Wikipedia

Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie

Cerkiew pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła – prawosławna cerkiew parafialna w Stargardzie. Należy do dekanatu Szczecin diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
1042 z dnia 07.07.1987.
cerkiew parafialna
Ilustracja
Cerkiew Świętych Piotra i Pawła
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Stargard

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

wrocławsko-szczecińska

Wezwanie

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Wspomnienie liturgiczne

Świętych Apostołów Piotra i Pawła - 29 czerwca/12 lipca

Położenie na mapie Stargardu
Mapa konturowa Stargardu, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła”
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego
Mapa konturowa powiatu stargardzkiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła”
Ziemia53°20′18,9″N 15°02′19,5″E/53,338583 15,038750
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zlokalizowana przy ulicy św. Jana Chrzciciela, przed bramą Świętojańską.

Świątynię wpisano do rejestru zabytków 7 lipca 1987 pod nr 1042[1].

Historia edytuj

 

Neogotycki kościół zbudowany w latach 1889–1890 z czerwonej cegły. Od erygowania 17 września 1890 do zajęcia miasta przez Armię Czerwoną należał do gminy ewangelicko-reformowanej i nosił wezwanie Chrystusa (Christuskirche). Po wojnie, do 1951 kościół był wykorzystywany przez katolików. W 1953 świątynię przekazano Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu.

W końcu 2007 rozpoczął się pierwszy kapitalny remont cerkwi po II wojnie światowej, który zakończono jesienią 2012. Został położony nowy dach, wymieniona stolarka i uzupełnione braki w elewacji. Konsekracja cerkwi odbyła się 17 listopada 2012. W lipcu 2013 świątynia została wyróżniona dyplomem przez Kapitułę Ruchu „Piękniejsza Polska” (jako jedno z trzech miejsc w województwie zachodniopomorskim)[2]. W tym samym roku jednak cerkiew została dwukrotnie zdewastowana i sprofanowana przez nieznanych sprawców[3][4].

W 2013 w cerkwi po raz pierwszy odbył się Przegląd Pieśni Liturgicznych i Paraliturgicznych. W poprzednich latach (2011–2012) organizowana przez parafię impreza miała miejsce w Stargardzkim Centrum Kultury[5].

Architektura edytuj

Kościół jest unikatem na Pomorzu, ponieważ już podczas budowy nadano mu niektóre cechy charakterystyczne dla wschodniej architektury sakralnej, choć był przeznaczony dla protestantów. Świątynia wzniesiona na planie krzyża greckiego z dwiema smukłymi ośmiobocznymi wieżami. Niższa, niedokończona wieża wschodnia posiada ostrosłupowy, nieznacznie górujący nad dachem hełm, a pełna wieża zachodnia przykryta jest ośmiobocznym hełmem i mierzy 33 m. Elewacja budynku jest zdobiona motywami roślinnymi i wimpergami.

Wyposażenie edytuj

 
Wnętrze cerkwi z dawnym ikonostasem

We wnętrzu znajdował się uproszczony ikonostas (z ikonami Jezusa, Matki Bożej, Piotra i Pawła – patronów cerkwi, oraz św. Mikołaja – patrona filialnej cerkwi w Dolicach). W styczniu 2019 r. umieszczono w cerkwi nowy ikonostas, wykonany w Grecji[6].

Na wieży umieszczony jest dzwon odlany w szczecińskiej ludwisarni w 1890.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. ↑ Emilia Chanczewska: Stargardzka cerkiew wyróżniona. cerkiew.pl, 28 lipca 2013. [dostęp 2021-05-01].
  3. ↑ Marek Synowiecki: XIX-wieczna cerkiew znów zdewastowana. To drugi raz w tym roku. radioszczecin.pl, 2013-09-22. [dostęp 2020-08-29].
  4. ↑ Emilia Chanczewska: Znów ktoś zdewastował prawosławną cerkiew w Stargardzie. Głos Szczeciński, 2013-09-23. [dostęp 2020-08-29].
  5. ↑ ks. Jarosław Biryłko: III Przegląd Pieśni Liturgicznych i Paraliturgicznych w Stargardzie Szczecińskim. cerkiew.pl, 20 listopada 2013. [dostęp 2021-05-01].
  6. ↑ ks. Jarosław Biryłko: Nowy ikonostas w stargardzkiej Cerkwi. cerkiew.pl, 20 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-21].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cerkiew_Świętych_Apostołów_Piotra_i_Pawła_w_Stargardzie&oldid=69779370”