Wikipedia

Dolnośląski Szczyt

Wzniesienie w paśmie Wzgórz Trzebnickich w gminie Trzebnica

Dolnośląski Szczyt – wzgórze (wzniesienie) w paśmie Wzgórz Trzebnickich, o wysokości bezwzględnej 226,0 m n.p.m., położone w Gminie Trzebnica, powiecie trzebnickim, województwie dolnośląskim. Wzniesienie należy do mikroregionu Grzbietu Trzebnickiego, a jego obrębie Dolnośląski Szczyt położony jest w ramach Południowego Grzbietu stanowiącego część Pasma Południowego, które jest oddzielone od Pasma Północnego przebiegającą na północ od szczytu Doliną Wilczą.

Dolnośląski Szczyt
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Położenie

województwo dolnośląskie, powiat trzebnicki, Trzebnica

Pasmo

Wzgórza Trzebnickie

Wysokość

226,0 m n.p.m.

Położenie na mapie gminy Trzebnica
Mapa konturowa gminy Trzebnica, na dole po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Dolnośląski Szczyt”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Dolnośląski Szczyt”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Dolnośląski Szczyt”
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego
Mapa konturowa powiatu trzebnickiego, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Dolnośląski Szczyt”
51°17′20″N 17°00′22″E/51,288889 17,006111

Położenie

edytuj

Dolnośląski Szczyt położony jest w obrębie Wzgórz Trzebnickich, będących mezoregionem o identyfikatorze 318.44 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[1][2], należących do Wału Trzebnickiego (makroregion o indeksie 318.4)[1][3]. W ramach tych Wzgórz Trzebnickich wyróżnia się także mikroregion obejmujący Dolnośląski Szczyt – Grzbiet Trzebnicki (indeks 318.444)[1][4]. Pasmo wzniesień obejmujące to wzgórze nazywane jest Południowym Grzbietem, który stanowi z kolei część Pasma Południowego[5][6][7] oddzielonego od Pasma Północnego doliną – Dolina Wilcza[5][6][7][8][9].

Pod względem podziału administracyjnego jest on położony w Gminie Trzebnica, powiecie trzebnickim, województwie dolnośląskim (zobacz: podział administracyjny województwa dolnośląskiego)[5][8][10][11]. Wierzchołek wzniesienia leży w obrębie ewidencyjnym wsi Węgrzynów, która znajduje się po jego stronie wschodniej[8][12][13]. Natomiast na północ od niego znajduje się Droszów[8][14][15], po stronie północno-zachodniej leżą Borkowice, które objęte są granicami obszaru Gminy Oborniki Śląskie[8][16][17], a po stronie południowej leżą Mienice, znajdujące się już w Gminie Wisznia Mała[8][18][19].

Charakterystyka

edytuj

Wierzchołek Dolnośląskiego Szczytu położony jest na wysokości bezwzględnej wynoszącej 226,0 m n.p.m.[20][21][22]. Ze szczytu rozpościera się rozległy widok w kierunku południowym[22][23], między innymi na Mienice, Równinę Oleśnicką, dolinę Odry, Wrocław, Masyw Ślęży i pasma Sudetów[22]. Przez szczyt oraz okolicę wytyczono szlaki turystyczne, w tym piesze i szlaki rowerowe[7][22][24][25].

W zagospodarowaniu w okolicach wierzchołka wzgórza dominują użytki rolne, w tym pola uprawne i łąki, z ewentualnymi zadrzewieniami śródpolnymi i nieużytkami. Natomiast oprócz wymienionych terenów na masywie i wokół niego, szczególnie po stronie północnej w Wilczej Dolinie znajdują się niewielkie lasy[7][10][22][26] (około 16 ha[7][27]), w tym szczególnie na stoku północnym wzniesienia i u jego podnóża[7][10][26]. Tu przepływa niewielki ciek wodny określany jako struga – Młynówka, nazywana także Lubniówką (prawostronny dopływ rzeki Odry, ujście w miejscowości Uraz)[7][8][28][29][30][31][32]. Znajduje się tu również przełom tej strugi – Przełom Lubniówki[5][7][33]. Same stoki północne opisuje się jako teren o bardzo bogatej, pagórkowatej, rzeźbie terenu, z dużymi różnicami wysokości. Występują tu stoki zarówno o łagodnym, jak i o stromym nachyleniu. Tworzą one miejscami małe ale liczne jary i wąwozy osiągające miejscami głębokość wynoszącą od 30 m do 40 m[7]. Ponadto na omawianym skłonie grzbietu znajdują się liczne mniejsze i większe urwiska, w tym największe z nich nazywane Wielkim Urwiskiem[5][7][8][34].

