Edward Baranowicz herbu Syrokomla[1] (ur. 28 maja 1885 w majątku Dorohowo, zm. 1619 kwietnia 1940 w Katyniu) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, , działacz niepodległościowy.

Edward Baranowicz
Ilustracja
podpułkownik kawalerii podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

28 maja 1885
Dorohowo, gubernia mińska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń, RFSRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1912–1913, 1914–1933, 1939–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

5 pułk ułanów

Stanowiska

zastępca dowódcy pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie)

Życiorys edytuj

Urodził się 28 maja 1885 w majątku Dorohowo, w gminie Cyryn ówczesnej guberni mińskiej, w rodzinie Fabiana i Anny z Pruszewskich[2][3][4][5], rodziny ziemiańskiej. Ukończył gimnazjum w Mińsku. W 1905 wziął udział w strajku szkolnym za co był prześladowany przez rosyjskie władze szkolne[6].

Od 1 października 1912 do 1 października 1913 odbył obowiązkową służbę wojskową w rosyjskim 19 pułku dragonów na prawach wolontariusza (ros. Вольноопределяющийся), zdał egzamin oficerski i został mianowany chorążym rezerwy. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach II Korpusu Polskiego w Rosji.

8 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika i z dniem 14 listopada 1918 został przydzielony do 5 pułku ułanów zasławskich[7]. Wziął udział w wojnie z bolszewikami. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[8].

1 czerwca 1921 w stopniu rotmistrza nadal pełnił służbę w 5 pułku ułanów[9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 84. lokatą w korpusie oficerów jazdy[10]. W 1923 dowodził II dywizjonem macierzystego pułku w Ostrołęce[11]. Od 1 grudnia 1923 pełnił obowiązki[12], a później został zatwierdzony na stanowisku zastępcy dowódcy 5 puł. w Ostrołęce[13]. Od 6 czerwca do 16 września 1924 oraz od 18 kwietnia do 13 września 1926 sprawował w zastępstwie dowództwo pułku[14]. Od 24 kwietnia do 31 lipca 1927 przebywał na kursie oficerów sztabowych kawalerii w Obozie Szkolnym Kawalerii w Grudziądzu[14]. 23 stycznia 1928 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1928 w korpusie oficerów kawalerii i 8. lokatą[15]. W marcu 1929 został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym na stanowisko rejonowego inspektora koni w Rzeszowie[16][17]. Z dniem 1 lutego 1932 został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Gródku Jagiellońskim[18][19]. Z dniem 31 maja 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[20]. Mieszkał w Dorohowie[21]. W 1934, jako podpułkownik stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowogródek. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IX. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[22].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 został ranny w Brześciu i dostał się do niewoli sowieckiej. W grudniu 1939 figurował jako jeniec Obozu NKWD w Kozielsku[23]. Między 15 a 17 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[23]. Między 16 a 19 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[23]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[24]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[25].

Ordery i odznaczenia edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Ryżewski 1991 ↓, s. 373.
  2. Ryżewski 1991 ↓, s. 373, tu urodzony 31 maja 1885.
  3. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 18, podano także alternatywne daty urodzin: 5 maja i 15 maja 1885.
  4. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 1027, tu podano, że urodził się 15 maja 1885.
  5. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 70, tu podano, że urodził się 28 maja 1885.
  6. Kolekcja ↓, s. 7.
  7. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 12 z 19 grudnia 1918, poz. 318, 339.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920, s. 794.
  9. Spis oficerów 1921 ↓, s. 247, 546, tu także jako datę urodzenia podano 15 maja 1885.
  10. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 157.
  11. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 609, 677.
  12. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 551, 599.
  13. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 294, 339.
  14. a b c Kolekcja ↓, s. 32.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928, s. 20.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929, s. 91.
  17. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 57, 70.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 236.
  19. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 141, 528.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932, s. 470.
  21. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 18.
  22. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 1027.
  23. a b c Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 153.
  24. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
  25. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
  26. M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81.
  27. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 57.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 6 grudnia 1921, s. 1673.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 24 grudnia 1921, s. 1673.
  30. M.P. z 1927 r. nr 283, poz. 778.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 361.
  32. a b Kolekcja ↓, s. 40.
  33. Ryżewski 1991 ↓, s. 374.
  34. Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia edytuj