Bylica boże drzewko

Bylica boże drzewko (Artemisia abrotanum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Pochodzi z Europy Wschodniej oraz Kaukazu, Zakaukazia i Turcji. Rozprzestrzenił się także w innych regionach, w których panują o wiele surowsze niż w ojczyźnie warunki klimatyczne, ale gdzie wytrzymuje bez większych szkód ujemne temperatury, dochodzące nieraz do -30 °C. W Polskiej florze jest kenofitem, występuje dość rzadko.

Bylica boże drzewko

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	bylica
Gatunek	bylica boże drzewko
Nazwa systematyczna
Artemisia abrotanum L. Sp. pl. 2:845. 1753
Synonimy
Artemisia procera Willd.

Morfologia

Liście

Pokrój

Jest półkrzewem. W dobrych warunkach, na glebach suchych, mocno próchniczych i na słonecznych stanowiskach, boże drzewko może dorastać do 1,5 metra wysokości. Tworzy silnie rozgałęzione krzaki. Młode pędy ma proste, sztywne, wzniesione, stare natomiast łukowato wyginające się do dołu.

Liście

Ma dwukrotnie pierzasto-sieczne, bardzo delikatne listki, bez uszek i bez pierzastych odcinków przy nasadzie ogonka. Są one sinozielonego koloru, górą nagie, spodem owłosione. Odcinki liści mają szerokość do 1,5 mm. Oprócz liści łodygowych posiada również liście odziomkowe.

Kwiaty

Szczyty pędów wieńczą maleńkie, niepozorne żółtozielonkawe koszyczki kwiatowe, które jednak – ze względu na to, iż nasze lato jest zbyt krótkie dla bożego drzewka – nie wydają owoców. Zewnętrzne listki okrywy koszyczka o średnicy 1,5-3 mm są zwisające. U podstawy kwiatostanów występują długie i niepodzielone podsadki.

Wszystkie części rośliny wydzielają dość silny, specyficzny balsamiczno-korzenny zapach, podobny do zapachu Coca-Coli.

Biologia i ekologia

Rozwój: bylina, chamefit. Kwitnie od sierpnia do września. Siedlisko: roślina ruderalna, Roślina trująca: Nieodpowiednio stosowana może spowodować szkodliwe skutki uboczne. Liczba chromosomów 2n= 18.

Zastosowanie

• Roślina lecznicza:
  • Surowiec zielarski: ziele. Zawiera m.in.: olejek eteryczny (do 2,5%), związki kumarynowe, żywice, kwasy organiczne (w tym kawowy), garbniki (do 6%), gorycze, alkaloid abrotanina, sole mineralne i niewielkie ilości prowitaminy A oraz witaminy C.
  • Działanie: przejawia głównie działanie żółciopędne i ułatwiające przepływ żółci z pęcherzyka żółciowego do dwunastnicy. Dalej – wzmaga wytwarzanie soków trawiennych. Działa słabo moczopędnie, przeciwzapalnie oraz ściągająco, napotnie i przeciwrobacznie. Lek stosuje się w postaci naparu (1 łyżeczka suszu na 1 szklankę wrzątku, parzyć pod przykryciem 10 – 15 minut) pitego po 1/4 szklanki 2 – 3 razy dziennie w rozmaitych schorzeniach i dolegliwościach. Napar jest stosowany przy chorobach wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych (zastojów żółci, stanów skurczowych), także w niedokwaśności, zapaleniu żołądka, jelit i lekkich biegunkach.
  • W medycynie ludowej herbatki z ziela bożego drzewka używane były jako środek pobudzający apetyt, dobroczynnie oddziałujący jednocześnie na przebieg procesów trawiennych i przeciw robakom, oraz pobudzający macicę. Dawniej miał on też zastosowanie w dychawicy, gośćcu, nieregularnym miesiączkowaniu i przeziębieniu (ze względu na właściwości napotne). Zewnętrznie używano go, w połączeniu z mąką jęczmienną i olejem roślinnym (utrzeć równe wagowo części składników na jednolitą masę) do robienia okładów na obrzęki i powiększone gruczoły.
• Roślina kosmetyczna. Ziele stosowane jest jako dodatek do kąpieli o działaniu wzmacniającym, poprawiających krążenie w skórze.