Cerkiew św. Dymitra w Boguszy
Cerkiew św. Dymitra w Boguszy zbudowano w 1856 r., na miejscu poprzedniej. Była wielokrotnie remontowana, m.in. w roku 1926 i w latach 1963-1965.
 754 z dnia 5.09.1964
| |||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||
.jpg) Elewacja frontowa | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie |
św. Antoniego Padewskiego (obecnie) | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Kamionka Wielka  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |||||||||||
 49°34′03,2″N 20°53′16,2″E/49,567556 20,887833
| |||||||||||
Cerkiew ta jest jednym z 237 obiektów znajdujących się na Szlaku architektury drewnianej w Województwie Małopolskim.
Jest to cerkiew łemkowska, typ północny, schyłkowy, orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej. Trójdzielna: prezbiterium zamknięte trójbocznie, nawa i babiniec kwadratowe. Przy prezbiterium od pn. zakrystia, przed babińcem od frontu kruchta.
Wieża konstrukcji słupowo-ramowej o pochyłych ścianach, z nadwieszoną izbicą. Słupy wieży obejmują babiniec. Wszystkie ściany obite gontem. Izbica wieży szalowana pionowym deskowaniem z blaszanym gzymsem ochronnym w połowie wysokości desek i ozdobnym gzymsem zegarowym u góry. W bocznych ścianach nawy duże, podwójne okna. Dachy kryte blachą. Nad wieżą namiotowy, nad nawą i prezbiterium kalenicowe o dwóch poziomach kalenic. Nad wszystkimi częściami duże hełmy baniaste z latarniami i żelaznymi krzyżami; każdy z krzyży inny. Zakrystia nakryta przedłużoną połacią północna dachu prezbiterium.
-
Widok od strony prezbiterium -
Wnętrze -
Elewacja północna z dzwonnicą
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Wnętrze nakryte stropami płaskimi z fasetami. Polichromia o motywach architektonicznych wykonana została w 1873 r. przez Victoria Zompha z Bardiowa. W trakcie prac malarskich przemalował on również stary ikonostas (został przywrócony do pierwotnego wyglądu podczas prac konserwacyjnych). Wiele elementów wyposażenia zachowało się z poprzedniej cerkwi, zbudowanej w 1627 r., m.in. ołtarzyk Ostatniej Wieczerzy z 1630 r., ikonostas z 1670 r., ambona.
Pierwszy ikonostas w Boguszy pochodził z 1627 r.; kilka ikon z niego znajduje się w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu a fragmenty desek z rzędu Deesis wbudowane zostały w boczne ściany mensy ołtarzowej. Obecnie ikonostas znajduje się w głębi prezbiterium i ze względu na mniejszą wysokość pomieszczenia nie zmieściły się tam wszystkie elementy ikonostasu. Rząd proroków oraz krucyfiks z Matką Bożą i św. Janem pozostał na wschodniej ścianie nawy. Nietypowy jest w ikonostasie rząd prazdników. W środku zamiast Ostatniej Wieczerzy jest Bóg Ojciec Stwórca Świata a wśród ikon świątecznych znajdują się dwa przedstawienia Mandylionu.
Teren przycerkiewny ogrodzony kamiennym murkiem z darniowa czapą. Obok cerkwi nowa, drewniana dzwonnica.
Obecnie cerkiew jest użytkowana jako kościół parafialny pw. św. Antoniego Padewskiego. Od 2018 r. proboszczem w Boguszy jest ks. Józef Nowak[1].
Przypisy edytuj
- ↑ Diecezja ma nową parafię - wierni z Boguszy czekali na ten moment od wielu lat, „Radio RDN” [dostęp 2018-03-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-17].
Bibliografia edytuj
- Losy cerkwi w Polsce po 1944 roku – praca zbiorowa, wyd. Reg. Ośr. Studiów i Ochr. Środowiska Kulturowego w Rzeszowie, 1997
- Ryszard Brykowski – Łemkowska drewniana architektura cerkiewna, Ossolineum, Wrocław, 1986
- M.A. Michniewscy, Marta Duda – Cerkwie drewniane Karpat, Rewasz, Pruszków, 2003
- Tadeusz M. Trajdos, IH PAN w Warszawie – opracowanie wiszące w kruchcie cerkwi.