Emil Prochaska
Emil Prochaska (ur. 28 sierpnia 1877 w Tarnowie, zm. 23 lipca 1925 w Romanówce) – baron, generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 sierpnia 1877 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 lipca 1925 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1896–1925 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca dywizji |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
            
| |
.JPG)
Życiorys edytuj
Urodził się 28 sierpnia 1877 w Tarnowie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Karola i Henryki z Knorków. Uczył się w cesarskim i królewskim Gimnazjum w Tarnowie i Krakowie, a w latach 1892–1896 w Szkole Kadetów Piechoty w Łobzowie. Służbę w cesarskiej i królewskiej Armii rozpoczął w 30 pułku piechoty we Lwowie. Od listopada 1911 do końca I wojny światowej służył w c. i k. 78 pułku piechoty w Eszék (obecnie Osijek) dowodząc kompanią i batalionem. Walczył na froncie włoskim i serbskim. 5 listopada 1914 wyróżnił się w czasie walk o pasmo Gučevo, na froncie serbskim, za co 17 sierpnia 1917 odznaczony został Krzyżem Rycerskim Orderu Marii Teresy. Ukończył wojenny kurs oficerów sztabowych. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: porucznika (niem. Leutnant) ze starszeństwem z 1897, nadporucznika (niem. Oberleutnant) ze starszeństwem z 1901, kapitana (niem. hauptmann) ze starszeństwem z 1 listopada 1911 i majora (niem. Major) ze starszeństwem z 1 lipca 1917.
17 sierpnia 1917 został wyniesiony do stanu barona[1].
3 listopada 1918 został komendantem placu w Wiedniu. Następnie pełnił służbę przy polskim wojskowym pełnomocniku w Wiedniu, gen. Adamie Nowotnym. 5 marca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora ze starszeństwem od dnia 1 lipca 1917[2]. 9 lipca 1919 został attaché wojskowym przy Poselstwie Polskim w Wiedniu. 22 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika piechoty, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[3]. W czasie wojny z bolszewikami powrócił do kraju i 29 lipca 1920 objął dowództwo 13 pułku piechoty. Na jego czele wziął udział w bitwie warszawskiej. 28 sierpnia tego roku wyznaczony został na stanowisko dowódcy XV Brygady Piechoty. Od 1 lutego 1921 ponownie na stanowisku attaché wojskowego w Wiedniu.
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 48. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. 8 października 1922 został przeniesiony ewidencyjnie do 11 pułku piechoty. 12 października 1922 mianowany został I oficerem Sztabu Inspektoratu Armii Nr IV w Krakowie. W styczniu 1923 wyznaczony został na dowódcę 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie[5]. Dywizją dowodził do swojej śmierci w lipcu 1925. W międzyczasie, od 15 listopada 1923 do 15 sierpnia 1924, był słuchaczem I Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie[6]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień generała brygady z dniem 15 sierpnia 1924 i 28. lokatą w korpusie generałów[7]. Zmarł nagle, na udar serca, w czwartek 23 lipca 1925 około godz. 5.00 w Romanówce, w powiecie tarnopolskim[8]. Pochowany w poniedziałek 27 lipca 1925 na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[9] (kwatera 107-1-24)[10].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 536 – 26 marca 1921[11]
- Krzyż Walecznych – 1921[12]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Krzyż Oficerski francuskiego Orderu Narodowego Legii Honorowej – 7 czerwca 1923[13]
- pruski Krzyż Żelazny II klasy – 1916
- austro-węgierskie
- Krzyż Rycerski Orderu Marii Teresy – 17 sierpnia 1917[14]
- Order Korony Żelaznej 3. klasy z dekoracją wojenną i mieczami – 16 lutego 1915
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami – 5 listopada 1914
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej
- Krzyż Wojskowy Karola – 28 czerwca 1917
- Złoty Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy – 2 grudnia 1908
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii – 2 grudnia 1898
- Medal Pamiątkowy Bośniacko-Hercegowiński – 1909
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Sylwester Korwin Kruczkowski: Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austrjackich w czasie od roku 1773 do 1918: dalej tych osób, którym wymienieni władcy zatwierdzili dawne tytuły książęce względnie hrabiowskie lub nadali tytuły hrabiów i baronów jak niemniej tych, którym zatwierdzili staropolskie szlachectwo. Lwów: 1935, s. 46.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 29 z 15 marca 1919, poz. 910.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29 maja 1920, s. 381.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 19.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 20 stycznia 1923, s. 59.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923, s. 704.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 730.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 90 z 7 września 1925 roku, s. 492.
- ↑ „Polska Zbrojna” Nr 203 z 26 lipca 1925 roku, s. 5.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: EMIL PROCHASKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 2 kwietnia 1921, s. 607.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 73.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 lipca 1923, s. 443.
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1918, s. 52.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Kazimierz Goch: Zarys historii wojennej 13-go Pułku Piechoty. Warszawa: 1929, s. 27.
- Aleksander Kociszewski: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, 13 Pułk Piechoty. Cz. 4. Warszawa: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „Mikromax” Sp. z o.o., 1990, s. 41. ISBN 0860-2360.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej. Wyd. II uzup. i poprawione. Warszawa: Editions Spotkania, 1991, s. 151.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Bellona, 1994, s. 261–262. ISBN 83-11-08262-6.
- Henryk P. Kosk: Generalicja polska. T. 2: M–Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
- Piotr Stawecki: Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej. Cz. 2 (202). 2004, s. 129, seria: Przegląd Historyczno-Wojskowy.
- Endre Laszlo Varga: Transport amunicji do Polski przez Węgry podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. Relacja gen. dyw. Nándora Taróczego. Cz. 2 (217). Warszawa: 2007, s. 183–194, seria: Przegląd Historyczno-Wojskowy. ISBN 1640-6281.