Eurypontydzi (gr. Ευρυπωντίδες) – jedna z dwóch dynastii (obok Agiadów), które przez stulecia wspólnie panowały w Sparcie. Jej nazwa pochodzi od Eurypona, syna Proklesa. Prokles miał być jednym z bliźniąt – bratem Eurystenesa, protoplasty drugiej dynastii – co spowodowało trudność w ustaleniu primogenitury i ostatecznie stało się źródłem stałej diarchii.

Eurypontydzi
Kraj

Sparta

Tytuły

Królowie Sparty

Założyciel

Eurypon

Ostatni przedstawiciel

Pelops

Rok założenia

IX w. p.n.e.

Rok rozwiązania

206 p.n.e.

Pochodzenie etniczne

Spartanie

Herodot podaje następującą listę królów: Hyllos, syn Heraklesa, Kleodajos, Aristomach, Aristodemos, Prokles, Euryfont (Eurypont), Prytanis, Polydektes, Eunomos, Charilaos, Neander, Teopomp, Anaksandridas, Archidemos, Leutychides I, Hippokratides, Hegesilaos, Menares, Leutychides II, który był wodzem naczelnym i panował w latach 491–469 p.n.e. Do wybitnych przedstawicieli tej dynastii należą Agis II, syn Archidamosa, który odegrał ważną rolę w czasie wojny peloponeskiej. Osiągnął on tron w 426 r. p.n.e. Po nim istotną rolę odgrywali: Agis III, syn Archidamosa III, który stanął na czele powstania przeciwko Aleksandrowi Wielkiemu w 333 r. p.n.e., i Agis IV, syn Eudamidasa II, który zamierzał przeprowadzić w 245 r. p.n.e. reformę stosunków własnościowych w Sparcie i odnowić społeczeństwo, opierając się na zasadach Likurga.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • Herodot, Dzieje, tłum. i opr. S. Hammer, Warszawa 1954 (i 1959), ks.VII, 204
  • N.G.L. Hammond, Dzieje Grecji, tłum. Anna Świderek, Warszawa, 1973
  • Plutarch, Żywoty sławnych mężów, tłum. i oprac. M. Brożek, Wrocław, 1977