Franciszek Harłacz

Franciszek Harłacz (ur. 16 sierpnia 1924 w Leszczawce, zm. 3 lipca 2000 w Sanoku) – polski żołnierz, inżynier, pracownik przemysłu motoryzacyjnego związany z Sanokiem, działacz partyjny i społeczny.

Franciszek Harłacz
Ilustracja
Fotografia nagrobna
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1924
Leszczawka

Data i miejsce śmierci

3 lipca 2000
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Posada w Sanoku

Pracodawca

Autosan

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Walecznych (1943–1989) Brązowy Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” Brązowy Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie
Przodownik pracy Odznaka Zasłużony Działacz LOK Odznaka „Zasłużony dla Sanoka”

Życiorys edytuj

 
Nagrobek Franciszka i Franciszki Harłaczów

Urodził się 16 sierpnia 1924 Leszczawce koło Birczy jako syn Jana[1]. Miał dwóch braci. Przed 1939 ukończył siedem klas szkoły powszechnej. Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej działał w Przeworsku w spontanicznie prowadzonej organizacji skierowanej przeciw Niemcom. Wraz z towarzyszami został aresztowany i był osadzony na zamku w Rzeszowie, gdzie odzyskał wolność po nadejściu frontu wschodniego. Następnie wstąpił do 1 Armii Wojska Polskiego, w stopniu plutonowego służył w szeregach 14 Pułku Piechoty w składzie 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty[1][2]. Odbył szlak przez wyzwalanie warszawskiej Pragi, Bydgoszcz, brał udział w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego[3], bitwie o Kołobrzeg, forsowaniu Odry oraz okrążeniu Berlina, marszu w kierunku rzeki Łaby. Koniec wojny zastał go niedaleko Spandau 3 maja 1945. Jego postawa w służbie artylerzysty została później opisana przez Alojzego Srogiego w książce pt. Na drodze stał Kołobrzeg[4]. Wraz z nim w wojsku służyli wówczas jego znajomi, np. Emil Buras, Władysław Gąsiorowski[5][6].

Po wojnie w 1946 przez Żywiec i Kraków przybył do Sanoka. Nadal służąc w wojsku brał udział w akcjach wymierzonych w UPA. W Wojsku służył do 1947, po czym od 14 lipca tego roku pracował w fabryce Sanowag, później przekształconej w Sanocką Fabrykę Autobusów „Autosan”. Zaczynał jako robotnik na stanowisku pomocnika ślusarza, po roku został spawaczem i w tej funkcji pracował sześć lat. Pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Zakładowego PZPR[7] przez trzy lata, następnie pracował jako kierownik wydziałowej kontroli technicznej, zastępca szefa kontroli technicznej. Od 1953 podjął kształcenie szkolne. Ukończył wieczorową szkołę ogólnokształcącą dla pracujących w Sanoku, w 1957 zdał egzamin dojrzałości. Następnie kształcił się w Korespondencyjnym Technikum Mechanicznym w Rzeszowie. W 1968 ukończył studia w przyzakładowym punkcie konsultacyjnym Politechniki Śląskiej uzyskując tytuł inżyniera[8]. W 1973 ukończył studia magisterskie. W kolejnych latach awansował na stanowiskach zakładowych. Pełnił stanowisko kierownika wydziałowej kontroli, szefa wydziału W-3, szefa postępu technicznego, kierownika nowych uruchomień, szefa produkcji. Później objął stanowiska zastępcy dyrektora ds. produkcji i zastępcy dyrektora ds. handlu i transportu[9]. W 1979 obchodził jubileusz 35-lecia pracy w sanockiej fabryce[10]. Na początku lat 80. był dyrektorem ds. handlu i transportu. W 1989 odszedł na emeryturę.

