Galaretówka przejrzysta
Galaretówka przejrzysta (Neobulgaria pura (Pers.) Petr.) – gatunek grzybów z rodziny Gelatinodiscaceae[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
galaretówka przejrzysta |
| Nazwa systematyczna | |
| Neobulgaria pura (Pers.) Petr. Annls. mycol. 19(1/2): 45 (1921) | |
.jpg)
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Neobulgaria, Gelatinodiscaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Peziza pura. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1921 r. Franz Petrak, przenosząc go do rodzaju Neobulgaria[1].
- Bulgaria pura (Pers.) Fr. 1822
- Coryne foliacea Bres. 1905
- Craterocolla pura (Pers.) Sacc. 1888
- Helotium violascens (Rehm) Boud. 1907
- Neobulgaria foliacea (Bres.) Dennis 1956
- Neobulgaria pura var. foliacea (Bres.) Dennis & Gamundí 1969
- Neobulgaria pura (Pers.) Petr. 1921 var. pura
- Ombrophila pura (Pers.) Quél. 1886
- Ombrophila violascens Rehm 1891
- Peziza pura Pers. 1796
- Tremella saccharina var. foliacea (Bres.) Bref.[2]
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda[3].
Morfologia edytuj
Typu apotecjum, o konsystencji wodnistej, galaretowatej. Podczas wysychania kurczy się. Ma średnicę 1–3 cm, barwę bladoczerwono-brązową lub liliowoszarą. Za młodu jest okrągławy, potem rozpostarty i nieregularnie tarczowaty lub kubkowaty z wystającym słabo karbowanym brzegiem. Posiada krótki trzon o grubości do 5 mm. Zdarza się, że trzony sąsiednich owocników są zrośnięte. Czasami trzon jest tak krótki, że jest niezauważalny[4][5].
- Cechy mikroskopowe
Owocnik zbudowany jest z dwóch warstw strzępek. W zewnętrznej warstwie strzępki są mniej więcej równoległe i przeplatające się, z rzadka rozgałęziające się. Mają średnicę 1–1,5 µm, umieszczone są w galaretowatej substancji i tworzą rozszerzone beczkowato komórki o rozmiarach 30 × 15–20 µm. Warstwę wewnętrzną tworzą strzępki luźno osadzone w galaretowatej substancji. Subhymenium cienkie, występują w nim, prawie kuliste komórki. W obłoczni występują cienkie, nitkowate parafizy o średnicy 2 µm. Zarodniki elipsoidalne lub wąskojajowate, o rozmiarach 5,5–7 × 3–4 µm. Zazwyczaj posiadają dwie gutule oraz gładkie, cienkie i bezbarwne ściany. Ponadto w konidioforach na zewnętrznej powierzchni apotecjum powstają kuliste konidia o średnicy 1–2 µm[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Galaretówka przejrzysta w Europie jest szeroko rozprzestrzeniona. Występuje od Hiszpanii po północne regiony Półwyspu Skandynawskiego. Brak jej w Europie Południowo-Wschodniej. Poza tym notowana w Ameryce Północnej, Japonii i na Nowej Zelandii[6]. W Polsce najczęściej spotykana jest w buczynach karpackich[3].
Występuje na martwym drewnie, głównie buków[3]. Poza tym notowana na klonach, brzozach i in. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października[4].
Gatunki podobne edytuj
- workotrzęsak galaretowaty (Ascotremella faginea). Ma nieregularnie kulisty i mózgowato pofałdowane owocniki[3],
- niektóre trzęsaki (Tremella)[7],
- kisielnica wierzbowa (Exidia recisa). Tworzy skupiska[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-10] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-20] (ang.).
- ↑ a b c d Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ a b c Neobulgaria pura [online], Mycobank [dostęp 0125-12-20].
- ↑ a b Marcus Flück, Atlas grzybów – oznaczanie, zbiór, użytkowanie, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „DELTA W-Z”, s. 430, ISBN 83-7175-337-3.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-09-30].
- ↑ a b Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.