Wikipedia

Czerniec (roślina)

Czerniec (Actaea L.) – rodzaj roślin należący do rodziny jaskrowatych. W tradycyjnym ujęciu obejmował 4 gatunki, w tym jeden występujący w Ameryce Północnej, dwa w Eurazji i jeden obejmujący zasięgiem Eurazję i Amerykę Północną[3][4]. Według nowszych ujęć taksonomicznych do rodzaju Actaea włączone zostały również wszystkie gatunki zaliczane w innych opracowaniach do rodzaju pluskwica (Cimicifuga) i Souliea[3][5]. Czerniec biały i czerwony są uprawiane w założeniach parkowo-leśnych i ogrodach skalnych[6].

Czerniec
Ilustracja
Morfologia (czerniec gronkowy)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

czerniec

Nazwa systematyczna
Actaea L.
Sp. Pl. 504. 1 Mai 1753
Multimedia w Wikimedia Commons
Czerniec gronkowy

Morfologia edytuj

Pokrój
Okazałe byliny z podzielonymi liśćmi i kwiatami skupionymi w groniaste lub wiechowate kwiatostany.
Liście
Duże i podzielone na 3, 9 lub wiele listków (do 200).
Kwiaty
Promieniste, z krótkotrwałymi działkami kielicha. Barwne prątniczki (mają kolor biały, żółty, pomarańczowy do czerwonego) są homologami płatków korony. Pręciki są liczne. Kwiaty skupiają się w gęste i wydłużone groniaste lub wiechowate kwiatostany.
Owoce
W sekcji Actaea mięsiste jagody, w pozostałych sekcjach suche mieszki[3].

Systematyka edytuj

Synonimy taksonomiczne[7]

Actinospora Turcz., Pityrosperma Siebold & Zucc., Cimicifuga Wernisch[7].

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z podrodziny Ranunculoideae Arnott, rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae) z rzędu jaskrowców (Ranunculales), należących do kladu dwuliściennych właściwych (eudicots)[2]. W obrębie podrodziny należy do plemienia Actaeeae[7]

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa Ranunculopsida, podklasa jaskrowe, nadrząd Ranunculanae, rząd jaskrowce, podrząd Ranunculineae, rodzina jaskrowate, plemię Actaeae Spach., rodzaj czerniec (Actaea L.)[8].

Gatunki flory Polski
Gatunki uprawiane[9]
Lista gatunków[10]
Mieszańce międzygatunkowe

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. ↑ a b c Campton James A., Culham Alastair, Jury Stephen L.: Reclassification of Actaea to include Cimicifuga and Souliea (Ranunculaceae): phylogeny inferred from morphology, nrDNA ITS, and cpDNA trnL-F sequence variation. [w:] Taxon, Vol. 47, 3 [on-line]. 1998. [dostęp 2011-10-02]. (ang.).
  4. ↑ James A. Compton and Alastair Culham: Phylogeny and Circumscription of Tribe Actaeeae (Ranunculaceae). [w:] Systematic Botany Vol. 27, No. 3: 502-511 [on-line]. 2002. [dostęp 2011-10-02]. (ang.).
  5. ↑ Actaea. [w:] The Plant List [on-line]. The Kew Gardens. [dostęp 2011-10-08]. (ang.).
  6. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 55, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  7. ↑ a b c Genus: Actaea. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-10-08]. (ang.).
  8. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Actaea. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-18]. (ang.).
  9. ↑ Ludmiła (red.) Karpowiczowa: Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
  10. ↑ Actaea. Th Plant List. [dostęp 2015-12-03]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Czerniec_(roślina)&oldid=73354926”