Góralkowate
Góralkowate[11] (Procaviidae) – jedyna współcześnie występująca rodzina ssaków z rzędu góralkowców (Hyracoidea). Kopalne góralkowate znane są już od eocenu.
| Procaviidae | |||
| O. Thomas, 1892[1] | |||
 Przedstawiciel rodziny – góralek skalny (Procavia capensis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina |
góralkowate | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Procavia Storr, 1780 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Rodzaje | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Żyją w Afryce i na Bliskim Wschodzie[12][13].
Morfologia edytuj
Większość z nich jest wielkości kota domowego, od 30 do 70 cm długości. Ważą od 2 do 5 kg. Posiadają krótkie uszy i bardzo mały ogon.
Tryb życia edytuj
Nie kopią nor. Do ich diety należą niskie rośliny, larwy i owady. Góralkowate żyją w koloniach.
Systematyka edytuj
Do rodziny należą następujące występujące współcześnie rodzaje[14][15][12][11]:
- Procavia Storr, 1780 – góralek – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Procavia capensis (Pallas, 1766) – góralek skalny
- Heterohyrax J.E. Gray, 1868 – stepogóralek – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Heterohyrax brucei J.E. Gray, 1868 – stepogóralek cętkowany
- Dendrohyrax J.E. Gray, 1868 – arbogóralek
Opisano również rodzaj wymarły[16]:
- Gigantohyrax Kitching, 1965 – jedynym przedstawicielem był Gigantohyrax maguirei Kitching, 1965
Kultura edytuj
O góralkowatych mowa jest w biblijnych księgach Starego Testamentu: Kpł 11,5; Pwt 14,7; Ps 104,18 oraz w Prz 30,26, w niektórych tłumaczeniach na języki indoeuropejskie często mylnie były brane za króliki, borsuki, a nawet jeże.
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ O. Thomas. On the species of the Hyracoidea. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1892, s. 51, 1892. (ang.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 91. (fr.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 306, 1821. (ang.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 129. (wł.).
- ↑ R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 163. (fr.).
- ↑ E. Haeckel: Generelle morphologie der organismen. Allgemeine grundzüge der organischen formen-wissenschaft, mechanisch begründet durch die von Charles Darwin reformirte descendenztheorie. Cz. 2. Berlin: G. Reimer, 1866, s. clix. (niem.).
- ↑ Gray 1873 ↓, s. 38.
- ↑ Gray 1873 ↓, s. 43.
- ↑ T. Whitworth. The Miocene hyracoids of East Africa. „Fossil Mammals of Africa”. 7, s. 54, 1954. (ang.).
- ↑ H.Н. Каландадзе & А.С. Раутиан: Система млекопитающих и историческая зоогеография. W: Филогенетика млекопитающих. Москва: Издательство Московского университета, 1992, s. 106. (ros.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 22–23. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 116. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Procaviidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-20]. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 76. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ J.W. Kitching. A new giant hyracoid from the Limeworks Quarry, Makapansgat, Potgietersrus. „Palaeontologia africana”. 9, s. 91, 1965. (ang.).
Bibliografia edytuj
- J.E. Gray: Hand-list of the edentate, thick-skinned and ruminant mammals in the British Museum. London: The Trustees, 1873, s. 1–176. (ang.).
- D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Procaviidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.