Czubajeczka czarnołuskowa

Czubajeczka czarnołuskowa (Lepiota felina (Pers.) P. Karst.) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Czubajeczka czarnołuskowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

czubajeczka

Gatunek

czubajeczka czarnołuskowa

Nazwa systematyczna
Lepiota felina (Pers.) P. Karst.
Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 10 (1879)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus felinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu P. Karsten w 1879 r[1].

Synonimy[2]:

  • Agaricus clypeolarius var. felinus 1821
  • Agaricus felinus Pers. 1801
  • Lepiota clypeolaria var. felina 1876
  • Lepiota felina (Pers.) P. Karst. 1879 f. felina
  • Lepiota felina f. lilacina Bon 1981
  • Lepiota felina f. subrobusta Bon 1993
  • Lepiota felina (Pers.) P. Karst. 1879 var. felina
  • Lepiota felina var. lilacina Bon 1993
  • Mastocephalus felinus (Pers.) Kuntze 1891

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[3].

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnica 1,5-3 cm, początkowo wypukły, potem płaski z tępym garbkiem. Powierzchnia o barwie białej z ciemniejszym, niemal czarnym środkiem. Pokryta jest koncentrycznie ułożonymi, dużymi w stosunku do średnicy kapelusza, ciemnobrązowymi łuskami[4].

Trzon

Wysokość od 2,5 do 4 cm, średnica od 0,2 do 0,4 cm, cylindryczny. Pierścień na górnej stronie białokremowy, na dolnej brązowy[4].

Blaszki

Wolne, stłoczone, początkowo białe, potem ciemniejsze[4].

Miąższ

Biały, cienki, bez smaku, o ziemistym zapachu[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki o kształcie od elipsoidalnego do jajowatego, gładkie, amyloidalne, o rozmiarach 6,5-8 × 3,5-4 μm[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Znane jest występowanie tego gatunku w Europie, Ameryce Północnej, Brazylii, Korei i Japonii[5]. Na terenie Polski do 2003 r. podano tylko 2 stanowiska: w Roztoczańskim Parku Narodowym i Pienińskim Parku Narodowym[3].

W Polsce występuje w lasach i na łąkach,. Zanotowano jego występowanie pod jodłą, świerkiem i topolą osiką[3].

Znaczenie edytuj

Saprotrof. Prawdopodobnie jest grzybem trującym, w każdym razie ze względu na możliwość pomylenia jej z innymi, podobnymi i trującymi grzybami odradza się jej zbieranie do celów spożywczych. Ze względu na niewielkie rozmiary i rzadkość występowania i tak nie ma znaczenia użytkowego[4].

Gatunki podobne edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2017-11-10]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2017-11-10]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g Lepiota felina, Cat Dapperling mushroom – First Nature. [dostęp 2017-11-10].
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2017-01-10].
  6. Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.