Eriopezia caesia
Eriopezia caesia (Pers.) Rehm – gatunek grzybów z rodziny Arachnopezizaceae[1].
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Eriopezia caesia |
| Nazwa systematyczna | |
| Eriopezia caesia (Pers.) Rehm Rabenh. Krypt.-Fl., Edn 2 (Leipzig) 1.3(lief. 38): 695 (1892) [1896] | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: EriopeziaArachnopezizaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Peziza caesia. Obecną nazwę nadał mu Heinrich Rehm w 1892 r.[1]
Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:
- Lachnella caesia (Pers.) Quél. 1886
- Trichopeziza caesia (Pers.) Boud. 1907[2].
Morfologia edytuj
- Cechy makroskopowe
Subikulum białe, obfite, zbudowane ze strzępek o średnicy 2–2,7 µm, z gładkimi, dość grubymi ściankami i licznymi septami. Kubeczkowate apotecja o średnicy 200–500 (–700) µm tworzą się gromadnie, są siedzące lub z krótkim trzonem. Kontekst o barwie od oliwkowej do ciemnobrązowej lub czarnej, brzeg owłosiony, szczecinki występują także na pozostałej części zewnętrznej powierzchni. Ekscypulum ostre, tarczka owocnika niebieskawa do zielonkawoszarej, płaska lub wklęsła[3].
- Cechy mikroskopowe
Hymenium o grubości około ok. 40 µm, niezróżnicowane, hypotecjum o grubości 7–15 µm, zbudowane ze strzępek o średnicy około 2 µm, dość grubościennych, szklistych. Ekscypulum o grubości 75 µm, zbudowane z dość grubościennych, wielokątnych strzępek o szklistych lub żółtawych ścianach i żółtobrązowej do brązowej zawartości, o grubości 2,7–3,4 µm, poniżej cienkościenne elementy o kształcie od wielokątnego do niemal kulistego, żółtawobrązowych ścianach, żółtawej zawartości i średnicy 7,5 µm, przemieszane ze strzępkami, dającymi początek subikulum. Włoski szkliste, o średnicy poniżej 2–2,7 µm, o zwężających, spiczastych lub obłych wierzchołkach, czasami rozgałęzione, o długości 30–40 µm, septowane, dość grubościenne, gładkie lub z cząstkami zewnętrznymi. Worki 8-zarodnikowe, 30–47 × 4,1–5,5 µm, o zaokrąglonych wierzchołkach, z otworami zmieniającymi barwę na niebiesko pod działaniem jodu, wyrastające z maczugowatych pastorałek. Askospory szkliste, wrzecionowate, bez przegród, 4,1–6,1 (9,6) x 1,4–2 µm. Parafizy szkliste, proste lub rozgałęzione, nitkowate, nie powiększone na wierzchołku, o długości tej samej co worki i szerokości 0,75–1,4 µm z rzadkimi przegrodami[3].
Występowanie i siedlisko edytuj
Znane jest występowanie Eriopezia caesia tylko w Europie. Jest tu szeroko rozprzestrzeniona[4]. W Polsce po raz pierwszy jej występowanie podał Bogumił Eichler w 1904 r., później gatunek notowany jeszcze kilkukrotnie[5]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście grzybów zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny występujący na próchniejącym drewnie i korze drzew liściastych[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-14] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-14] (ang.).
- ↑ a b Richard P. Korf, Monograph of the Arachnopezizea, „Lloydia”, 14 (3), 1951 [dostęp 2023-02-12].
- ↑ Występowanie Eriopezia caesia na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-14].
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Aktualne stanowiska Eriopezia caesia w Polsce [online], Internetowy atlas grzybów [dostęp 2023-02-14].