Pod względem budowy geologicznej omawiany teren powstał, podobnie jak całe Wzgórza Trzebnickie, z materiałów naniesionych przez wędrujący lodowiec. W ten sposób utworzony został wał moreny czołowej. Zbocza są zbudowane ze żwirów i gliny. Występują także utwory starszego pochodzenia jakimi są głównie trzeciorzędowe iły i piaski. Na powierzchni spotyka się także less, którego zwiększona podatność na erozję ułatwiła powstanie wyżej wspominanych wąwozów i mniejszych szczelin[7].

Także szatę roślinną wymienionych obszarów leśnych ocenia się jago stosunkowo bogatą i zróżnicowaną. Pod względem typów lasów występuje tu grąd środkowoeuropejski, w tym grąd niski przede wszystkich w pobliżu Młynówki i w dolnej części zbocza, grąd typowy porastający wyższe części stoku. Występujące tu drzewa to głównie drzewa liściaste. Ich wiek to około 80-140 lat. Pośród konkretnych gatunków wymienia się: dąb szypułkowy, grab pospolity, lipę drobnolistną, klon jawor, jesion wyniosły, a pośród drzew iglastych wymienia się świerk pospolity, który jest na tym obszarze gatunkiem obcym siedliskowo. Miejscami występują także lasy łęgowe wzdłuż wąskiego pasu meandrującej strugi, gdzie oprócz dębu szypułkowego i jesionu wyniosłego, występuje także olcha szara z domieszką innych drzew, głównie grądowych. Także jako bogatą i zróżnicowaną określa się warstwę podszytu opisanych lasów[7]. Lasy te podlegają nadleśnictwu Oborniki Śląskie[7][27]. Nie ma wprowadzonej jakiejkolwiek ochrony tych terenów[7]. Istnieją jednak postulaty, aby taką ochronę wprowadzić. Jedna z koncepcji mówi o utworzeniu użytku ekologicznego – proponowany użytek ekologiczny „Łęg”[27].

Nazwa

edytuj

Nazwa własna – Dolnośląski Szczyt[8][11][35] – jest nazwą niestandaryzowaną, gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie wywiadu terenowego. Odnosi się do ukształtowania terenu określonego jako wzgórze, wzniesienie. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 176409, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.176409. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego wzniesienia: szerokość geograficzna – 51°17'20" N, długość geograficzna – 17°00'22" E. Nazwa ta została ujęta w rejestrze 16.02.2015 r.[11][35].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Kondracki i b.d. ↓, s. 278-280.
  2. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141026.
  3. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141025.
  4. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141023.
  5. ↑ a b c d e Zwoliński 2018 ↓, mapa.
  6. ↑ a b Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 9.
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Przyroda Dolnego Śląska 2019 ↓, Las w Borkowicach.
  8. ↑ a b c d e f g h i GUGiK 2023 ↓, PRG, PRNG.
  9. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235631.
  10. ↑ a b c UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
  11. ↑ a b c PRNG 2023 ↓, PRNG: 176409.
  12. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0881756.
  13. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 90435.
  14. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0881414.
  15. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 15933.
  16. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0878553.
  17. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 5148.
  18. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0883040.
  19. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 49588.
  20. ↑ Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 34, 84.
  21. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 251-252.
  22. ↑ a b c d e Czermak i b.d. ↓, Szlak żółty.
  23. ↑ Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 34.
  24. ↑ Kobielska i in. 2009 ↓, s. 111, 145-146.
  25. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 250-252.
  26. ↑ a b GUGiK 2023 ↓, BDOT10k.
  27. ↑ a b c Rosiński i in. 2015 ↓, s. 121.
  28. ↑ Gmina Oborniki Śląskie 2023 ↓, Wilczyn.
  29. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 70323.
  30. ↑ ESHP 2023 ↓, 174648 (Lubniówka).
  31. ↑ Krauze-Tomczyk, Ostrowski 2006 ↓, s. 143.
  32. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 25-26, 169, 216.
  33. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 251.
  34. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235636.
  35. ↑ a b pzgik.geoportal.gov.pl 2023 ↓, Dolnośląski Szczyt.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dolnośląski_Szczyt&oldid=72648282”