Czesław Główczyński

Polski pilot, oficer Wojska Polskiego

Czesław Marian Główczyński (ur. 22 lipca 1913 w Będzinie, zm. 17 grudnia 2000 w Warszawie) − podpułkownik dyplomowany pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, as myśliwski[1].

Czesław Główczyński
5 1/2 zwycięstw
Ilustracja
Mjr Czesław Główczyński w roku 1988
podpułkownik dyplomowany pilot podpułkownik dyplomowany pilot
Data i miejsce urodzenia

22 lipca 1913
Będzin

Data i miejsce śmierci

17 grudnia 2000
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
RAF

Jednostki

162 eskadra myśliwska
dywizjon I/145
dywizjon 302

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) Medal Lotniczy (czterokrotnie) Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja)
Zofia Leśniowska – córka gen. Władyslawa Sikorskiego oraz adiutanci por. pilot Czesław Główczyński i por. marynarki Józef Ponikiewski
Grób Czesława Grota-Główczyńskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Życiorys edytuj

Urodził się 22 lipca 1913 roku w Będzinie. Szkołę powszechną ukończył w 1927 roku i podjął naukę w gimnazjum w wojewódzkich Kielcach, maturę zdał w 1934 roku. W lecie 1935 roku odbył kurs szybowcowy, a następnie wstąpił do Szkoły Podchorążych Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, po czym w 1936 roku przeniósł się do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie i w końcu października 1938 roku zakończył kurs, uzyskując stopień oficerski podporucznika pilota. Po ukończeniu uczelni wojskowych został skierowany do 6 pułku lotniczego ze Lwowa, gdzie latał na PZL P.7.

W chwili wybuchu kampanii wrześniowej jego 162 eskadra myśliwska była podporządkowana Armii „Łódź”. Główczyński walczył od początku wojny i już 1 września zaliczył uszkodzenie wrogiego Henschela Hs 126, a następnego dnia uzyskał pierwsze zestrzelenie, gdy nad Łodzią zakłócił wyprawę bombową Heinkli He 111 i jednego z nich strącił. Walczył przez cały okres kampanii wrześniowej na samolocie PZL P.11c. Jeszcze tego samego dnia Główczyński razem z innym pilotem zestrzelił niemieckie Bf 110 nad Pabianicami. Po raz kolejny zestrzelenie zanotował 3 września, gdy zniszczył Junkersa Ju 86 (prawdopodobnie był to jednak Dornier Do 17), a 6 września ponownie zestrzelił He 111. 17 września przekroczył na pokładzie swojego samolotu granicę polsko-rumuńską. Został internowany w Dragasani i Turnu Sevarin, zbiegł z obozu i 1 listopada przekroczył granicę jugosłowiańsko-rumuńską, a następnie dotarł do Grecji. 28 listopada odpłynął z Aten statkiem SS Pułaski do Marsylii. Po krótkim szkoleniu trafił do polskiego dywizjonu I/145.

9 czerwca 1940 roku Główczyński, w czasie walki zgrupowań alianckich i niemieckich nad okolicami Paryża, zestrzelił jednego Bf 109 na pewno, a drugiego prawdopodobnie. Walczył na samolocie Caudron CR.714. Jeszcze tego samego dnia zestrzelił prawdopodobnie Dorniera Do 17. 19 czerwca ewakuował się do Wielkiej Brytanii i został skierowany do 302 dywizjonu. 17 sierpnia, w czasie lotu ćwiczeniowego, jego samolot Hawker Hurricane z nieznanych przyczyn zapalił się. Pilot zdołał wylądować i odbiec od maszyny, zanim ta wybuchła. Na skutek wypadku doznał znacznych obrażeń (w tym trwałego częściowego uszkodzenia dłoni i poważnego poparzenia twarzy) i spędził trzy miesiące w szpitalu. Do jednostki wrócił w kwietniu 1941 roku. Kolejnego zestrzelenia dokonał 30 grudnia.

25 stycznia 1942 roku skierowano go do Sztabu Głównego, gdzie pełnił rolę adiutanta z ramienia lotnictwa gen. Władysława Sikorskiego. W locie na Gibraltar nie brał udziału, w katastrofie zginął adiutant z ramienia marynarki, por. Józef Ponikiewski. Po śmierci Sikorskiego został adiutantem gen. Kazimierza Sosnkowskiego. W marcu 1944 roku podjął półroczne studia w Wyższej Szkole Lotniczej w Weston-super-Mare, a następnie trafił do amerykańskiego lotnictwa. Latał na samolotach Republic P-47 Thunderbolt.

Był współzałożycielem Stowarzyszenia Lotników Polskich.

Zmarł 17 grudnia 2000 i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Na liście Bajana zajmuje 31. pozycję z 5 i 1/2 zestrzeleniami pewnymi, 2 uszkodzonymi i 1 prawdopodownie.

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. "Lista Bajana" [online], www.polishairforce.pl [dostęp 2017-11-22].

Bibliografia edytuj

  • Wojciech Zmyślony: Czesław Główczyński. s. 1. [dostęp 2012-06-13]. (pol.).
  • Wacław Król, Zarys działań polskiego lotnictwa we Francji 1940, WKiŁ Warszawa 1988