Dolina Młynicka
Dolina Młynicka (niem. Mlinicatal, słow. Mlynická dolina, węg. Mlinica-völgy), dawniej błędnie nazywana Doliną Młynicy (Mlynica lub dolina Mlynica) – dolina położona na terenie słowackich Tatr Wysokich[1]. Należy do większych dolin tatrzańskich, jej długość to ok. 6,0 km, a powierzchnia ok. 5,8 km²[2].
Topografia edytuj
Dolina Młynicka graniczy:
- od wschodu z Doliną Mięguszowiecką (Mengusovská dolina), rozdziela je odchodząca od Hlińskiej Turni (Hlinská veža, 2340 m) w kierunku południowo-wschodnim Grań Baszt (Hrebeň bášt) z kulminacjami w Zadniej Baszcie (Zadná bašta, 2379 m), wierzchołku Szatana (Satan, 2421 m), Pośredniej Baszcie (Predná bašta, 2373 m), Małej Baszcie (Malá bašta, 2287 m), w Skrajnej Baszcie (Patria, 2202 m) i wał Dryganta (Drigant, 1481 m)
- od północy z Doliną Hlińską (Hlinská dolina), rozdziela je fragment głównej grani odnogi Krywania na odcinku od Hlińskiej Turni przez Szczyrbski Szczyt (Štrbský štít, 2381 m) do Hrubego Wierchu (Hrubý vrch, 2428 m),
- od zachodu na krótkim odcinku z doliną Niewcyrką (Nefcerská dolina), rozdziela je kolejny odcinek grani Krywania od Hrubego Wierchu do Furkotu (Furkotský štít), oraz z Doliną Furkotną (Furkotská dolina), rozdziela je odchodząca od Furkotu Grań Soliska (Soliskový hrebeň) z kulminacjami Wielkie Solisko (Veľké Solisko, 2412 m), Pośrednie Solisko (Prostredné Solisko, 2400 m), Szczyrbskie Solisko (Štrbské Solisko, 2301 m), Skrajne Solisko (Predné Solisko, 2093 m)[3].
Geologia i rzeźba terenu edytuj
Rejon doliny zbudowany jest ze skał krystalicznych. W czasie ostatniego zlodowacenia dolinę przykrywał lodowiec, który na jej przedpole wyniósł ogromne ilości materiału morenowego[2]. Dolina Młynicka otwiera się na południe z niewielkim odchyleniem w kierunku wschodnim w pobliżu Szczyrbskiego Jeziora, miejscowości (Štrbské Pleso) i jeziora (Štrbské pleso) o tej samej nazwie. Dolna część doliny jest lesista, powyżej wodospadu Skok (Skok) krajobraz zmienia się na skalisty, w górnej części wznosi się tarasowo, występuje kilka pięter oddzielonych wysokimi progami skalnymi. Najwyższe piętro doliny rozdzielone jest południowym grzbietem Szczyrbskiego Szczytu na dwa dobrze wykształcone cyrki lodowcowe: Capi Kocioł (Szczyrbski Kocioł) i Kozi Kocioł (Młynicki Kocioł), w kotłach tych znajdują się stawy[4].
Dzięki temu, że dolina jest wyjątkowo prosta, z rejonu Szczyrbskiego Jeziora jest widoczna na całej długości. Wyróżnia się w niej kilka równi. Najniższa, to obecnie zabudowana infrastrukturą turystyczną Przednia Polana. Poziomy fragment poniżej wodospadu Skok to Pośrednia Polana. Rówień powyżej Skoku to Zadnia Polana[4].
Sieć wodna edytuj
Przez dolinę płynie potok Młynica (Mlynica, Mlynický potok), dopływ Popradu. W dolinie znajduje się kilka stawów:
- Staw pod Skokiem (Pliesko pod Skokom) i Staw nad Skokiem (Pleso nad Skokom, ok. 1801 m), stawy położone w sąsiedztwie wodospadu,
- Wołowe Stawki (Volie plieska): Niżni (Nižné Volie pliesko) położony na wysokości ok. 1941 m i Wyżni Wołowy Stawek (Vyšné Volie pliesko, ok. 1980 m),
- Kozie Stawy (Kozie plesa) – Mały Kozi Staw (Malé Kozie pleso), Niżni Kozi Staw (Nižné Kozie pleso, ok. 1943 m), Wyżni Kozi Staw (Vyšné Kozie pleso, ok. 2109 m),
- Capi Staw (Capie pleso, ok. 2075 m) – 3,0 ha i ok. 17,0 m głębokości,
- Kolisty Staw (Okrúhle pleso, 2105 m)[1].
Turystyka edytuj
Dolina od dawna była użytkowana przez mieszkańców Szczyrby, którzy wypasali w niej bydło. Także myśliwi i turyści docierali do Doliny Młynickiej od dawna. Zimą jako pierwsi w dolinie byli E. Baur, Alfred Martin i H. Schäfer 4 stycznia 1906 r.[5] Obecnie jest jedną z najczęściej odwiedzanych przez turystów doliną. Do wodospadu Skok trasy czynne są przez cały rok, powyżej tylko w sezonie letnim (15 VI-1 XI). U wylotu doliny, powyżej Szczyrbskiego Jeziora znajduje się luksusowy hotel „Patria”, trasy spacerowe i duży ośrodek sportów zimowych. Na zboczach Skrajnego Soliska duży stadion biegowy i skocznia narciarska[2].
– żółty szlak ze Szczyrbskiego Jeziora dnem Doliny Młynickiej obok wodospadu Skok i dalej na Bystrą Ławkę, położoną nieco na południe od przełęczy Bystry Przechód (dawniej szlak wiódł prosto przez tę przełęcz), stamtąd dalej do Doliny Furkotnej. Przejście szlakiem przez przełęcz jest dozwolone w obie strony, jednak zalecany jest kierunek z Doliny Młynickiej do Furkotnej w celu uniknięcia zatorów na łańcuchach[6].
- Czas przejścia ze Szczyrbskiego Jeziora do wodospadu: 1:30 h, ↓ 1 h
- Czas przejścia znad wodospadu na Bystrą Ławkę: 2 h, ↓ 1:35 h
– dolną częścią doliny przebiega znakowana czerwono Magistrala Tatrzańska na odcinku ze Szczyrbskiego Jeziora do Doliny Mięguszowieckiej. Czas przejścia z osiedla nad Popradzki Staw: 1:15 h, z powrotem 1:05 h[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b c Józef Nyka, Tatry Słowackie. Przewodnik, wyd. 2, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6.
- ↑ Tatry Wysokie i Tatry Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-26-8.
- ↑ a b Władysław Cywiński, Grań Hrubego. Przewodnik szczegółowy, tom 14, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2008, ISBN 978-83-7104-039-9.
- ↑ Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VIII. Młynicka Przełęcz – Krywań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956.
- ↑ Tatry – Bystry Przechód.
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska. Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007, ISBN 978-83-60120-88-0.