Wikipedia

Dzięcioł pręgogrzbiety

Dzięcioł pręgogrzbiety[4][5] (Campephilus gayaquilensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzięciołowatych (Picidae), występujący w północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Brązowawo-czarne ubarwienie grzbietu pozwala go odróżnić od dzięcioła szkarłatnoczubego[6]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3].

Dzięcioł pręgogrzbiety
Campephilus gayaquilensis[1]
(Lesson, 1845)
Ilustracja
Samiec (u góry) i samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzięciołowe

Rodzina

dzięciołowate

Podrodzina

dzięcioły

Plemię

Campephilini

Rodzaj

Campephilus

Gatunek

dzięcioł pręgogrzbiety

Synonimy
  • Picus Gayaquilensis R. Lesson, 1845
  • Phloeoceastes gayaquilensis (R. Lesson, 1845)
  • Phloeoceastes melanoleucos erythrobuccalis Verheyen, 1941[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Systematyka edytuj

Pierwszego naukowego opisu gatunku – na podstawie holotypu pochodzącego z Guayaquil w Ekwadorze – dokonał francuski przyrodnik René Lesson w 1845 roku, nadając mu nazwę Picus Gayaquilensis[2]. Nie wyróżnia się podgatunków[6][7].

Etymologia edytuj

  • Campephilus: gr. καμπη kampē „gąsienica”; φιλος philos „miłośnik”,
  • gayaquilensis: Guayaquil, Ekwador[6].

Morfologia edytuj

Duży dzięcioł o dłutowatym, długim, silnym, lekko zakrzywionym dziobie koloru szarawego. Żuchwa nieco jaśniejsza. Tęczówki jasnożółte, wokół oka naga, czarna skóra. Nogi silne z długim czwartym palcem, od szarobrązowych do zielonoszarych. Pióra głowy tworzą charakterystyczny czub. Samiec ma czarną brodę i gardło, cała reszta głowy jaskrawoczerwona tylko w dolnej części płatów policzkowych niewielka okrągła plamka od góry czarna od dołu płowa. U samic wzdłuż boków głowy biegnie biały pas, którego brak u samców. U obu płci ten jasny pas biegnie wzdłuż boków szyi aż do górnej części piersi, tworząc „V” na plecach. Przechodzi on na grzbiecie w białe i czarne pręgi, które rozciągają się aż do początku ogona. Ogon od ciemnobrązowego do czarnobrązowego. Spód ciała w czarne prążki na płowobrązowym tle. Skrzydła od brązowoczarnych do czarnych. Długość ciała 32–34 cm, masa ciała 230–253 g[8][6].

Zasięg występowania edytuj

Dzięcioł pręgogrzbiety występuje na zachodnich zboczach Andów oraz przylegających do nich nizinach w pasie od południowo-zachodniej Kolumbii poprzez zachodni Ekwador, aż do północno-zachodniego Peru. Zamieszkuje tereny od poziomu morza do 1100 m n.p.m. w Kolumbii i do 800 m n.p.m. w Ekwadorze i Peru, gdzie sporadycznie obserwowany był wyżej – do 1500 m n.p.m. Dzięcioł pręgogrzbiety jest gatunkiem osiadłym[8][6].

Ekologia edytuj

Jego głównym habitatem są nizinne i górskie wilgotne lub suche lasy liściaste, ich obrzeża oraz wysokie lasy wtórne powstałe w wyniku naturalnego lub sztucznego odnowienia zniszczonych lasów pierwotnych. Jest gatunkiem sympatrycznym z dzięciołem wspaniałym. Żeruje na pniach dużych drzew oraz na martwych gałęziach. Szczegóły diety są słabo zbadane, ale jest ona prawdopodobnie taka jak u dzięcioła szkarłatnoczubego[8][6].

Rozmnażanie edytuj

Brak pewnych informacji. Sezon lęgowy co najmniej w październiku i maju; w zachodnim Ekwadorze obserwowano kucie dziupli w lipcu oraz parę z młodocianym potomkiem w październiku[6].

Status i ochrona edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN dzięcioł pręgogrzbiety jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) od 2022 roku; wcześniej, od 2004 był uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened)[9]. Liczebność populacji została oszacowana na 25000-150000[3][10]. Zasięg jego występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 245 tys. km². Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na utratę siedlisk[3]. BirdLife International wymienia 36 ostoi ptaków IBA, w których ten gatunek występuje: 28 w Ekwadorze (m.in. Park Narodowy Machalilla) i 8 w Peru (m.in. Park Narodowy Cerros de Amotape)[9].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Campephilus gayaquilensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Denis Lepage: Guayaquil Woodpecker Campephilus gayaquilensis (Lesson, 1845) – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Campephilus gayaquilensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Picidae Leach, 1820 - dzięciołowate - Woodpeckers (wersja: 2020-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-10-26].
  5. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 186, 1999. 
  6. ↑ a b c d e f g Hans Winkler & David Christie: Guayaquil Woodpecker (Campephilus gayaquilensis), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).  
  7. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Woodpeckers. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
  8. ↑ a b c Josep del Hoyo, Andrew Elliott & Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 7: Jacamars to Woodpeckers. Barcelona: Lynx Edicions, 2002, s. 533. ISBN 84-87334-37-7. (ang.).
  9. ↑ a b Guayaquil Woodpecker Campephilus gayaquilensis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-20]. (ang.).
  10. ↑ Guayaquil Woodpecker Campephilus gayaquilensis. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-20]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dzięcioł_pręgogrzbiety&oldid=73663163”