Edward Choma
Edward Choma (ur. 26 grudnia 1889 w Złoczowie, zm. 1940 w Katyniu) – polski duchowny rzymskokatolicki, starszy kapelan Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
.jpg) Edward Choma (przed 1938) | |
 starszy kapelan
| |
| Data i miejsce urodzenia |
26 grudnia 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
     
| |
.png){kind=small}
| Data i miejsce urodzenia |
26 grudnia 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
4 sierpnia 1913 |
.jpg)
Życiorys edytuj
Urodził się 26 grudnia 1889 w Złoczowie jako syn Michała i Anny z domu Kosek. W 1909 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Złoczowie[1][2]. Ukończył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego. Otrzymał sakrament święceń 4 sierpnia 1913. Posługiwał jako wikariusz w Bolechowie i Jazłowcu. W czerwcu 1916 został administratorem ekspozytury w Burakówce. Podczas I wojny światowej we wrześniu 1917 został powołany do c. i k. armii i pełnił funkcję kapelana 105 szpitala polowego, a później posługiwał w 100 pułku piechoty. U kresu wojny, a na początku obrony Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej zgłosił się jako ochotnik do wojsk polskich, został mianowany kapelanem III odcinka, później służył w 1 pułku Strzelców Lwowskich. Od czerwca 1919 posługiwał w szeregach 4 Dywizji Piechoty do końca wojny z polsko-bolszewickiej. Wraz z tą jednostką powrócił do jej garnizonu we Włocławku. Został awansowany do stopnia starszego kapelana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3][4][5]. Od października 1921 był kierownikiem Rejonu Duszpasterstwa Skierniewice[6][7][8]. Od stycznia 1930 był administratorem parafii wojskowej w Słonimiu[9]. Od lipca 1936 był administratorem parafii wojskowej w Radomiu.
Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 uczestniczył w polskiej wojnie obronnej jako kapelan 77 pułku piechoty[10]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 dostał się do niewoli radzieckiej. Był osadzony w obozie w Starobielsku, później w Kozielsku. Na wiosnę 1940 został rozstrzelany w Katyniu przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Jest pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)[11]
- Medal Niepodległości (4 listopada 1933)[12]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Upamiętnienie edytuj
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” księdza Chomę uhonorowano poprzez zasadzenie Dębu Pamięci w Klimontowie[15].
W styczniu 2011 Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Warszawie zgłosiło księdza Edwarda Chomę, jako jednego z 24 kapelanów wojskowych jako kandydatów do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu (1917–1989)[16]. Episkopat Polski powierzył przygotowania do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu bp. Antoniemu Dydyczowi[17].
Przypisy edytuj
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Złoczowie za rok szkolny 1909. Złoczów: 1909, s. 57, 71.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za lata 1873/4-1923/4. Złoczów: 1925, s. 11.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1426.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1297.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 406.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1421.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1293.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 840.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 899.
- ↑ Zbigniew Kępa: Księża kapelani Wojska Polskiego ofiary mordu katyńskiego. ordynariat.wp.mil.pl, 2010-02-07. [dostęp 2017-01-10].
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ LISTA OSÓB ZAMORDOWANYCH W KATYNIU, CHARKOWIE, TWERZE I MIEDNOJE MIANOWANYCH POŚMIERTNIE NA KOLEJNE STOPNIE. policja.pl. [dostęp 2014-10-08].
- ↑ Edward Choma. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2017-01-10].
- ↑ Księża kapelani zgłoszeni jako kandydaci do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu. ordynariat.wp.mil.pl, 24 stycznia 2011. [dostęp 2014-10-08].
- ↑ Bp Antoni Pacyfik Dydycz na UKSW: Ratowanie pamięci o męczennikach Wschodu (konwersatorium o kapelanach wojskowych zamordowanych na Wschodzie). ordynariat.wp.mil.pl, 6 czerwca 2012. [dostęp 2014-10-08].
Bibliografia edytuj
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Materiały do historii katolickiego duszpasterstwa wojskowego w Polsce. XXV-lecie kapłaństwa księży kapelanów wojskowych. Edward Choma. „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich”, s. 207–208, 1938. Polowa Kuria Biskupia.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 76. [dostęp 2017-01-10].