Głazy narzutowe w województwie warmińsko-mazurskim
Głazy narzutowe w województwie warmińsko-mazurskim – głazy narzutowe, które dotarły ze Skandynawii w okresie zlodowaceń. W okresie ostatniego tysiąca lat znaczna część trwałego materiału, jakim jest kamień, wykorzystana była do wznoszenia budowli obronnych, sakralnych, mieszkalnych oraz dróg[1].
W przeszłości Prusowie największe kamienie traktowali jako obiekty kultu lub wykorzystywali jako ołtarze ofiarne. Taki pruski ołtarz ofiarny stanowi fundament ołtarza w kościele ewangelickim w Olsztynie[2].
W czasie II wojny światowej na skalę przemysłową pozyskiwano kamienie w miejscowości Błaskowizna nad jeziorem Hańcza. Wytwarzane z nich kruszywo służyło do budowy bunkrów w Wilczym Szańcu. Wiele z kamieni ubyło w XX wieku. Obecnie pojedyncze głazy objęte są ochroną konserwatorską i stanowią pomniki przyrody[2].
Największy z głazów o nazwie „Diabelski Kamień” (obwód 28 m) znajduje się w Bisztynku. Głaz ten nie stanowi monolitu. W grupie kilkudziesięciu głazów – pomników przyrody na terenie województwa warmińsko-mazurskiego jest „Tatarski Kamień” leżący przy osadzie Tatary koło Nidzicy. Kamień jest szaroróżowym granitognejsem o obwodzie 19 m i wysokości 2,1 m. Nie mniejszy kamień znajduje się w pobliżu wsi Wilkowo koło Kętrzyna. Kamień ten ma 19 m obwodu i 3 m wysokości[2].
Dla ochrony większych skupisk kamieni utworzono rezerwaty przyrody. Największy taki rezerwat Głazowisko Fuledzki Róg im. prof. Stanisława Małkowskiego liczy kilka tysięcy głazów[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Największe głazy narzutowe [online], Radio Olsztyn [dostęp 2022-09-26] (pol.).
- ↑ a b c d Głazy narzutowe na Warmii i Mazurach, Nidzica, Warmia i Mazury - Ogólnopolski Katalog Turystyczny [online], czasnawypoczynek.pl [dostęp 2022-09-26].