Cerkiew św. Mikołaja w Dolicach

Cerkiew pod wezwaniem Świętego Mikołaja – prawosławna cerkiew filialna w Dolicach. Należy do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie, w dekanacie Szczecin diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Cerkiew św. Mikołaja

A-1178 z dnia 19.03.1991.
cerkiew filialna
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Dolice
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	wrocławsko-szczecińska
Wezwanie	św. Mikołaja
Wspomnienie liturgiczne	9/22 maja; 6/19 grudnia
Historia Data zakończenia budowy 1896 Data poświęcenia 22 października 2017 (po reaktywacji) Data zamknięcia 1968 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji 2017 Poprzednie wyznanie luterańskie (do 1945)
Dane świątyni Styl neogotycki Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Kopuła • liczba kopuł 1 Liczba ikonostasów 1
Położenie na mapie gminy Dobrzany Dolice, cerkiew
Położenie na mapie Polski Dolice, cerkiew
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Dolice, cerkiew
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego Dolice, cerkiew
53°21′28,0″N 15°29′23,8″E
Strona internetowa

Położenie

Świątynia mieści się we wsi Dolice w gminie Dobrzany, w powiecie stargardzkim, w województwie zachodniopomorskim.

Historia

Obiekt wzniesiono w 1896 r. (w miejscu dawnego kościoła szachulcowego) jako świątynię protestancką; od 1945 r. należy do prawosławnych.

Cerkiew służyła ludności przesiedlonej m.in. w wyniku Akcji „Wisła”. Nabożeństwa zaprzestano odprawiać w 1968 r. ze względu na zbyt małą liczbę wiernych, a część wyposażenia przewieziono do cerkwi w Stargardzie oraz w Gryficach. Budowla była w złym stanie technicznym. W 2011 r. została zabezpieczona przed dalszymi uszkodzeniami. W latach 2011–2012 wyremontowano wieżę (z pokryciem), wymieniono konstrukcje dachowe (wraz z pokryciem i elementami blaszanymi), założono instalację odgromową, przemurowano pinakle i narożniki oraz naprawiono pęknięcia w murach. W 2013 r. naprawiono stolarkę okienną, wykonano nową stolarkę drzwiową oraz okiennice na wieży. Dotychczasowy remont został przeprowadzony dzięki wsparciu finansowemu Zachodniopomorskiego Konserwatora Zabytków (ogółem 50 tys. zł), Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (100 tys. zł), Powiatu Stargardzkiego (20 tys. zł), Gminy Dobrzany (20 tys. zł) oraz ze środków własnych parafii. W 2014 r. poddano pracom konserwatorskim elewację cerkiewnej wieży. W 2015 r. wykonywano prace remontowe wewnątrz obiektu (położenie nowych tynków, prace konserwatorskie przy istniejących malowidłach, naprawa i konserwacja posadzki). W 2016 r. trwał remont i konserwacja zewnętrznych ścian cerkwi. Generalny remont świątyni zakończono w 2017 r.; 22 października tegoż roku cerkiew została poświęcona przez metropolitę warszawskiego i całej Polski Sawę oraz arcybiskupa wrocławskiego i szczecińskiego Jerzego. Tego samego dnia w cerkwi odsłonięto tablicę upamiętniającą 70. rocznicę Akcji „Wisła”.

W 2021 r. cerkiew otrzymała dzwon, poświęcony 29 sierpnia przez arcybiskupa Jerzego.

Obiekt wpisano do rejestru zabytków 19 marca 1991 r. pod nr A-1178.

Cerkiew św. Mikołaja w Dolicach jest jedyną wiejską świątynią prawosławną w województwie zachodniopomorskim.

Architektura

Budowla murowana, neogotycka, nieorientowana, salowa, na planie prostokąta. Od strony północnej pięcioboczna przesklepiona apsyda, oszkarpowana (podobnie jak nawa). Od południa wieża na planie kwadratu, zwieńczona strzelistym hełmem z iglicą, ozdobiona kolistymi wnękami i ostrołukowymi okienkami. Po bokach wieży pinakle (kamienne, dekoracyjne wieżyczki mieszczące się na dachu).

Bibliografia

• Informacje o cerkwi na stronie parafii
• Informacje o cerkwi i jej zdjęcie – sprzed remontu
• ks. Jarosław Biryłko: Zakończono kolejne prace przy zabytkowej cerkwi pw. św. Mikołaja w Dolicach. cerkiew.pl, 10 lutego 2014. [dostęp 2021-05-01].