Franciszek Kalfas

polski rzeźbiarz

Franciszek Kalfas (ur. 21 maja 1898 w Cięcinie, zm. 17 listopada 1968 w Krakowie) – rzeźbiarz, projektant porcelany.

Franciszek Kalfas
Data i miejsce urodzenia

21 maja 1898
Cięcina

Data i miejsce śmierci

17 listopada 1968
Kraków

Zawód, zajęcie

rzeźbiarz

Życiorys edytuj

W latach 1920–1922 kształcił się w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem. W latach 1922–1927 studiował w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie, gdzie uczęszczał na zajęcia w pracowni Jana Raszki[1].

Po ukończeniu studiów został na macierzystej uczelni na stanowisku asystenta prowadząc zajęcia z kompozycji brył i płaszczyzn, a w latach 1929–1930 dodatkowo z rzeźby w drewnie i kamieniu. Od 1928 roku należał do Zrzeszenia Artystów Plastyków „Zwornik”, zaczął wystawiać swoje prace. W 1929 wziął udział w Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu wystawiając tam cztery rzeźby i zdobywając nagrodę za rzeźbę Kraka dla pawilonu miasta Krakowa. w 1931 wziął udział w Międzynarodowej Wystawie Sztuki Religijnej w Padwie[2].

W latach 1930 do 1934 roku był nauczycielem kontraktowym, następnie etatowym na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych. W 1931 wykonał płaskorzeźby do ołtarza głównego w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie. W latach 30. związał się także z Fabryką Porcelany w Ćmielowie dla której tworzył projekty figurek i naczyń oraz dekoracje na fasadach dwóch krakowskich kamienic będących własnością fabryki[3].

W 1939 zdobył nagrodę honorową prezydenta RP Ignacego Mościckiego za rzeźbę w brązie „Mistrz świata”, którą otrzymał złoty medalista w skokach narciarz niemiecki Joseph Bradl[4]. W czasie II wojny światowej w latach 1942–1944 Kalfas ukrywał się w fabryce porcelany w Ćmielowie, gdzie był projektantem i kierownikiem artystycznym[5][1]. Wykonane wówczas 24 projekty zaprezentowano na wystawie w Krakowie w 1945, po wojnie artysta nie wrócił już do pracy z porcelaną. W 1945 wykonał figurę „Macierzyństwo” będącą obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie[6].

W 1958 wykonał projekt figurki Żaka na zlecenie krakowskich rzemieślników. Figurka stoi na placu Mariackim wieńcząc fontannę, którą zaprojektował Jan Budziłło[7]. W tym samym czasie wykonał naturalnej wielkości kamienną rzeźbę Chrystusa zdobiącą grobowiec rodziców Franciszki i Floriana Kalfasów na cmentarzu w Cięcinie[8]. W 1960 wykonał model figury Matki Bożej Płaczącej w bazylice w Dębowcu[9].

Przypisy edytuj

  1. a b Bombonierka z amorkami [online], mnki.pl [dostęp 2023-01-31] (pol.).
  2. zarys biografii artysty na stronie Muzeum Narodowego w Kielcach.
  3. Barbara Zbroja „Architektura międzywojennego Krakowa 1918-1939 wyd. Kraków 2013 s.245, 282.
  4. rzeźba 'Mistrz świata” w archiwum NAC.
  5. bombonierka 'Amorki” z 1942.
  6. Figura „Macierzyństwo”.
  7. Żak z placu Mariackiego.
  8. informacja o rzeźbie na grobowcu rodziców. ciecina.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-20)]..
  9. Sanktuarium Centrum Pojednania La Salette, Dębowiec [online], centrum.saletyni.pl [dostęp 2023-01-31].