Był działaczem oddziału powiatowego w Sanoku Związku Bojowników o Wolność i Demokrację[11]. 20 października 1968 wybrany zastępcą przewodniczącego zarządu oddziału w Sanoku[12], 23 maja 1971 ponownie wybrany wiceprezesem oddziału[13], 21 października 1973 wybrany wiceprezesem zarządu oddziału miejskiego w Sanoku (działającego od 1 stycznia 1973 wskutek przekształcenia oddziału powiatowego na podstawie zmian administracyjnych)[14], 11 maja 1980 wybrany członkiem zarządu koła[15], ponownie 28 listopada 1982[16]. W latach 70. pełnił funkcję przewodniczącego koła zakładowego ZBoWiD w fabryce Autosan, a ponadto zasiadał we władzach koła miejsko-gminnego i powiatowej ZBoWiD w Sanoku[17][18]. Zasiadł w zarządzie Społecznego Komitetu Pomocy Szpitalowi w Sanoku[19]. Zasiadał w Konferencji Samorządu Robotniczego w Sanoku[20]. Działał w Lidze Obrony Kraju.

Franciszek Harłacz zmarł 3 lipca 2000. Jego żoną została Franciszka (1928-2014[21]). Zamieszkiwali w Zahutyniu. Oboje zostali pochowani na Cmentarzu Posada w Sanoku. Mieli czworo dzieci: Teresa (ur. 1950, po mężu Lisowska, inżynier, radna Rady Miasta Sanoka[22][23]), Marian, Jan (wszyscy troje także pracownicy Autosanu), Maria (nauczycielka).

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c 14 Pułk Piechoty. stankiewicze.com. [dostęp 2015-09-12].
  2. Do końca życia był w plutonowym w stanie spoczynku.
  3. Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej (I). Piekło na „Wale Pomorskim”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 25 (225) z 10-20 września 1981. 
  4. Andrzej Brygidyn. Z frontów II wojny światowej (II). Ślubuję Ci polskie morze. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 27 (227) z 1-10 października 1981. 
  5. Marian Struś. Życiorysy pracą pisane. Władysław Gąsiorowski. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, Nr 31 (196) z 1-10 listopada 1980. 
  6. Frontowe wspomnienia. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 12 (1010) z 26 lutego 2010. 
  7. W przeddzień Konferencji Partyjno-Ekonomicznej. „Głos Sanowagu”, s. 1, Nr 2 z 20 października 1954. 
  8. Krystyna Matoszko. „Autosanu” tłuste lata. „Nowiny”, s. 3, Nr 207 z 31 sierpnia i 1 września 1968. 
  9. Wyroby z bocianem w herbie na egzotycznych szlakach. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 15 (108) z 20-31 maja 1978. 
  10. Nasi jubilaci. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 22 (151) z 1-10 sierpnia 1979. 
  11. ZBoWiD 1986 ↓, s. 70.
  12. ZBoWiD 1986 ↓, s. 117.
  13. ZBoWiD 1986 ↓, s. 150.
  14. ZBoWiD 1986 ↓, s. 182.
  15. ZBoWiD 1986 ↓, s. 276.
  16. ZBoWiD 1986 ↓, s. 320.
  17. Stanisław Janczura. Z działalności koła zakładowego ZBoWiD. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 9 z 15-31 lipca 1974. 
  18. Spotkanie weteranów II wojny światowej. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 22 (313) z 1-10 sierpnia 1984. 
  19. Stanisław Janczura. Reaktywowano Społeczny Komitet Pomocy Szpitalowi. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 7, Nr 11 (101) z 10-20 kwietnia 1978. 
  20. Obradowała VIII KSR. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, 2, 3, Nr 22 (115) z 1-10 sierpnia 1978. 
  21. Nekrologi. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 34 (1183) z 22 sierpnia 2014. 
  22. Kondolencje. „Tygodnik Sanocki”. Nr 27 (452), s. 2, 7 lipca 2000. 
  23. Oświadczenia majątkowe za 2016 rok. Teresa Lisowska. bip.um.sanok.pl, 2016. [dostęp 2017-12-18].
  24. Obchody świąt pracowników przemysłu metalowego, drzewnego, leśnictwa i służby zdrowia. „Nowiny”, s. 1, Nr 93 z 6 kwietnia 1970. 
  25. Odznaczeni w dniu Święta Odrodzenia. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 10 z 1-15 sierpnia 1974. 
  26. M.P. z 1953 r. nr 73, poz. 883.
  27. M.P. z 1997 r. nr 65, poz. 639.
  28. Z obchodów 35-lecia LWP. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 30 (123) z 20-31 października 1978. 
  29. Z okazji Święta Pracy „Zasłużeni dla Sanoka”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 13 (106) z 1-10 maja 1978. 
  30. Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 288, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 

Bibliografia edytuj