Koczkodan sowiolicy

gatunek ssaka
(Przekierowano z Cercopithecus lomamiensis)

Koczkodan sowiolicy[2] (Cercopithecus lomamiensis) – gatunek ssaka z rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae) odkryty w basenie rzeki Loami w Kongo w 2007 roku. Odkrycie zostało potwierdzone i opublikowane w sierpniu 2012 roku na łamach czasopisma PLOS ONE. Jest to drugi gatunek afrykańskich małp odkryty na przestrzeni ostatnich 28 lat[3].

Koczkodan sowiolicy
Cercopithecus lomamiensis[1]
Hart, Detwiler, Gilbert, Burrell, Fuller, Emetshu, T. Hart, Vosper, Sargis & Tosi, 2012
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

naczelne

Podrząd

wyższe naczelne

Nadrodzina

koczkodanowce

Rodzina

koczkodanowate

Podrodzina

koczkodany

Rodzaj

koczkodan

Gatunek

koczkodan sowiolicy

Zasięg występowania
Mapa występowania
Mapa zasięgu

C. lomamiensis (mapa z prawej)
i siostrzanego gatunku C. hamlyni (z lewej)

Systematyka edytuj

Najbliższym gatunkiem C. lomamiensis w obrębie rodzaju Cercopithecus jest Cercopithecus hamlyni. Zarówno jednak w świetle badań molekularnych, jak i porównawczych morfologicznych obydwa gatunki różnią się wyraźnie. Oba są też odizolowane od siebie rzeką Lomami i Lualaba (górny odcinek rzeki Kongo). Epitet gatunkowy lomamiensis wywodzi się od nazwy rzeki Lomami. Lokalne nazwy stosowane dla C. lomamiensis to „lesula” (jęz.: kingengele, kilanga, kimbole), „kifula” (kinyamituku), „tou” (tetela)[3].

Morfologia edytuj

Umaszczenie koczkodana sowiolicego jest zróżnicowane. Na grzbiecie sierść ma barwę bursztynową, w górnej części brzucha płową, grzywa w kolorze siwym, nogi i dolna część brzucha są czarne. Twarz blada, szczególnie w porównaniu do osobników siostrzanego koczkodana sowiogłowego[3].

Wymiary morfologiczne C. lomamiensis
(Hart et al., 2012)[3]
Cecha samce (dorosłe)
przedział
młode samice
przedział
długość ciała z głową (cm) 125 87–110
długość ogona (cm) 65–78 47–62,5
długość tylnej łapy (cm) 14–16,5 13,4–13,5
długość ucha (cm) 3,4–4 2,8–4,2
masa ciała (kg) 4–7,1 3,5–4

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Występowanie gatunku jest ograniczone do obszaru o powierzchni 17 tys. km² w środkowej części Kongo między środkowym biegiem rzeki Lomami, a górnym biegiem rzeki Tshuapa. W regionie tym naukowcy stwierdzili dużą różnorodność człekokształtnych naczelnych, w tym trzech gatunków, które są charakterystyczne dla tego obszaru. Koczkodan sowiolicy występują na wysokości 400 do 715 m n.p.m.[3]

Ekologia edytuj

Na koczkodana sowiolicego poluje lampart i wojownik wspaniały z rodziny jastrzębiowatych[3].

Przypisy edytuj

  1. Cercopithecus lomamiensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 44. ISBN 978-83-88147-15-9.
  3. a b c d e f John A. Hart i inni, Lesula: A New Species of Cercopithecus Monkey Endemic to the Democratic Republic of Congo and Implications for Conservation of Congo’s Central Basin, „PLOS ONE”, 7, 9, 2012, DOI10.1371/journal.pone.0044271.