Crepidotus malachius

Crepidotus malachius Sacc. – gatunek grzybów należący do rodziny ciżmówkowatych (Crepidotaceae)[1].

Crepidotus malachius
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

ciżmówkowate

Rodzaj

ciżmówka

Gatunek

Crepidotus malachius

Nazwa systematyczna
Crepidotus malachius Sacc.
Syll. fung. (Abellini) 5: 883 (1887)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Crepidotus, Crepidotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1887 r. Pier Andrea Saccardo i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Synonimy[2]:

  • Agaricus malachius Berk. & M.A. Curtis 1859
  • Crepidotus malachius var. phragmocystidiosus Hesler & A.H. Sm. 1965
  • Crepidotus malachius var. plicatilis Peck 1887
  • Crepidotus malachius var. trichifer Hesler & A.H. Sm. 1965

Morfologia edytuj

Owocnik

Średnica 2–4,5 cm, półkolisty lub wachlarzowaty, bez trzonu, higrofaniczny. Powierzchnia naga, ale często chropowata w miejscu przyczepu, bladobrązowawa, przechodząca w szarawopłowożółtą do białawej. Blaszki o średniej gęstości, promieniście wyrastające z punktu przyczepu, często występują krótkie międzyblaszki. Blaszki u młodych okazów białawe, z wiekiem stają się matowobrązowe. Miąższ białawy do jasno brązowawego, niezmieniający barwy po pokrojeniu, bez wyraźnego zapachu. Brak reakcji z KOH na powierzchni grzyba[3].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 5,5–8 µm, kuliste lub półkuliste, drobno szorstko-punktowate lub prawie gładkie, w KOH brązowawo-żółte, nieamyloidalne. Podstawki 22–25 × 5–6 µm, w przybliżeniu maczugowate, 4-sterygmowe. Brak pleurocystyd, cheilocystydy 35–45 × 6–10 µm, maczugowate do nieco wrzecionowatych, gładkie, cienkościenne, W KOH szkliste. Skórka kapelusza typu cutis, zbudowana ze strzępek o szerokości 3–10 µm, gładkich, w KOH szklistych. Na strzępkach obecne sprzążki[3].

Gatunki podobne

Makroskopowo bardzo podobna jest ciżmówka płaska (Crepidotus applanatus). Odróżnia się mniejszymi zarodnikami[3].

Występowanie i siedlisko edytuj

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[4]. Brak go w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[5], ale w późniejszych latach podano jego stanowiska[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny[5]. Rośnie na martwym drewnie twardych drzew liściastych[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-28] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-12-28] (ang.).
  3. a b c d Michael Kuo, Crepidotus malachius [online], MushroomExpert [dostęp 2023-12-29] (ang.).
  4. Występowanie Crepidotus malachius na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-12-28].
  5. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 199–202, ISBN 83-89648-09-1.
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-29] (pol.).
  7. Aktualne stanowiska Crepidotus malachius w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-28].