkry Linii Środkowej Odry edytuj

  • zespół bunkrów wybudowanych w latach 30. XX wieku wchodzących w skład Linii Środkowej Odry; znajdujących się na południe i na północ od wsi. Bunkry te mieściły schrony bojowe i stanowiska obserwacyjne rozmieszczone były regularnie co około 500 m. Wszystkie obiekty zostały uszkodzone w czasie forsowania Odry przez Armię Czerwoną w styczniu 1945 roku. Dostęp do wnętrz bunkrów jest mocno ograniczony.

Turystyka edytuj

Przez Buszkowice przebiega lewobrzeżna nitka niebieskiego rowerowego Szlaku Odry łączącego Wrocław z Głogowem.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 13813
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 109 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778, s. 3)
  5. ↑ Stanisław Rospond: Patronimiczne nazwy miejscowe na Śląsku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1964, s. 102.
  6. ↑ a b c d Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. Wrocław: Państwowe Wydawnictwa Naukowe, 1971, s. 130.
  7. ↑ a b c Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski: historia, pochodzenie, zmiany. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1996, s. 465.
  8. ↑ a b c Knie 1845 ↓, s. 23.
  9. ↑ Antoni Wrzosek: Skorowidz gmin Śląska Dolnego i Opolskiego z niemieckimi i polskimi nazwami miejscowości. Katowice: Instytut Śląski, 1945, s. 23.
  10. ↑ Zarządzenie nr 78 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 11 grudnia 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim § 1 pkt 1.
  11. ↑ Friedrich Albert Zimmermann: Beyträge zur Beschreibung von Schlesien Bd. 7. Brzeg: Johann Ernst Tramp, 1787, s. 315.
  12. ↑ Johann Adam Valentin Weigel: Geographische, naturhistorische und technologische Beschreibung des souverainen Herzogthums Schlesien. Berlin: Himburgische Buchhandlung, 1800, s. 124-125.
  13. ↑ Knie 1830 ↓, s. 26.
  14. ↑ Schematismus des Bisthums Breslaus und seines Delegatur-Bezirks für das Jahr 1887. Wrocław: Fürstbischöfliche Geheime Kanzlei, 1887, s. 138.
  15. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 111. [dostęp 2012-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Buszkowice_(województwo_dolnośląskie)&oldid=73454552”